De antwoorden van de vragen staan onder de vraag. Achteraan staat de eindstand.

VISEOQUIZ 10 januari 2004 

1. Spearhead-zanger Michael FRANTI

2. Zanger Xander DE BUISONJE

3. Belgisch federaal minister Ambtenarenzaken, Maatschappelijke Integratie, Grootstedenbeleid en Gelijke Kansen Marie ARENA

4. Lord of the Rings-regisseur Peter JACKSON

5. Wapeninspecteur Hans BLIX

6. Ex-renner Ferdi KÜBLER

7. Ex-voorzitter van de Kommunistische Partijvoorzitter Louis VAN GEYT

8. VTM-omroepster Elke VAN ELDEREN

9. Schrijver + tv-presentator Joost ZWAGERMAN

10. Tennisser Roger FEDERER

11. Tour de France-ritwinnaar Juan Antonia FLECHA

12. Theaterman Pieter EMBRECHTS

13. minister-president Brussels Gewest Daniel DUCARME

14. kok Christer ELFVING

15. pianist en ex-winnaar Koningin Elisabethwedstrijd Pierre-Alain VOLONDAT

16. Kunstenaar en Turner Prize-winnaar Grayson PERRY (alter ego = CLAIRE)

17. Schaatsster Katarina WITT

18. Stand-up-comedian Raf COPPENS

19. Ex-fotomodel en zangeres Carla BRUNI

20. Actrice en (musical)zangeres Anne Mie GILS

1. Kunst

Deze Kongolese kunstenaar werd in 1956 geboren, is autodidact, en verdiende aanvankelijk zijn kost als reclametekenaar en cartoonist. In 1975 begon hij zijn cartoons op doek te schilderen, een format dat hem in staat stelde duidelijk zijn mening te geven over regering en samenleving in zijn land en in Afrika. Zijn naam?

Chéri SAMBA

2. Taalkennis

A.  Wat is het Spaanse woord voor saus?                         SALSA

B.   Hoe noemt men in het Engels een design van kleine ronde stipjes die samen een bepaald patroon vormen op een kledingstuk? U zoekt het antwoord in de titel van een hit van Brian Hyland uit 1960 .                    POLKA dot

3. Varia

Welk woorden wordt in het internationaal luchtvaartverkeer gebruikt voor het spellen van volgende letters (A: Alfa; B: Bravo; C: Charlie):

A. de letter F        FOXTROT

B.   de letter T        TANGO

4. Mythologie/Literatuur

Wie was ook al weer de Griekse nimf op het mythische eiland Ogygia die - volgens Homeros - Odysseus na zijn schipbreuk gastvrij opnam, en hem 7 jaar bij zich wist te houden door hem onsterfelijkheid te beloven?            CALYPSO

5. Aardrijkskunde

Welke stad in de Verenigde Staten werd in 1877 hoofdstad van de deelstaat West-Virginia, en is dat nu nog steeds?                         CHARLESTON

6. Toerisme

Deze Londense wijk, een bestuurlijke eenheid (borough) van Greater London, is gelegen op de zuidelijke oever van de Theems. De wijk is gegroeid rond het gelijknamige paleis dat sinds de 13^de eeuw de residentie is van de aartsbisschop van Canterbury, de primaat van de Anglicaanse kerk. Als je via de gelijknamige brug de Theems oversteekt, en je slaat rechtsaf, dan kom je via een parkje uit bij de Houses of Parliament. Welke wijk?                    LAMBETH

7. Film

Voor ze vertrekken naar het Vietnamese front besluiten 5 studenten - die zich The Groovers noemen - nog één keer de bloemetjes buiten te zetten, en ze trekken met de auto richting Mexico. Deze meeslepende roadmovie van Kevin Reynolds uit 1985 was meteen de grote doorbraak van Kevin Costner die samen met Judd Nelson en Sam Robards de hoofdrollen vertolkte. Titel van deze film?                FANDANGO

8. Varia

Dit Belgisch bedrijf heeft de voorbije jaren met een aantal innovaties de laminaatmarkt heel wat nieuwe impulsen gegeven. Het Uniclic-systeem is en blijft de standaard voor de lijmloze kliksystemen. De firma uit Wielsbeke is bij het brede publiek waarschijnlijk het best gekend als wielersponsor, die afgelopen wielerseizoen met Michael Rogers 3 rittenwedstrijden op rij wist te winnen: de Ronde van België, de Ronde van Duitsland en de Route du Sud. Welk bedrijf?

                        QUICK-STEP

9. Varia

Kledij. Wat is zowel een ronde Spaanse hoed als een kort damesjasje zonder sluiting of mouwen?                 BOLERO

10. Globo: Aardappelen

U krijgt van ons 3 soorten aardappelen. Welke zijn dit? U kan kiezen uit: Le Platte de Florenville, Charlotte, Franceline, Grenaille Rouge (Rode Kriel), Exempla, Manon, Nicola, Corne de Gatte.

A.  NICOLA

B.  CHARLOTTE

C.  FRANCELINE

1. Kunst

Welke beeldhouwer (1870-1938) maakte deze Eenzame Man?        Ernst BARLACH

2. tv

Vanaf 1 december jl. kan U elke maandagavond iets na 22u op Canvas kijken naar één van de meest geprezen Britse series van de laatste jaren. De serie, een combinatie tussen een politie- en een spionagereeks, vertelt het leven bij Section B van MI5, de Britse geheime dienst, gespecialiseerd in contraterrorisme. Hoofdrollen zijn voor Matthew Macfadyen, Keeley Hawes en David Oyelowo. Naam van deze Britse cultreeks?                                            SPOOKS

3. Wetenschap & Techniek

Onder de hardheid van een vaste stof wordt verstaan de weerstand van die stof tegen mechanische aantasting. Een van de oudste hardheidsschalen voor mineralen is de schaal van Mohs, die gaat van 1 (talk) tot 10 (diamant). Welk mineraal dat behoort tot de silicaten heeft in de schaal van Mohs hardheid 8? U antwoordt met een film van Hitchcock uit de jaren 60.                         TOPAAS

4. Varia

Wat is in de heraldiek de specifieke benaming voor de met de spits naar boven gerichte passervormige tekening, bestaande uit 2 stroken die elkaar ontmoeten?                              KEPER

5. Sport

Wielrennen. Men moet het maar doen: 2 jaar na elkaar de Ronde van Italië winnen zonder één enkele ritzege te behalen! Een jonge Italiaan slaagde er in dit voor mekaar te brengen in 1962 en 1963 (hij was toen nog maar 23 jaar oud!). In ’62 werd hij 1 keer tweede en 1 keer derde in een etappe; in ’63 vier keer derde. (In de Giro van 1967 werd hij 2-de na Gimondi.) Andere successen van deze man die in zijn ganse carrière slechts 16 overwinningen behaalde: het Kampioenschap van Zürich (in ’63) en het Italiaans Kampioenschap (in ’67). Naam van deze Italiaanse renner wiens naam eens niet op een klinker eindigt?

Franco BALMAMION

6. Literatuur

Carpe diem (pluk de dag), dulce et decorum est pro patria mori (het is aangenaam en eervol voor het vaderland te sterven),  ridentem dicere verum (lachend de waarheid zeggen) zijn slechts enkele van de citaten die afkomstig zijn uit het werk van een Romeins dichter uit de 1^ste eeuw voor Christus (65-8 v. Chr). Welke dichter?                                                                        Quintus HORATIUS Flaccus

7. Muziek

Nederlandstalig.

A. Welke groep hoort U met Billy, heb je mij gehoord?            DE MENS

B. Wie hoort U met Voor Haar?                          Frans HALSEMA

8. Geschiedenis

Ontdekkingsreizen. Op 20 september 1519 vertrok uit Spanje de 5 schepen tellende Molukse Vloot, de expeditie van Fernando Magelhaen. Toen Magelhaen zelf anderhalf jaar later op een Filippijns eiland werd gedood, kwam de resterende vloot onder de leiding van Juan del Cano. Eind 1521 werden de 2 resterende schepen volgestouwd met specerijen. Omdat het vlaggenschip Trinidad moest gerepareerd worden, zeilde del Cano met het andere schip verder richting Spanje, dat hij op 21 december 1522 bereikte. Wat was de naam van dit schip dat als eerste rond de wereld vaarde? Tevens een hoofdstad van een eilandenrepubliek.                  

