Na de antwoorden ziet u tussen haakjes hoeveel ploegen (op 25) de vraag juist beantwoord hebben. Zijn er dat 3 of minder dan worden de ploegen vermeld. Alle vragen werden door minstens één ploeg correct beantwoord.

Reeks 1: Café den Hemel-reeks

Als 'opwarmer' stellen wij u 12 vragen. De rode draad is Café den Hemel. Met de eerste letter van elk antwoord kunt u Café den Hemel vormen. Alle vragen staan op 2 punten. Veel succes!

1. Muziek (afbeelding)

In 1951 werd de elektrische basgitaar uitgevonden om de bassisten in de rondtrekkende dansorkesten een draagbaarder instrument te bieden en voldoende geluidssterkte te leveren om opgewassen te zijn tegen de elektrische gitaren. Welke voor de meesten maar niet voor allen zeer bekende gitaarbouwer is de uitvinder van de elektrische basgitaar, met name met de naar hem genoemde … Precision?

Leo Fender met de Fender Precision (24/25)

2. Water (afbeelding)

In een quiz van een caféploegske kan een vraag over water, onze lievelingsdrank, niet ontbreken. We kennen Spa Reine als de bruisende versie, Spa Barisart als plat water, maar wat is de 'koninginnelijke' naam voor de licht bruisende versie van Spa?

Marie Henriette (21/25)

3. Literatuur

Deze Antwerpse schrijver leefde van 1936 tot 1992. Hij was hoogleraar Frans aan de Katholieke Vlaamse Hogeschool te Antwerpen en redacteur van het Nieuw Vlaams Tijdschrift. Een aantal werken: Het lichamelijk onderscheid, Beschrijving van een hemelvaart, Huis der liefde, De hemel, De aftakeling. We zoeken niet zijn pseudoniem, waaronder hij ook een tijdje schreef. Hij was ook bekend als literatuur- en TV-criticus, onder meer in De Morgen.

Georges Adé (tijdelijk ook pseudoniem Laurent Veydt) (11/25)

4. Mythologie

Bij een café horen ook caféruzies. En bij een caféquizploeg horen caféquizploegruzies. Welke Griekse godin van de twist is verantwoordelijk voor de vele twisten, schisma's, ja, zelfs echtbreuken binnen onze rangen. Eerder wierp zij op het bruiloftsfeest van Peleus en Thetis een gouden appel tussen de gasten met het opschrift 'voor de mooiste'. Paris gaf de appel aan Aphrodite, die hem vervolgens hielp Helena te schaken. De Trojaanse oorlog was het gevolg.

Eris (21/25)

5. Architectuur (afbeelding)

De wortels van een van onze leden liggen in Oostende. De Belgische modernistische architect die we zoeken trok in de omgekeerde richting. Hij werd geboren in 1907 te Tienen maar studeerde in Gent en stierf in 1953 te Oostende en is vooral bekend door zijn werk aldaar. Van zijn hand zijn het Postgebouw en het Provinciaal Museum voor Moderne Kunst te Oostende. Hij ontwierp ook een aantal woningen in het Gentse, o.a. zijn eigen woning in het Miljoenenkwartier. Wie?

Gaston Eysselinck (6/25)

6. Actrice

In 1978 maakte Warren Beatty zijn regiedebuut met Heaven can wait, een remake van Here comes Mr. Jordan van Alexander Hall uit 1941. Beatty neemt de mannelijke hoofdrol voor zijn rekening, maar wie is de vrouwelijke hoofdactrice met een naam die volstaat om de hemel te verdienen?

Julie Christie (13/25)

7. Dorst

Deze term, afgeleid van het Griekse woord voor dorst, kan omschreven worden als een dwangmatige toestand van buitensporig alcoholmisbruik dat periodiek optreedt. De persoon krijgt a.h.w. een aanval van alcoholisme die een paar dagen of weken duurt. Hoe heet dit verschijnsel, dat wij in onze omgeving (en dan doelen we niet op een Gents socialistisch minister waar een van ons vaak mee te maken heeft) regelmatig kunnen vaststellen?

Dipsomanie (9/25)

8. Schaken

Een van de leden van onze quizploeg is een wat men noemt niet onverdienstelijk schaker. Hij speelt bij Jean Jaurès uit Gent. Hun laatste (en tweede) titel dateert al van 1973. De schaakclub die wij zoeken was de laatste jaren heel wat succesvoller. Van 1994 tot 2001 werden zij onafgebroken kampioen van België, maar vorig seizoen verloren zij hun titel aan Luik. Uit welke stad komt deze club?

(Rochade) Eupen (15/25)

9. Erotiek

In de Humoreeks Tussen hemel en aarde gaven de meeste BV's seks en aanverwante bezigheden op als het hoogste lichamelijke genot. In 2002 verscheen op de bestsellerslijsten plots het boek Spannende seks. Van aardbei tot zweepje ter verdere vervolmaking op dit vlak. Welke lieftallige jongedame en medewerkster van Goedele Liekens schreef dit meesterwerk? Zij frequenteerde in haar studentenleven ons geliefde stamcafé en dit is in het boek duidelijk te merken.

Ilse Nackaerts (20/25)

10. Tweede Wereldoorlog

Kort na de bezetting van België in mei 1940 begon Heinrich Himmler te recruteren onder de Vlamingen voor zijn Waffen-SS. Na de invasie in de Sovjet Unie werd het SS-Freiwilligen Legion Flandern opgericht en ingezet aan het oostfront. In mei 1943 kreeg de eenheid een nieuwe naam: 6. SS-Sturmbrigade … . Naar welke West-Vlaamse gemeente werd de brigade genoemd? In oktober 1914 sneuvelden hier vele studentenvrijwilligers aan Duitse zijde, waardoor deze plaats een mythische weerklank had in Duitsland. Een van onze leden heeft er zijn jeugd doorgebracht vol ijverige studie.

Langemark (21/25)

11. Religie

We zoeken een term afgeleid van het Grieks, die letterlijk de 'leer der laatste dingen' betekent. Het is een term van christelijke afkomst, maar in bredere zin wordt ze ook gebruikt om de leer over het einde van de wereld en een eventueel leven na de dood bij andere godsdiensten aan te duiden. Welke term voor wat in Den Hemel zoal gebeurt?

Eschatologie (16/25)

12. Muziek uit de eighties (fragment)

U hoort?

Heaven 17 met Temptation (15/25)

Reeks 2

De reeksen 2, 3, 4, 6, 7, en 8 bestaan telkens uit 10 vragen + een globo van 3 vragen over eenzelfde onderwerp. Alle vragen staan op twee punten, behalve die van de globo: 1 juist = 1 punt, 2 juist = 3 punten, 3 juist = 6 punten.

1. Economie

Een ex-toogplakker van Café Den Hemel, tevens ex-praeses van de apothekers, startte in 1987 samen met Yvan Vindevogel een klein bedrijfje en bracht twee jaar later een zonnencrème op de markt, Uvesol genaamd. Anno 2002 telt dit bedrijf met hoofdzetel in Nazareth wereldwijd 1800 personeelsleden. In oktober 2002 werd het bedrijf verkozen tot Onderneming van het Jaar. Wie staat aan het hoofd van Omega Pharma?

Marc Coucke (17/25)

2. Voetbal

Momenteel spelen 6 ploegen uit Londen in de Premier League. Maar ook Birmingham is goed vertegenwoordigd. Naast Birmingham City en Aston Villa is nog een 3^de ploeg, weliswaar uit een voorstad, actief in de Engelse eerste klasse. De club, opgericht in 1879, werd één maal landskampioen (1920) en won vijf maal de FA Cup (1888, 1892, 1931, 1954 en 1968). Na die laatste bekerzege schakelden ze in 1968-1969 Club Brugge uit in de Europacup 2. Ze promoveerden dit seizoen en keerden zo terug in de Premier League / hoogste klasse, waar ze in 1985 uit gedegradeerd waren. Welke ploeg met als stadion The Hawthorns? 