                                                            VICTORIA / VITTORIA

9. Film

A. Liam, van school weggestuurd, is vastbesloten om te beletten dat zijn moeder Jean, die net uit de gevangenis komt, opnieuw terecht komt in de handen van haar vriend, een drugsdealer. Om zijn familie (zijn moeder, zijn zus en haar zoontje) samen te brengen, wil hij een chalet kopen. Het geld dat hij spaarde met verkoop van sigaretten volstaat natuurlijk niet, dus begint hij zelf maar te dealen. Dit is de korte inhoud van alweer een sociaal bewogen Ken Loach-film die op het festival van Cannes 2003 de prijs voor het beste scenario wegkaapte. Titel van de film?                                                     SWEET SIXTEEN

B.   In welke Dominique Deruddere-film uit 1994 spelen Pete Postletwaithe en Antonie Kamerling de hoofdrollen?          SUITE 16

10. Globo: Aanmoedigingskreten

A.  Wie zingt hier Buena Sera?      Louis PRIMA

B.   Volleybal. Bij de bekroning van de Volleybalspeler van het Jaar uit de kompetitie 2002-2003 moest Maaseik-speler Vital Heynen slechts nipt de duimen leggen voor een Braziliaanse teamgenoot. Wie is die eerste Braziliaanse Volleyballer van het Jaar in België (opvolger van Martin Lebl)?              Joao Paulo BRAVO

C.  Deze Brusselse groep kende een korte maar felle successtory in het begin van de jaren ‘80. Aanstekelijke dansritmes en zwoele zang in verfijnde funk van internationaal niveau vinden we terug op hun lp’s African Queen en Promises. Maar nadat zangeres en spilfiguur Sarah uit de groep stapte om te huwen met Glenn Gregory van Heaven 17, wordt de groep nooit meer de oude.
Welke groep?                    ALLEZ ALLEZ

1. Godsdienst & Menswetenschappen

Hij was ten tijde van Jezus een rijk man, lid van het sanhedrin, en in het geheim een leerling van Jezus. Na Jezus’ kruisdood vroeg hij aan Pontius Pilatus het lichaam van Jezus, en begroef het (gewikkeld in lijnwaad) in zijn eigen nieuwe rotsgraf. Wie was deze leerling van Jezus (volledige naam)?        JOZEF VAN ARIMATEA

2. Film

We vragen U 2 actrices die er als eersten in geslaagd zijn om 2 keer de Oscar voor Beste Actrice te winnen, en dit in de jaren 30.

A. Welke actrice won in 1935 de Oscar voor haar rol in Dangerous en 3 jaar later voor haar rol in Jezebel?          Bette DAVIS

B.   Welke Oostenrijkse actrice won in 1936 de Oscar voor haar rol van Anna Held (Ziegfeld eerste vrouw) in The Great Ziegfeld, en het jaar nadien voor haar bijna woordloze rol als Chinese boerendochter in The Good Earth?      Luise RAINER

3. Aardrijkskunde

Dit 120 km lange, onbevaarbaar riviertje ontspringt in Oost-België (in de Oostkantons) op ca. 580 m hoogte te Manderfeld. De rivier stroomt in zuidelijke richting door de Ardennen, vormt enkele km de grens tussen België en Duitsland, en vervolgens over ca. 80 km de grens tussen het Groothertogdom Luxemburg en Duitsland. De rivier stroomt door Vianden om enkele km verder bij Wallendorf uit te monden in de Sûre. Welke rivier?                          OUR

4. Geschiedenis

Deze Romeinse patriciër uit de 1^ste eeuw voor Christus was een politiek avonturier en rusteloos agitator. Het meest opmerkelijke schandaal veroorzaakte hij in de nacht van 4 op 5 december 62. Vermomd als vrouw nam hij toen deel aan het Bona Dea-feest, een religieuze ceremonie die alleen voor aanzienlijke dames toegankelijk was, en dat plaatsvond in het huis van Caesar. In het daaropvolgende proces werd hij vrijgesproken door omgekochte rechters.

Als volkstribuun was hij in 58 de drijvende kracht achter de verbanning van Cicero. De daaropvolgende jaren terroriseerde hij Rome met zijn gewapende bendes, totdat hij in 52 in een straatgevecht door de bende van zijn rivaal Milo gedood werd.

Wie was deze man? In 59 (toen hij overging naar het plebs) wijzigde hij zijn patricische familienaam volgens de dan heersende populaire spelling: hij verving de 3^de en de 4^de letter van zijn naam (beide klinkers) door een andere klinker.

                        Publius CLODIUS Pulcher

5. Strips

Wat is ook al weer de naam van

A. de handelsreiziger die regelmatig opduikt in de Suske en Wiske-strips?

Theofiel BOEMERANG

B. de verzekeringsagent die regelmatig opduikt in de Kuifje-strips?                           Serafijn LAMPION

6. Reken- en denkproblemen

Een snoepzak met 100 snoepjes wordt geopend, en de inhoud van de zaak wordt verdeeld over 5 borden. In de eerste 2 borden samen bevinden zich 30 snoepjes; in het tweede en derde bord samen 33. In het vijfde bord liggen er 11 snoepjes meer dan in het eerste. In bord 1, 2 en 4 samen liggen er evenveel snoepjes als in bord 3 en 5 samen. Hoeveel snoepjes zijn er in het tweede bord?                 12

7. Muziek

Musical. Het is alweer enkele jaren geleden dat we nog eens iets over Andrew Lloyd Webber gevraagd hebben. Uit welke musicals komen volgende 2 fragmenten:

A. Any dream will do (volledige titel: 6 woorden)?                                       

               JOSEPH AND THE AMAZING TECHNICOLOR DREAMCOAT

B. With One Look?                          SUNSET BOULEVARD

8. Fauna & Flora

Zeldzame flora met een dier in de naam.

A. Dit plantje uit de Strandkruidfamilie is een echt zoutplantje dat alleen onder uitgesproken zilte omstandigheden tot ontwikkeling komt, vooral in schorren. De plant is 10-50 cm hoog met ronde of iets kantige stengels, en leerachtige, kale, gaafrandige bladen. De bloemen staan in vertakte bloeiwijzen, en hebben een blauwpaarse kroon (bloeiperiode: jul-okt).  Het is in België een tamelijk zeldzame en beschermde plant, die in het Zwin massaal voorkomt, vandaar dat hij ook onder de naam Zwinneblomme bekend staat. Wat is echter de officiële naam?       

                                                      LAMSOOR

B.   Deze bloem (de fritillaria meleagris) uit de Leliefamilie die in drassige weilanden voorkomt, is in Nederland beschermd, maar wordt er steeds zeldzamer; in België is deze soort trouwens al uitgeroeid.  De bladen van deze 20-50 cm hoge bolplant staan verspreid, en zijn lijn- en gootvormig. De grote, knikkende bloemen (bloeitijd april/mei) staan alleen, of met twee of drie bijeen aan het einde van de stengel. Het bloemdek is paars met een patroon van vierkante witte vlekjes, en lijkt wat op een slangenhuid. Welke bloem?      KIEVITSBLOEM

9. Sport

De laureaten van de trofee Sportvrouw van het Jaar in België (in 1975 voor het eerst uitgereikt) kwamen bijna uitsluitend uit het zwemmen, het judo of het tennis. Slechts 3 winnaars waren afkomstig uit een andere sporttak. Eén van die 3 was rolsschaatsster Annie Lambrechts in 1981. Wie waren de 2 andere (willekeurige volgorde)? Eén van beiden won in 1992; de andere won zelfs 2 keer (in ‘76 en ’77).