West Bromwich Albion (10/25)

3. Schilderkunst (afbeelding)

Van wie is dit schilderij?

Balthus (Balthazar Klossowski de Rola) (Het kaartspel) (14/25)

4. Oorlogsdichter

In flanders fields is het gekendste gedicht uit de Eerste Wereldoorlog. Maar in feite idealiseert dit gedicht de oorlog. Een van de beste onder de war poets overleefde de oorlog (hij stierf pas in 1967), maar maakte precies van zijn afschuw voor de oorlog het centrale thema van zijn poëzie. Zijn beroemdste bundel is Counter-attack. Ook met zijn autobiografische trilogie Complete memoirs of George Sherston en zijn beschrijving van het landleven in Memoirs of a fox-hunting man (pacifisme strekte zich toen nog niet uit tot het dierenrijk) werd hij bekend. Wie is deze verbeterde versie van John McCrae?

Siegfried Sassoon (12/25)

5. Rivier

Café Den Hemel ligt aan de Muinkschelde te Gent, nabij de Decascoop. Op dat moment vloeit er al water uit bijrivieren als de Leie en de Hene langs ons stamcafé. Durme, Dender en Rupel hebben de Schelde dan nog niet vervoegd. In dit rijtje ontbreekt nog een vrij belangrijke bijrivier stroomopwaarts van Gent, en we bedoelen niet de Zwalm maar wel een 110 kilometer lange bijrivier die onder meer door Arras vloeit en in de Schelde uitmondt net voordat deze België binnenkomt. Van welke andere grote maar minder bekende bijrivier van de Schelde zoeken wij de naam?

Scarpe (11/25)

6. Marilyn Monroe meets Sonic Youth (fragment)

Some like it hot is voor velen dé ultieme Marilyn Monroefilm, ook al waait haar rok er niet in op. Niet echter voor Tony Curtis, die Marilyn Monroe kussen vergeleek met het zoenen van Adolf aus Österreich. Hoe heet het personage dat ze in deze film vertolkt, bezongen door Sonic Youth in 1991?

Sugar Kane (7/25 + 3 met Sugar als antwoord)

7. Bekommerd veldheer

We zoeken een keizerlijk veldheer uit de Dertigjarige Oorlog. Hij was ruiterijaanvoerder van de kurassiers die naar hem genoemd werden. In de slag bij Breitenfeld (1631) droeg hij door een overijlde aanval bij tot de nederlaag ven Tilly tegen de Zweden. Hij geraakte dodelijk gewond bij de volgende nederlaag tegen de Zweden, nu met Wallenstein als opperbevelhebber te Lützen in 1632, waar ook Gustaaf Adolf II sneuvelde. Via Wallenstein van Schiller heeft hij onrechtstreeks onze taal verrijkt. Wie was deze veldheer?

Gottfried Heinrich Pappenheim (19/25)

8. TV

Nog een lid van onze ploeg is advocaat. Hoewel wij regelmatig onder de indruk zijn van zijn pleidooien horen wij toch nooit dat hij er in slaagt om ook nog eens het werk van de politie op zich te nemen, voor de rechtbank de onschuld van zijn verdachte cliënt aan te tonen en tegelijkertijd de tegenpartij aan de galg te praten. Ben Matlock slaagt daar wel in. Welke acteur vertolkt deze rol?

Andy Griffith (22/25)

9. (Uitgeroeide) fauna (afbeelding)

De vogel op de afbeelding kent u allemaal. Het is de legendarische dodo of vetduif die voorkwam op het eiland Mauritius en die reeds in 1681 is uitgestorven tengevolge van de jacht die erop werd gemaakt door voorbijvarende zeelieden. Op de nabijgelegen eilanden Réunion en Rodrigues leefden twee dichte verwanten van de dodo die in resp. 1746 en 1791 hetzelfde lot werden beschoren. Wat is hun naam? Velen onder u hebben het al gespeeld.