Annelies BREDAEL   -   Anne-Marie PIRA

10. Globo: Begijnhoven

In welke 3 Vlaamse steden treft U volgende begijnhoven aan? (in 3 verschillende provincies)

A.  LEUVEN

B.   LIER

C.      KORTRIJK

1. tv

Welk 4-letterwoord is weggelaten uit deze Monty Python sketch?             SPAM

2. Geschiedenis

Wie is de enige politicus die zowel voor als na de Tweede Wereldoorlog eerste minister van België was (niet Hubert Pierlot)?            Paul-Henri SPAAK

3. Fauna & Flora

Het zijn sterke runderen die goed aangepast zijn aan het leven buiten, en uitstekend in staat zijn om ruig plantenmateriaal te verteren. Deze van oorsprong Schotse runderen hebben geen horens, doorgaans een zwarte vacht, maar lichtere kleurvarianten (bruin en blond) komen ook voor. Omdat ze weinig zorg nodig hebben, niet gemolken moeten worden, en een vriendelijk karakter hebben, zijn het ideale runderen om op een ecologisch verantwoorde manier natuurgebieden (zoals ook in het nabijgelegen Mechels Broek) onder controle te houden. Welk ras?

                                                        GALLOWAYS

4. Kunst

Fotografie. In 1925 begon deze Amerikaanse fotograaf als freelancer voor de boulevardpers opnamen te maken van spectaculaire gebeurtenissen als grote branden, verkeersongelukken en geweldmisdrijven. Tussen 1930 en 1950 fotografeerde hij New York bij nacht: op straat en in kroegen, op politiebureaus en in bioscopen. Hij kreeg zelfs toestemming om, als enige persfotograaf ooit, een politieradio in zijn wagen te installeren, waardoor hij meestal als eerste ter plekke was bij aanrijdingen of criminele afrekeningen. Zijn boek Naked City over New York geldt nog steeds als een uitstekende documentatie van het moderne, meedogenloze stadsleven. Na zijn volgende boek Naked Hollywood, wijdde hij zich in de jaren 50 aan fotografische karikaturen die hij maakte door het verminken van zijn negatieven in kokend water of met een vlam. Ook zette hij wel eens een zelfgemaakte caleidoscoop voor zijn lens om de gezichten van zijn, vaak beroemde, modellen te vervormen.
Zijn werkelijke naam was Arthur Fellig, maar onder welke naam was deze fotograaf beter bekend?                                    WEEGEE

5. Sport

Formule 1. Michael Schumacher heeft zowat alle Formule-1 records in zijn bezit, maar om het record van het aantal betwiste GP’s te veroveren, zal hij toch nog een aantal jaren moeten racen. Dubbele vraag:

A. De absolute recordhouder is een in 1954 geboren Italiaan die tussen 1977 en 1993 256 GP’s betwistte en 6 keer won (82: Monaco; 83: Zuid-Afrika; 90: San Marino; 91: Mexico en Portugal; 92: Japan). In ’92 werd hij tevens vice-wereldkampioen.

                                   Riccardo PATRESE       

B.   Op de 2^de plaats vinden we de Oostenrijker Gerhard Berger terug met 210 deelnames; op plaats 3 opnieuw een Italiaan die actief was in de Formule 1 van 1980 en 1994. Hij nam deel aan 208 Grand Prix, maar behaalde geen enkele overwinning! Zijn beste resultaten behaalde hij in 1983 toen hij 2^de werd in de Grote Prijzen van Duitsland en Zuid-Afrika. Zijn naam?

Andrea DE CESARIS

6. Reken- en denkproblemen

Welke 2 namen (van een filmactrice en een filmacteur) hebben we hier door elkaar gegooid?

A.  Lineoc Dakimn?                      NICOLE KIDMAN

B.  Rogeeg Ocolyen?                     GEORGE CLOONEY

7. Muziek

2 stukjes klassieke muziek. U geeft ons de naam van beide componisten, allebei overleden in de 20^ste eeuw.

A.  Moderato uit 2^de pianoconcerto?      Sergei RACHMANINOV

B.  Warsaw Concerto?                       Richard ADDINSELL

8. Aardrijkskunde

Verenigde Staten. 4 hoofdsteden van deelstaten van de Verenigde Staten eindigen op City. 2 ervan zijn Salt Lake City en Oklahoma City. Wat zijn de 2 andere (willekeurige volgorde)?

                           JEFFERSON CITY (Missouri) - CARSON CITY (Nevada)

9. Toerisme

U ziet hier het kolossale, 13 m lange en 800 jaar oude beeld van de Liggende Boeddha in Gal Vihara. In welk land is dit beeld te bewonderen?

                                    SRI LANKA

10. Globo: Uitzonderlijke vrouwen uit de vorige eeuw

A.  Geboren in 1879 in Wenen, behaalde ze in 1906 haar doctoraat natuurkunde. Als vrouw en als joodse moest ze vaak opboksen tegen vooroordelen. In 1926 werd ze buitengewoon hoogleraar aan de Berlijnse Universiteit, maar omdat vrouwen niet waren toegelaten in het hoofdgebouw, moest ze er werken in een oude werkplaats. Samen met Otto Hahn ontdekte ze in 1918 het chemisch element protactinium (atoomnummer 91). In ’38 ontvlucht ze nazi-Duitsland en verhuist naar Stockholm. Datzelfde jaar leverde ze haar belangrijkste bijdrage tot de kernfysica: zij zag in dat de kernen van het element uranium in 2 kleinere fragmenten konden gesplitst worden, waarbij een grote energie vrijkomt (de kernsplitsing). Een in 1982 ontdekt kunstmatig element met atoomnummer 109 werd naar haar genoemd. Wie?                Lise MEITNER

B.   De eerste computer bug was letterlijk een beestje. De Mark II Aiken-rekenmachine bij Harvard University werkte niet correct bij testen die op 9 september 1945 werden uitgevoerd. De oorzaak bleek een mot te zijn die ontdekt werd bij relais nummer 70 in paneel F van deze monstercomputer. De bug werd verwijderd en in het logboek ingeplakt, waarbij de computerbeheerders schreven dat zij de eerste daadwerkelijke bug hadden gevonden. De vrouw die deze mot had ontdekt (geboren in 1906, overleden in 1993) was de uitvindster van de compiler, en later van de programmeertaal COBOL. Haar naam?                   

                                                 Grace HOPPER (Murray)

C. Toen deze (in 1903 geboren) Engelse in 1929 leerde vliegen, werd ze één van de allereerste vrouwelijke piloten. Haar vlieginstructeur zei haar dat ze als pilote pas ernstig zou genomen worden als ze iets speciaals deed, zoals b.v. naar Australië vliegen. In april 1930 begon ze dan ook aan een 16.000 km lange solovlucht van Londen naar Australië. Ondanks slecht weer, pech, noodlandingen en zandstormen bereikte ze na 19 dagen Darwin, en werd meteen een nationale heldin. In 1933 vloog ze met collega-piloot James Mollison (korte tijd haar man) over de Atlantische Oceaan. Tijdens WO-2 bracht ze vliegtuigen van fabrieken in Schotland naar luchtmachtbases in het zuiden van Engeland. In ’41 crashte haar vliegtuig in de Thames; haar lichaam werd nooit teruggevonden. Wat was de naam van deze Engelse luchtvaarpionier?                          Amy JOHNSON

1. tv

Hij was reeds een succesvolle stand-up comedian toen hij begin jaren 80 sitcoms ging schrijven, eerst als co-auteur van The Young Ones, daarna samen met Richard Curtis Blackadder II, Blackadder The Third en Blackadder Goes Forth. Nadien had hij een eigen tv-show, en in 2000 maakte hij zijn debuut als filmregisseur met de komedie Maybe Baby. Zijn naam?                   Ben ELTON

2. Varia

Onder welke pseudoniem is Reginald Dwight, geboren op 25 maart 1947, en sinds kort ook op de Ethias-affiches, beter bekend?                       Elton JOHN

3. Muziek

A.  Filmmuziek. 4 maal won hij een Oscar voor filmmuziek: voor Born Free (1966), The Lion in Winter (1967),  Out of Africa (1985) en Dances with Wolves (1990). Wie?                John BARRY