Solitaire (1/25 - solo voor Hades)

10. Rockmuziek (fragment)

Zij  waren dit jaar te zien en te horen op Werchter. Met Allerheiligen gaven ze een concert in de Ancienne Belgique. Tegenwoordig scoren ze met No one knows uit hun nieuwe cd Songs for the deaf, u hoort een fragment uit hun vorige album, Rated R. In Den Hemel zitten een paar stevige fans en wat ze zingen in dit refrein is tevens het levensmotto van een van onze leden. Welke groep, bestaande uit een aantal ex-Kyuss-leden en waarbij Dave Grohl, ex-Nirvana, tegenwoordig drummer is?

Queens of the Stone Age met The lost art of keeping a secret - refrein Whatever you do don't tell anyone (17/25)

Globo : Hemelse beroepen

Een globo over beroepen door onze teamleden beoefend.

11. Financiën

Geef de van het Latijn afgeleide benaming voor een door de overheid bijgehouden register van alle onroerende goederen.

Kadaster - Cadastre (van Latijn capiastrum = register van hoofden) (24/25)

12. Psychologie

Dit jaar is een nieuwe (de 3^de) versie op de markt van de meest gebruikte intelligentietest voor kinderen van 6 tot 16 jaar. Voor het eerst liggen de normen voor Vlaanderen iets strenger dan voor Nederland: wij zijn dus slimmer geworden. Wij, of toch onze kinderen, want intelligentietesten worden vernieuwd omdat ze inhoudelijk verouderen maar ook omdat na enige tijd de kinderen beter scoren dan toen de test ontworpen werd. Geniet nog wat van jullie quizsucces, de jongeren zullen jullie straks overrompelen met hun duizelingwekkende kennis. Wij vragen niet de naam van het effect (dat zijn wij zelf vergeten - we worden ouder) maar wel de naam van de test. De Amerikaanse ontwerper volstaat trouwens ook.

WISC-III (Wechsler Intelligence Scale for Children) - naar David Wechsler (2/25 - Duizend Wijzen en Martine Van Camp)

13. De slagersstiel

Met welke van het Frans afgeleide term duidt men in de gastronomie het opbinden van gevogelte of wild aan?

Brideren (9/25)

Reeks 3

1. Toerisme (kopie)

Een paar jaar geleden werden een aantal Belgische monumenten en landschappen aan de Unesco Werelderfgoedlijst toegevoegd. Het ging om de Brugse binnenstad, vier huizen van Horta, de kathedraal van Doornik, maar ook om een silexmijnsite uit het neolithicum. Op dit Camp à cayaux van 42 ha. is een silexmuseum gevestigd. Hoe heet het plaatsje (deelgemeente van Bergen) waar deze silexmijn gevestigd is?

Spiennes (8/25)

2. Ontmaskering van mirakels

Te Somnath in Gujarat, India, bevond zich eertijds een beroemde tempel van Shiva. Beroemd vooral voor zijn beeld dat in de lucht bleef zweven onder een baldakijn. De Afghaanse geweldenaar die we zoeken loste het mysterie op toen hij de tempelstad plunderde in 1025. Er vielen niet alleen 50.000 doden, ook het fameuze beeld donderde naar beneden. Toen een steen uit het baldakijn werd genomen viel het op de grond: het beeld was van ijzer en werd met een magneet zwevend gehouden. Wie was deze beruchte veroveraar die vanuit zijn hoofdstad Ghazna in Afghanistan Iran en Noordwest-India veroverde en ongeveer jaarlijks een plundertocht richting India ondernam? Hij regeerde van 998 tot 1030.