B.   Wie is de zanger van de klassieker Eloise (1968)?        Barry RYAN

4. Film

Welke 29-jarige acteur is te bekijken in volgende films: I Know Wat You Did Last Summer (1997), 54 (1998), Cruel Intentions (1999), Gosford Park (2001), Igby Goes Down (2002)? Hij is reeds enkele jaren (gelukkig) getrouwd met actrice Reese Witherspoon.                           Ryan PHILIPPE

5. Sport

Voetbal. De man die de Gouden Schoen 1992 mocht in ontvangst nemen, behaalde 358 punten, en dat waren er maar liefst 206 meer dan het nummer 2 Dany Verlinden. Hoewel hij op dat ogenblik bij Anderlecht speelde, had hij wel de meeste punten (267!) verzameld in de eerste helft van dat jaar toen hij nog bij KV Mechelen voetbalde. Wie?                Philippe ALBERT

6. Wetenschappen

A.  Deze Belgische bioloog (1898 – 1983) wist als eerste de elektronenmicroscoop aan te passen voor het gebruik in de biologie (1950). Hij was van 1948 tot 1969 hoogleraar aan de ULB en van 1948 tot 1971 directeur van het Institut Jules Bordet. Ook leidde hij vanaf 1972 het door hem opgerichte laboratorium voor celbiologie aan de Université Catholique de Louvain. In 1974 kreeg hij samen met 2 anderen de Nobelprijs Geneeskunde of Fysiologie ‘voor hun ontdekkingen betreffende de structurele en functionele organisatie van de cel’. Naam van deze Belgische Nobelprijswinnaar?

                        Albert CLAUDE

B.   Omdat hij in 1831 op 18^de jarige leeftijd zelf in zijn levensonderhoud moest voorzien, werd hij leerling-apotheker. Hij kwam in de theaterwereld terecht, schreef nog voor zijn 20^ste een toneelstuk De roos van de Rhône, maar nadat een criticus hem aanraadde om toch maar een ander beroep te kiezen, ging hij dan maar geneeskunde studeren. Hij studeerde uiteindelijk af als dokter maar heeft nooit een praktijk uitgeoefend. De betekenis van de alvleesklier voor de spijsvertering, de manier waarop de lever het bloedsuikergehalte op peil hield, de manier waarop het vasomotorisch zenuwstelsel de bloedvaten vernauwt en verwijdt – het zijn allemaal ontdekkingen die we vooral aan deze man te danken hebben.  Zijn grootste verdienste was dat hij de basis legde voor de fysiologie. Wie was deze man die stierf op 10 februari 1878, en de eerste Franse geleerde was die ooit een staatsbegrafenis kreeg?             Claude  BERNARD

7. Varia

Hij werd in 1924 in Ruisbroek-Sauvegarde geboren, en studeerde wijsbegeerte en kriminologie. Na enkele jaren als gerechtsambtenaar in Belgisch Kongo, en nadien, tijdens de jaren 50 inspecteur bij de Gerechtelijke Politie, werd hij in 1960 Europees ambtenaar: hoofd beschermingsdienst bij de EG. Hij is echter vooral bekend als etnoloog, als voorzitter van de Club van Vlaamse Explorators, en als auteur van tientallen reis- en avonturenboeken (zoals Brasil o Brasil; Portugal sage van een imperium; Haïti een slavenstaat). Zijn echte naam was Roger Perck, maar onder welk pseudoniem is deze man beter bekend?

                                               Bernard HENRY

8. Literatuur

Deze auteur werd in New York geboren als Amerikaan, maar liet zich in 1915 (één jaar voor zijn dood) tot Engelsman naturaliseren. Zijn intellectualistische romans geven blijk van een groot psychologisch inzicht, en hebben als thema’s het conflict onschuld – verdorvenheid, en de ontwortelde Amerikaan in Europa. Enkele van zijn werken: The turn of the screw, The Bostonians, The portrait of a lady, The wings of the dove. Zijn naam?                          Henry JAMES

9. Geschiedenis

Deze Amerikaanse staatsman, geboren in 1791 in Pennsylvania, was van 1832 tot 1834 gezant in Rusland, en onder president Polk van 1845 tot 1849 minister van Buitenlandse Zaken. Hij regelde de geschillen met Engeland over Oregon, en trachtte Cuba van Spanje te kopen. In 1857 volgde hij zijn Democratische partijgenoot Franklin Pierce op als president van de Verenigde Staten. Hij veroordeelde de slavernij, maar pleitte wel voor de opname van de slavenhoudende staat Kansas in de Union. In de laatste 4 maanden van zijn ambtstermijn, toen zijn republikeinse opvolger Lincoln al gekozen was, traden een aantal Zuidelijke Staten uit de Union, en vormden het verbond van Geconfedereerde Staten van Amerika, met Jefferson Davis als president. Wie?

James BUCHANAN

10. Globo: Mythologie

A. Deze Egyptische god belichaamt razernij, geweld, onweer, misdaad en oneerlijkheid. Hij vertoont verwantschap met slecht aangeschreven dieren als het varken, de ezel en het nijlpaard. Zelf wordt hij afgebeeld als een vreemdsoortig wezen met een stugge en gespleten staart, een lang mager lijf, een spitse snuit, uitstaande grote oren en uitpuilende ogen. In een gevecht met Horus rukt hij deze een oog uit, maar speelt hierbij zelf zijn testikels kwijt. Welke Egyptische godheid (jaloerse broer van Osiris) bedoelen we? Een naamgenoot van hem wordt vermeld in het boek Genesis, en het is tevens de meisjesnaam van Carmen Pfaff.

                             SETH

B.   Deze Keltische heldin, vaak vereenzelvigd met de godin Epona, is de meesteres van paarden en ridders. Ze was een dochter van Hereydd en trouwde met Pwyll. Ze beleefde veel ellende doordat ze Gwawl, de man aan wie ze als echtgenote beloofd was, afwees. Door een vloek bleef ze 7 jaar onvruchtbaar. Na de geboorte van haar zoon Pryderi werd ze er valselijk van beschuldigd hem te hebben opgegeten. Wat is de naam van deze figuur uit de Keltische mythologie, opmerkelijk vanwege het geduld waarmee zij leed en onrecht verdroeg? U antwoordt met de titel van een nummer van Fleetwood Mac uit het midden van de jaren 70.

                            RHIANNON

C. De geboorte van deze Indische godin is ongebruikelijk: wanneer koning Janaka zijn akker bewerkt om een offerplaats in gereedheid te brengen, komt zij te voorschijn uit een ploegvoor. Meteen wordt zij door de koning geadopteerd. Hij belooft haar ten huwelijk te zullen geven aan diegene die erin zal slagen de boog van Sjiva te spannen. Rama slaagt hierin. Wat is de naam van deze Indische heldin, eigenlijk de incarnatie van Laksmi? U antwoordt met de naam van een Nederlandse zangeres, of van een afvalverwerkingsbedrijf.    

                             SITA

1. Film

2 jongelui die allebei Gerry heten rijden naar een plek in Death Valley om er ‘the thing’ te zien. Wat het is weet niemand, maar het moet wel belangrijk genoeg zijn aangezien de twee een pad volgen tot ze verdwalen en in het absolute niets belanden, waar angst en uitdroging toeslaan. Dat is het gegeven van de jongste film Gerry van Gus Van Sant. Matt Damon speelt één van beide Gerry’s, dus had men kunnen verwachten dat zijn spitsbroeder Ben Affleck de andere hoofdrol voor zijn rekening zou nemen, maar dat is deze keer niet het geval. Wie speelt dan wel de andere Gerry? Familienaam volstaat natuurlijk.                     Casey AFFLECK

2. Sport

Wielrennen. Kleurensymboliek in de sport (te kiezen uit: blauw, rood, groen, bolletjes of paars).

A.     Welke soort trui draagt in de Giro de leider in het bergklassement?      GROEN

B.     Welke soort trui draagt in de Vuelta de leider in het puntenklassement?  

                                      BOLLETJES

3. Muziek

Wie zingt King of the Road?       Roger MILLER

4. Varia

Ze studeerde talen in Oxford en Firenze, en schreef als literair journaliste en culinair columniste in The Observer, The Guardian, The Spectator en Vogue. En toen verscheen 5 jaar geleden (ze was toen 38) haar eerste kookboek How to Eat, dat meteen uitgeroepen werd tot kookbijbel. Haar eerste kookprogramma kreeg in 2001 de Gouden Pollepel als beste tv-show. 3 kookboeken en 2 tv-series later is zij voor de één ‘de kok voor denkende mensen’ en voor de ander ‘een pin-up in de keuken’. Haar naam?

Voor de niet-gastronomen: haar vader, die uiteraard dezelfde familienaam heeft, maar als je de muzieknoot in haar voornaam weglaat, ook dezelfde voornaam, was van 1983 tot 1989 als minister van Financiën in de regering Thatcher in belangrijke mate verantwoordelijk voor de financiële strategie van die regering.

                                 Nigella LAWSON

5. Wetenschap & Techniek

Reeds in 1891 werd door William Painter de moderne kroonkurk, het metalen flessenhoedje met omgebogen, gekartelde rand, ontworpen. Het aantal tandjes was hierbij van essentieel belang. Kroonkurken met meer of minder tandjes vertoonden namelijk grote gebreken. In de voorbije 100 jaar is op dat vlak dan ook geen enkele verbetering mogelijk gebleken. Wat is het nu het aantal tandjes van een kroonkurk?

                                                   21

6. Fauna & Flora

Dit dier uit de droge gebieden in Noordoost-Afrika valt op door zijn lange, slanke hals en poten. De vacht is overwegend roodbruin met een brede donkere band over de rug; verder is wit te zien op buik, hals, kin, lippen en rond de ogen. Door zijn wervelkolom in een S te buigen en zijn gewicht boven de achterpoten te balanceren, kan deze gazelle langdurig rechtop staan. Zo kan hij hoger in de struiken reiken dan andere, even grote herbivoren. Wat is de naam van deze gazelle (u kan kiezen uit 2 namen met dezelfde beginletter)?               GERENUK of GIRAFGAZELLE

7. Aardrijkskunde

De Ionische Eilanden zijn een Griekse eilandengroep in de Ionische Zee ten westen van het Griekse vasteland. Het omvat de eilanden Kerkyra (Korfoe), Paxos, Antipaxos, Levkas (Santa Maura), Ithake (Ithaca) en Kefallenia (Cephalonia). Eén Ionische eiland zijn we vergeten. Welk? Het is op dit eiland dat in 1564 Andreas Vesalius na een terugreis van Jeruzalem aanspoelde na een schipbreuk, en er overleed.

           ZAKYNTHOS (ZANTE)

8. Literatuur

In 1937 werd aan de Franse schrijver Roger Martin du Gard de Nobelprijs voor Literatuur toegekend, en dit meerbepaald voor zijn meesterwerk, een 8-delige romancyclus die hij schreef tussen 1922 en 1940. Hierin beschrijft hij de geschiedenis van een decadente Franse familie uit het begin van de 20-ste eeuw. Wat is de titel van dit werk, tevens naam van de familie? Eind oktober 2003 was op France 2 een 4-delige tv-reeks gebaseerd op deze familie te zien, met Jean Yanne in zijn laatste rol.

                             LES THIBAULT

9. Geschiedenis

De poging van een aantal Engelse katholieken om op 5 nov. 1605 het Parlement van Londen op te blazen bij de opening staat bekend als het buskruitcomplot. Doordat men de rooms-katholieke lords de hint gaf weg te blijven, werd het complot ontdekt. Dubbele vraag.

A. Hoewel de eigenlijke aanstichters reeds de wijk genomen hadden, werd een Engels militair, een voormalig protestant, als hoofdverdachte opgepakt, en met 6 anderen ter dood gebracht. Wie was deze man die ieder jaar op 5 november herdacht wordt met vuurwerk en vreugdevuren?           Guy FAWKES

B. Wie was de Engelse koning die men wou vermoorden (voornaam en zijn Engels rugnummer, niet zijn Schots)?             JAMES I   =  JACOBUS I

10. Globo: Weekdagen in verschillende talen

A. Welke tenor zingt hier Dein ist mein ganzes Herz?       Placido DOMINGO

B. Welke Zuid-Afrikaan won op het WK Atletiek 2003 het hoogspringen bij de mannen?                                Jacques FREITAG

C. Hoe is de voornaam van het dochtertje van Morticia en Gomez Addams in de films The Addams Family (1991) en Addams Family Values (1993), rol gespeeld door Christina Ricci?                   WEDNESDAY

1. Kunst

Wie is de 19^de eeuwse Duitse schilder van Der arme Poet (1839)?

                                                Carl SPITZWEG

2. Fauna & Flora

Wat is de Latijnse naam voor een mus? De gewone huismus b.v. is de … domesticus; de ringmus is de … montanus. U antwoordt met iets waar u in uw schooltijd vertrouwd mee was.                 PASSER

3. Reken- en denkproblemen

Geert moet regelmatig pakjes verzenden van 1 t.e.m. 40 kg. Hij beschikt hiervoor over een balansweegschaal, en wil zich hiervoor de nodige gewichten aanschaffen. Hij komt tot de vaststelling dat hij met slechts 4 gewichten (gehele getallen) alle pakjes van 1 t.e.m. 40 kg kan wegen. Welke 4 gewichten moet hij zich aanschaffen (te kiezen uit 1, 2, 3, 4, 5, 9, 10, 12, 15, 20, 27, 30)?           1 – 3  - 9  - 27

4. Muziek

2 jeugdige stemmen.

A.  Wie zingt Amoureux Solitaires?                               LIO

B.  Wie zingt Can’t Fight the Moonlight?                 LeAnn RIMES

5. Toerisme

Venetië.

A.  Met uitzondering van het Piazza San Marco worden alle pleinen in Venetië niet met piazza aangeduid maar wel met een ander Italiaans woord. De reden hiervoor is dat ze er bijlagen als min of meer verzorgde grasvelden, en tot ver in de moderne tijd niet bestraat waren. Met welk Italiaans woord?            CAMPO

B.   Dit 15^de eeuws gotisch-oosters sprookjespaleis aan de Canal Grande belichaamt de charme van Venetië. Onder welke naam staat dit gebouw bekend?      CA’D’ORO

6. Radio & tv

Wie zijn de 2 vaste presentatrices van het radio-1-programma De Wandelgangen (iedere werkdag tussen 17u en 19u), die beurtelings het programma aan elkaar praten. Hun beide namen? Let op: afgelopen weken presenteerde ook Machteld Libert enkele keren uitzonderlijk het programma.                   Kristel MARIËN – Liesbeth IMBO

7. Film

Wie is de in 1916 geboren regisseur van volgende films:  The Vikings (58), Barabba (Italië-62),  Fantastic Voyage (66), Doctor Dolittle (67),  Tora! Tora! Tora! (co-regie, 70), Soylent Green (73), Ashanti (79), The Jazz Singer (80), Amityville 3-D (83), Conan the Destroyer (84).         