Mahmoed van Ghazna (voluit Yamin al-Daula Abu`l-Qasim Mahmud ibn Sebuktigin) (4/25)

3. Ontmaskering van mirakels (2)

Nog straffer: iemand slaagde er in 1982 zelfs in Uri Geller te ontmaskeren. U weet wel, de man die via telekinese lepeltjes kon plooien. Een goochelaar en ontsnappingsspecialist legde zich toe op het ontmaskeren en demystificeren van wat men 'paranormaal' pleegt te noemen. Naast Geller behoorden ook een aantal gebedsgenezers tot zijn slachtoffers in boeken als The truth about Uri Geller, The mask of Nostradamus en The faith healers (met Carl Sagan). Hij is een van de stichters van CSICOP (Committee for the Scientific Investigation of Claims of the Paranormal), waarvan het Belgische SKEPP een zustervereniging is. Wie maakte de trucs van Geller bekend?

James Randi (12/25)

4. Strips (afbeelding)

Deze stripauteur werd geboren in Kyoto in 1953 en verblijft thans in Pasadena (California). Zijn meest bekende creatie is Usagi Yojimbo een albinokonijn in samoerai-pak. Tip voor aardrijkskundekenners: een grote Japanse stad nabij Osaka met 750.000 inwoners heeft dezelfde naam. En voor wie Japans kent: wij weten niet wat de tekens op de kopie willen zeggen, maar wij zouden het in het Latijns alfabet durven opschrijven moesten we het begrijpen.

Stan Sakai (2/25 - Andes Survivors en Clockwork)

5. Formule 1

Deze Zwitserse formule 1-piloot reed 132 grote prijzen en hij won er 5. Hij debuteerde in 1970 te Zandvoort en reed tot 1976 voor Ferrari, behalve in 1973, toen hij een jaar in een BRM over de circuits toerde. In 1974 startte hij in de laatste wedstrijd van het seizoen met hetzelfde puntentotaal als Emerson Fittipaldi, maar hij viel uit en verloor de wereldtitel met 3 punten verschil. Zijn laatste zege behaalde hij in 1979 aan het stuur van een Williams te Silverstone. De naam van deze teamgenoot van Jacky Ickx, Niki Lauda en Alan Jones?

Clay (Gianclaudio) Regazzoni (17/25)

6. James Bond

Net als de gadgetman Q werd de figuur van Miss Moneypenny in vele opeenvolgende films door dezelfde actrice vertolkt. De vraag is tweeledig.

a)        Wie vertolkte de rol vanaf het begin in 1962 met Dr. No tot en met A view to kill in 1985 en maakte zo de ganse Sean Connery en Roger Moore periode mee?

b)        Welke actrice vertolkt de rol sinds Goldeneye, m.a.w. sinds Pierce Brosnan de rol van Bond overgenomen heeft?

Lois Maxwell / Samantha Bond (10/25 & 12/25)

7. Mode

Ons modehuis is tevens de naam van een wilde eendensoort uit de Provence.  Gesticht in 1962 in Nîmes stond het huis oorspronkelijk bekend om zijn hemden. Stilaan werd er zowel heren- als dameskledij verkocht. De lancering van het parfum LouLou in 1987 zorgde voor de definitieve erkenning. Welk modehuis zoeken we?

Cacharel (17/25)

8. Fotografie (afbeelding)

De foto’s spreken voor zich. Satiro uit 1990 en A day in the country uit 1998 zijn typisch voor deze Amerikaanse fotograaf geboren in 1939. In zijn geënsceneerde foto’s maakt hij veelvuldig gebruik van lichaamsdelen, lijken, dwergen en gehandicapten. Welke naam die ook voor Sinterklaas zou passen, maar niet voor Zwarte Piet?

Joel-Peter Witkin (3/25 - Brodders, Clockwork & Tiem)

9. Houtsnijder (afbeelding)

U ziet een afbeelding van het Heiligblutaltar in Rothenburg ob der Tauber. Wij vragen u welke Duitse houtsnijder en beeldhouwer de maker is van dit werk. Hij leefde van ca. 1460 tot 1531 en was een meester van de late gotiek.