                                         Richard FLEISCHER

8. Varia

De kaas die we zoeken ontstond in Italië als bijproduct bij het kaasmaken. Hij wordt gemaakt van de wei die overblijft na het scheiden van de wrongel. De wei vormde jarenlang een probleem omdat men niet wist hoe men er vanaf moest komen, tot ontdekt werd dat bij verhitting de caseïnedeeltjes in de wei samenklonterden, en een nieuwe wrongel vormden. Door deze wrongel te laten uitlekken, ontstaat een sneeuwwitte, een beetje korrelige kaas met een zachte smaak. Het is een kaas op basis van koemelk die goed tot zijn recht komt in diverse desserten en hartige taarten, maar ook gebruikt wordt in quiche en ravioli. Er bestaan verschillende types: de … Romano is gemaakt van schapenmelk; de … Sabata is een gezouten, gedroogde versie die op feta lijkt; en de … Infornata is een Siciliaanse specialiteit, waarbij de kaas in de oven lichtbruin gebakken is. Welke kaassoort?                        RICOTTA

9. Varia

Welke kerkelijk(e) feest(dag) is ook een losbol, een persoon die zich overgeeft aan uitspattingen, drank, spel, enz.?               LICHTMIS

10. Globo: Aziatische Hoofdsteden

A.  U ziet de tekst van het lied Sanomi van Urban Trad (vorig jaar nog onze muziekvraag trouwens). Welke woord is weggelaten?      MANILLA               

B.   Deze puzzel, soms ook wel Toren van Brahma of Einde van de wereld puzzel genoemd, werd uitgevonden in 1883 door de Franse wiskundige Edouard Lucas. Hij kreeg zijn inspiratie door een legende over een Hindoetempel waar een piramidepuzzel werd gebruikt om het denkvermogen van jonge monniken te trainen. De opdracht die de monniken krijgen, is om een aantal schijven van verschillende diameter te verplaatsen van één paal naar een andere, zonder een grotere op een kleinere te plaatsen. Onder welke naam is deze toren nog gekend?                                      

                  toren van HANOI

C.  Wijnen uit de Elzas worden in eerste instantie naar de druivensoort genoemd, en niet, of slechts zelden, naar de plaats of het wijngoed zoals elders in Frankrijk. Van de 7 belangrijkste wijnen zijn er 6 witte en 1 rode (de pinot noir). 5 van de 6 witte zijn: riesling, sylvaner, tokay pinot gris, pinot blanc en gewürztraminer. Wat is de ontbrekende wijn/druivensoort?             MUSCAT

1. Geschiedenis

A. In oktober 1939 richtte de Nederlandse regering in deze gemeente in de provincie Drenthe een centraal vluchtelingenkamp in voor joden die uit Duitsland gevlucht waren. In juli 1942 werd het door de Duitsers als Judendurchgangslager bestemd. Vanuit dit kamp werden in ruim 90 treintransporten meer dan 100.000 joden gedeporteerd, waarvan 90 % naar de vernietigingskampen Auschwitz en Sobibor. Welk kamp?      WESTERBORK

B.   Deze Amerikaanse militair (geboren in 1914) streed in Frankrijk en in de Koreaanse oorlog. In mei 1964 werd hij benoemd tot bevelhebber van de Amerikaanse troepen in Zuid-Vietnam. Hij bracht voortdurend optimistische rapporten uit over de strijd, maar werd na het verrassende Tet-offensief van 30 januari ’68 scherp bekritiseerd, en teruggeroepen. Van juli ’68 tot juli ’72 was hij stafchef van het Amerikaanse leger. Naam van deze Amerikaanse generaal?                         William Childs WESTMORELAND

2. Wetenschappen

Deze in 1846 geboren Amerikaan deed zijn eerste uitvinding (een motor) reeds op 15-jarige leeftijd. Hij was 22 toen hij een octrooi verkreeg op een luchtdrukrem voor treinen, een remsysteem dat naar hem genoemd werd en over de hele wereld verspreid werd. Speciaal voor de productie hiervan startte hij het gelijknamige bedrijf op, dat uitgroeide tot één van de grootste Amerikaanse ondernemingen op het gebied van de elektrotechniek. Hij pleitte ook als een van de eersten voor de praktische mogelijkheden van elektriciteit bij de spoorwegen, vooral voor de tractie en de signalisatie. Wie?                George WESTINGHOUSE

3. Film

A.  De eerste Oscar voor beste mannelijke bijrol (Supporting Actor) werd in 1936 uitgereikt. De man die toen won, Walter Brennan, voor zijn rol in Come and Get It had die eerste jaren een Oscar-abonnement, want zowel 2 jaar later (in 1938 voor Kentucky) als in 1940 won hij het gegeerde beeldje in deze categorie. Voor welke film won hij in 1940 zijn 3^de Oscar?        THE WESTERNER

B.   Wat is ook al weer de titel van de Gouden Kalf-winnende film van Alex Van Warmerdam uit 1992? Onderwerp van de film: de bewoners van een nieuwbouwwijk rond 1960, gezien door de ogen van het zoontje van het slagersechtpaar.

                                       DE NOORDERLINGEN

4. Literatuur

Deze Nederlandse schrijfster (Rotterdam 6 november 1945) debuteerde in 1987 met een gefingeerde autobiografie van Multatuli's eerste vrouw Everdine van Wijnbergen:

Tine, of De dalen waar het leven woont. Haar naam werd gevestigd met de historische roman Het oog van de engel (1991), vooral toen die genomineerd werd voor de AKO-literatuurprijs 1992. In 1993 verscheen de roman De naam van de vader, waarvoor ze de Multatuliprijs kreeg, en dat genomineerd werd voor de Europese literatuurprijs. Haar grote voorbeeld is de 18e-eeuwse schrijfster Belle van Zuylen, over wie zij regelmatig heeft gepubliceerd. Haar naam?                 Nelleke NOORDERVLIET

5. Muziek

A. Welke groep hoort U met hun Stealing Song?       NOORDKAAP

B.   Welke groep hoort U met hun versie van Uptown Girl?                 WESTLIFE

6. Kunst

In 1952 kwam deze Nederlands illustratrice in contact met Annie M.G. Schmidt, waarna ze begonnen samen te werken. Zij is de visuele moeder van enkele bekende figuren uit de jeugdliteratuur zoals Jip en Janneke, Pluk en de Stampertjes, Floddertje en Otje. Vooral met het duo Jip en Janneke bestaande uit inktzwarte silhouetvormen met piekhaar heeft ze een onuitwisbare stempel op de Nederlandse jeugdliteratuur gedrukt. Haar naam (geboren in 1916 in Zaltbommel)?                                                   Fiep WESTENDORP

7. Sport

2 Engelse voetbalclubs.

A.  Deze Londense club werd nooit landskampioen, maar won wel de Engelse Cup in 1964, 1975 en 1980. In 1965 wonnen ze de Europese Beker voor Bekerwinnaars door in de finale TSV München 1860 met 2-0 te verslaan, 2 doelpunten van Sealey.  Enkele vedetten van die ploeg: Martin Peters, Geoff Hurst en Bobby Moore. In de jaren 80 was de grote figuur Trevor Brooking, en in 82 speelde ene Swat Vander Elst er enkele matchen. In 1923 verloor de club de historische Cup Final (de eerste wedstrijd op Wembley) van Bolton in aanwezigheid van bijna 200.000 toeschouwers. Welke club (Upton Park stadion)?

                                                WEST HAM UNITED  

B.   Deze club maakte deel uit van de 12 clubs die in 1888 de Football League oprichtten (de Engelse beker bestond al in 1872), maar moest tot wachten tot 1920 voor het kampioen speelde. 5 keer won de club de Engelse beker, waarvan de laatste keer in 1968 (ook in 1888, 1892, 1931, 1954). Op het einde van de jaren ’80 zat de club in zware problemen, en de club zakte zelfs naar 3^de klasse in 1991. Toch overleefde de club deze woelige periode, en wist in 2002 opnieuw te promoveren naar de Premier League. Welke club?                                                          WEST BROMWICH ALBION

Beide clubs zakten vorig seizoen uit de Premier League, en spelen nu in de Engelse Eerste Divisie (Division One).

8. tv

Deze (ondertussen stopgezette) Nederlandse reeks liep 6 seizoenen lang op de Nederlandse tv, waarvan de laatste 3 op de commerciële zender RTL-4. De serie speelt zich af rond 2 scheepswerven, gerund door 2 families die sinds jaar en dag verwikkeld zijn in een felle concurrentiestrijd. Speelden mee: Jennifer Hoffman, Marlies van Alcmaer, Miryanna van Reeden, Henriëtte Tol, Daan Schuurmans en René van Asten. Dubbele vraag:

A. Wat is de naam van deze tv-serie?       WESTENWIND

B.   De naam van de ene familie is De Graaf; wie is de andere familie?

                                         NOORDERMEER

9. Fauna

Deze wat kleinere baleinwalvis (soort Eubalaena glacialis) woont in kleine troepen vnl. in het noorden van de Atlantische en Grote Oceaan, maar is door jacht zeer zeldzaam geworden. Hij wordt gewoonlijk 14 tot18 m lang, waarvan de kop tot een kwart inneemt; gewicht 25–75 ton. De baleinen worden max. 2,7 m lang. Op de zwarte huid bevinden zich witte vlekken als gevolg van aantasting door parasieten; aan de punt van de bovenkaak ligt de zgn. ‘muts’, een geelwitte, onregelmatige, hoornachtige woekering, veroorzaakt door ectoparasieten, en gewoonlijk bezet met zeepokken en walvisluizen. Naam van deze walvis?             NOORDKAPER

10. Globo: Wetten

A. “80 % van de resultaten zijn afkomstig van 20 % van de inspanningen”. Deze 80-20 regel, toegepast op van alles en nog wat, werd genoemd naar een Italiaans econoom en politiek socioloog (1848-1923). Andere voorbeelden: 80 % van de omzet wordt geleverd door slechts 20 % van de producten; en 80 % van de tijd kan een mens het stellen met slechts 20 % van zijn garderobe. Wat is de naam van deze wet?

                                                            wet van PARETO

B. “Werk groeit altijd zodanig dat het de tijd die ervoor beschikbaar is of volledig vult, of zelfs iets meer”. Grote of bureaucratische organisaties hebben dus uit zichzelf de neiging tot groeien, los van de hoeveelheid werk die verricht moet worden. Deze wet werd in 1955 geformuleerd door een Brits historicus die zich baseerde op zijn ervaringen als legerofficier tijdens de Tweede Wereldoorlog. Naam van de historicus of de gelijknamige wet?

Voor de literatuurspecialisten: onze man schreef ook 6 romans met in de hoofdrol kapitein Horatio Hornblower.   

                                         wet van PARKINSON

C.  “Iedere toename van de aanvoer leidt tot een toename van de vraag”. Deze wet van de afzetgebieden (les produits s’achètent avec les produits) werd geformuleerd door een Franse econoom die eigenlijk alleen opgaat voor ruileconomieën. In een stelsel van volledig vrije mededinging stelde onze man dat algemene overproductie en bijgevolg werkloosheid onmogelijk is, omdat de productie van één soort goederen, met de daaruit voortvloeiende vergoeding van de productiefactoren, de vraag opent naar andere goederen. Naam van deze Franse econoom (1769-1832)?            

wet van SAY                                     

1. Wetenschap

Het is een radioactief chemisch element, dat slechts in zeer geringe hoeveelheid in de natuur voorkomt, waarschijnlijk minder dan 100 g in de gehele aardkorst. Na de uitwerking van het periodiek systeem der elementen was het bestaan ervan voorspeld onder de naam eka-jodium. Als zwaarste halogeen (atoomnummer 85) is het nog sterker elektropositief dan jodium, en doet het in zijn chemische eigenschappen aan een metaal denken. De 20 bekende isotopen (200-219) zijn alle radioactief, maar de meeste gaan onder alfastraling over in een bismutisotoop. Aan deze onstabiliteit heeft het element dan ook zijn naam te danken, afgeleid van het Grieks voor onvast of onstabiel. Welk element?                 ASTAAT of  ASTATIUM

2. Kunst

Wie is de schilder van dit Portret van een jong meisje? Hij werd geboren in Baarle rond 1420 en overleed in Brugge in 1472.          Petrus CHRISTUS

3. Varia

Fietsen in Zuid-België en in de Ardennen? Voor de niet afgetrainde fietser die vervelende hellingen wil vermijden, bestaat er sinds enige tijd een bewegwijzerd routenetwerk langs kanaal- en rivieroevers en over afgedankte spoorwegbeddingen. Wat is de naam van dit netwerk, een (onvolledig) acroniem of letterwoord?

U kan altijd gokken met de naam van klassiek componist.

                                     RAVEL (Réseau Autonome de Voies Lentes)

4. Geschiedenis

In de loop van de geschiedenis hebben landen vaak een andere naam gekregen: denken we maar aan Kongo/Zaïre, Siam/Thaïland, Opper-Volta/Burkina Fasso, Ceylon/Sri Lanka, Birma/Myanmar.

Welke huidige landen stonden vroeger bekend als

A. Brits Honduras?              BELIZE

B. Dahomey?                 BENIN

5. Literatuur

Hij was een Zuid-Nederlands chirurgijn en dichter die leefde in Duinkerke van 1654 tot 1707. Naast een aantal matige gelegenheidsgedichten schreef hij het op een literair hoog peil staande Het leven en de dood van Jezus Christus, waaruit een diepe geloofsovertuiging spreekt. Hij is echter het bekendst geworden als toneelschrijver, vooral door het blijspel De gecroonde leersse. Zijn naam?

                               Michiel DE SWAEN

6. Reken- en denkproblemen

Toen de stad Jotapata door de troepen van keizer Vespasianus geplunderd werd, hield Josephus (de geschiedschrijver van de joodse strijd tegen de Romeinen) zich in een kelder verborgen samen met 40 andere joden die zich hadden voorgenomen dat ze liever zelfmoord zouden plegen dan in de handen van de Romeinen te vallen. Omdat hijzelf niet zinnens was een eind aan zijn leven te maken, stelde hij voor dat ze een cirkel zouden vormen, en dat bij het aftellen iedere 3^de persoon zou sterven, in de volgorde waarin ze bij het aftellen uitvielen.

Waar ging hij zelf staan, en waar een metgezel van hem die evenmin wenste te sterven, om er zeker van te zijn dat zij de laatste 2 overlevenden zouden zijn?

                                                      16 en 31

7. Sport

Dubbele vraag.

A.  Atletiek. Op het afgelopen WK-Atletiek won de Mozambiquaanse Maria Mutola probleemloos de 800 m finale. Tijdens de halve finale deed ze al het mogelijke om haar vaste trainingsmaatje mee in de finale te loodsen, en ook tijdens de finale keek ze regelmatig achterom, niet uit angst om te verliezen, maar wel om haar Engelse vriendin uiteindelijk als 2^de te zien eindigen. Welke atlete?   

                                              Kelly HOLMES

B.   Wie is deze in 1949 geboren golfer? Hij was 6 keer PGA speler van het jaar (van 1977 tot 1980, 1982 en 1984), won 5 keer de British Open, 2 maal Masters en 1 keer de US Open.  Tom WATSON

8. Fauna & Flora

Het is een eencellige schimmel die zich ongeslachtelijk voortplant door knopvorming en soms door deling. De cel is rond, ovaal of cilindrisch, met een duidelijke celkern, en een uit o.a. glucanen en chitine bestaande celwand. In het bijzonder is het een kunstmatig bereide, compacte massa van het schimmelgeslacht Saccharomyces. Sinds Pasteur weten we dat deze groep van plantaardige micro-organismen verantwoordelijk is voor het omzetten van suikers in alcohol en kooldioxide. Welke groep plantaardige micro-organismen bedoelen we? Zoek het niet te ver.      GIST

9. Aardrijkskunde

A. Wat is het hoogste punt in de provincie Luxemburg (652 m), gelegen op het Plateau des Tailles? BARAQUE DE FRAITURE

B.   Wat is het hoogste punt in de provincie Oost-Vlaanderen (150m), op de grens tussen Kluisbergen en Ronse? (niet: de Pottelberg, want die top ligt in Henegouwen). HOTONDBERG

10. Globo: Tuinen

A.  Het Thematuinenpark De Vlaamse Toontuinen ligt in het centrum van deze Vlaams-Brabantse gemeente. Gestart met 9 tuinen liggen er nu meer dan 20 tuinen te kijk: o.a. de bekende Koning Boudewijn-tuin, de in 2001 aangelegde Tuin van Heden, de Mercatortuin, en uiteraard ook ... de biertuin. In welke gemeente?                                HOEGAARDEN

B.   Vlakbij Londen aan de oevers van de Theems ligt één van de grootste botanische tuinen ter wereld (ca. 120 ha). Het tuinencomplex telt – naast ca. 60.000 soorten planten – ook talrijke fraaie bouwwerken , waaronder de Orangerie, de Pagode en het indrukwekkende Palmenhuis. Officieel is de naam van dit tuinencomplex Royal Botananical Gardens, maar onder welke naam zijn deze tuinen beter bekend?           KEW Gardens

C.  Nederlands grootste en meest veelzijdige modeltuinenpark is gelegen in het Land van Maas en Waal in de driehoek Tiel-Nijmegen-Den Bosch. Je vindt er o.a. Informatietuinen (met praktische info voor de tuinier), Architecten- en Auteurstuinen (ontworpen door 20 bekende tuinarchitecten en schrijvers van tuinboeken), en uiteraard ook Plantentuinen met uitgestrekte borders naar Engels model. Naam van deze tuinen?             APPELTERN

1. Muziek

Welke Duitse groep hoort U met het nummer Deutschland (2001)?    DIE PRINZEN

2. Toerisme

Welk kasteel in Bazel ziet U hier?                  WISSEKERKE

3. Kunst

U ziet hier het Amerikaanse paviljoen voor de wereldtentoonstelling 1967 in Montreal, een geodetische koepel met een diameter van 90m. Wie is de Amerikaanse ingenieur/architect met de dubbele familienaam die vele koepelvormige bouwwerken met combinaties van vijf- en zeshoeken ontwierp? Omdat die overeenkomen met de atoomstructuur van de koolstof (12 vijfhoeken en 20 zeshoeken die in elkaar passen zoals de vlakken van een voetbal) werd deze nieuwe koolstofballen trouwens door de Britse natuurkundige Harold Kroto naar deze architect genoemd.                    

                                          Richard BUCKMINSTER FULLER

4. Aardrijkskunde

Een istmus was in de Griekse oudheid de benaming voor iedere landengte, en in het bijzonder voor die van Korinthe. Ook een landengte in Thailand, op de grens met Myanmar, tussen de Andamanse Zee en de Golf van Thailand, wordt nog met het woord istmus aangeduid. Wat is de naam van deze landengte?

Istmus van KRA

5. Sport

Zwemmen van lang geleden.

A.  Hij was de zoon van een bekend Hawaïaans stamhoofd, en de eerste zwemmer die er in slaagde om het koninginnenummer van de sprint, de 100 m vrije slag, 2-maal te winnen:  hij won in 1912 in Stockholm, en ook in 1920 in Antwerpen. Hij was het ook die in de vrije slag een nieuwe, revolutionaire zwemstijl, de crawl, introduceerde. Was er niet de onderbreking van Wereldoorlog-I geweest waardoor de spelen van 1916 geannuleerd werden, en het fenomeen Johnny Weissmuller waardoor hij pas 2^de werd op de Spelen van 1924, dan zou zijn palmares nog indrukwekkender geweest zijn. Zijn naam?      Paoa (Duke) KAHANAMOKU

B.   Een ander Hawaïaans zwemfenomeen uit diezelfde periode won 2-maal na elkaar de gouden medaille op de 100-m rugslag op de Spelen van 1920 en 1924, en haalde ook zilver op de 100m vrije slag op de Spelen van 1920. Het verhaal gaat dat hij de eerste dag dat hij trainde voor kompetitiezwemmen, officieus het wereldrecord van de 100 yards rug brak. Dit had o.a. te maken met zijn ongewone zwemstijl, een stijl waarover de officiëlen aanvankelijk zwaar discussieerden, maar toch toegelaten werd, en sindsdien algemeen gebruikt wordt. Toen hij in 1926 erg nipt zijn allereerste nederlaag leed, tegen Johnny Weismuller, stopte hij meteen met kompetitie. Zijn naam (1904-1972)?

                                               Pua (Warren) KEALOHA

6. Varia

Donald Ducks neefjes Kwik, Kwek en Kwak hebben in het Engels uiteraard andere namen dan in het Nederlands. Eén ervan is Louie; wat zijn de namen van de 2 andere neefjes? De ene heeft dezelfde naam als de voornaam van een Amerikaanse zanger wiens begeleidingsgroep ons altijd aan het journaal doet denken; de andere heeft dezelfde naam als de familienaam van een Amerikaans politicus die zowel in 1944 als in 1948 de republikeinse kandidaat was voor het presidentschap, maar verloor van resp. Roosevelt en Truman. (willekeurige volgorde)                HUEY en DEWEY        

7. Literatuur

De belangrijkste literaire prijs in het Engelse taalgebied, de Man Booker Prize, werd in 2003 gewonnen door de gedoodverfde 43-jarige Australische favoriet DBC Pierre (Peter Finlay).

A. Voor welke roman won DBC Pierre de Booker Prize? Engelstalige titel graag.

                                             VERNON GOD LITTLE

B.   De letters DBC zijn geen initialen van zijn voornamen, maar wel de beginletters van 3 Engelse woorden die moeten aangeven dat hij in het reine is gekomen met zijn verleden als drugsgebruikeroplichter. Waarvoor staan nu die letters DBC?

                                              DIRTY BUT CLEAN

8. Film

Eind oktober 2003 kwam dan eindelijk de langverwachte nieuwe Tarantino in België in de zalen, deze keer een martial arts film met o.a. Uma Thurman en Lucy Liu. Deel 2 wordt binnen enkele maanden verwacht. Titel van deze film? Uiteraard ‘Kill Bill’. Welke acteur (ooit nog hoofdrolspeler in een bekende tv-serie) speelt de rol van Bill?
                        David CARRADINE

9. Wetenschap en Techniek

In de buurt van de Franse stad Saint-Malo (Bretagne) is sinds 1966 een bijzonder type elektriciteitscentrale in gebruik, nl. een getijdencentrale. Een dergelijk type centrale is maar mogelijk indien het verschil tussen eb en bloed groot genoeg is (i.c. 8,5 m). Bij vloed stroomt het water door de sluizen van de dam in het mondingsbekken van de rivier, en drijft daarmee turbines aan; bij eb vloeit het water door de sluizen naar de zee, en drijft opnieuw de turbines aan die in beide richtingen kunnen werken. Deze centrale is decennia lang de enige grote getijdencentrale in de wereld geweest, maar is zelf amper goed voor 0,2 % van de Franse elektriciteitsproductie. In de monding van welke rivier bevindt zich deze centrale?                 RANCE

10. Globo: ‘Makkies’

A.  Eén van de oudste bekende Afrikaanse kunstwerken is terug te vinden in een grot in het Huns-gebergte in Zuidwest-Namibië. De kunstwerken zouden maar liefst 25.000 jaar oud zijn. De grot werd ontdekt door archeoloog Wolfgang Erich Wendt die haar zijn naam gaf n.a.v. iets dat hij op de radio gehoord had. Een makkie voor wie weet dat de grot in 1969 ontdekt werd.          APOLLO-11 grot                                         

B.   De Ku-Klux-Klan werd na de Amerikaanse Burgeroorlog in 1866 opgericht door enkele legerveteranen van de Geconfedereerden. De bedoeling was om de zwarte bevolking er onder te houden en blanke noorderlingen schrik aan te jagen door zich voor te stellen als de geesten van gesneuvelde soldaten. Wie was de Amerikaanse generaal (1821-1877) die beschouwd wordt als de eigenlijke stichter van de Klan in 1866 in Pulaski (Tennessee)? Een makkie voor wie de film Forrest Gump gezien heeft.                                      Nathan FORREST 

C.  De Canadese acteur Donald Sutherland debuteerde in 1964 in de Frans-Italiaanse film Il Castello dei Morti Vivi (Le Château des Mort Vivants). Wie was de regisseur van deze film? Normaal een aartsmoeilijke vraag die alleen door de filmfreaks zou kunnen opgelost worden, maar een makkie voor wie vertrouwd is met ’s mans familiale situatie.                Warren KIEFER