Tilman Riemenschneider (17/25)

10. Vlaamse oldie (fragment)

We zoeken een meisjesidool uit de jaren zestig. In 1963 - hij was pas 16 - scoorde hij met zijn eerste plaat een megahit. Van Alleen gingen zo’n 120.000 exemplaren over de toonbank. We willen jullie dit meesterwerk zeker niet onthouden maar wie is deze zanger?

John Larry (16/25)

Globo : Muziek

U hoort nu als tegengif 3 muziekfragmenten. We vragen telkens de uitvoerders.

11. Groep

Dit nummer verscheen op de LP Replicas uit 1979. Wij vragen dus de naam van de uitvoerders van dit nummer.

Tubeway Army (16/25)

12. Meiden

Graag de naam van de meidengroep die hier het nummer Are 'Friends' Electric? samplen?

Sugababes (17/25)

13. DJ

Geef de naam van de Amerikaanse house-DJ met Nederlandse roots die hier Cars van Gary Numan een beurt geeft.

Armand Van Helden (11/25)

Reeks 4

1. Mythologie

Beowulf doodde zomaar eventjes twee watermonsters. Het eerste monster verslond op een nacht een slapende krijger in het Deense koninklijk paleis. Beowulf, bij koning Hrothgar op bezoek, pakte de arm van het monster in een houdgreep en rukte die af. Het monster vluchtte weg en bloedde dood in zijn waterhol. Later nam zijn moeder wraak door ook een slapende krijger te verslinden, waarna zij - het wordt voorspelbaar - eveneens door Beowulf werd gedood. Hij doodde later nog een draak waarbij hij zelf het leven verloor. Hoe dit in drie zinnen samen te vatten leven aanleiding kan zijn tot een epos is ons een raadsel, maar is de naam van het eerste monster dat ook voor jullie? Wat was zijn naam?

Grendel (17/25)

2. Filmmuziek

Gevraagd wordt de naam van een Amerikaanse componist van filmmuziek geboren in 1953. Hij is de geliefkoosde componist van Tim Burton en was alzo verantwoordelijk voor de scores van Batman (1989), Edward Scissorhands (1990) en de remake van Planet of the Apes (2001). Daarnaast maakte hij ook de muziek voor o.a. Good Will Hunting en meer recent Red Dragon en Spiderman.

Danny Elfman (12/25)

3. Rekenen

Hoe kun je met de getallen 1, 3, 4 en 6 het getal 24 bekomen, wanneer je elk van de ze getallen maar één keer gebruikt, en waarbij je kunt kiezen uit de bewerkingen plus, min, maal en gedeeld door?

6/(1-(3/4) (7/25)

4. Design (afbeelding)

Volgende gegevens moeten u op weg zetten naar deze designer:

-           Het was een Deen

-           Hij leefde van 1926 tot 1998

-           Hij werkte in de jaren '50 samen met Arne Jacobsen

-           In 1959 ontwierp hij zijn volledig in plastiek uitgevoerde stoel

Verner Panton (6/25)

5. Campionissimo

Erik Zabel slaagde er het voorbije jaar niet in om een 5^de keer Milaan - San Remo te winnen. Daarmee zou hij op twee zeges gekomen zijn van Eddy Merckx en op één overwinning van een Italiaanse campionissimo. Welke wielrenner won tussen 1918 en 1928 6 keer de Primavera?

Constante Girardengo (19/25)

6. Beest

Op 3 juli 1764 viel het eerste slachtoffer van een mysterieus beest. In de loop van de volgende 3 jaren zouden een vijftigtal slachtoffers vallen, vooral kinderen en jonge meisjes, en dit ondanks de klopjacht die op het dier gehouden werd. Op 19 juni 1767 slaagde ene Jean Chastel er uiteindelijk in het beest neer te leggen. Dit jaar werd nog een Frans-Belgisch TV-drama rond deze feiten gemaakt, geregisseerd door Patrick Volson. Het beest ontleent zijn naam aan de streek waarin het actief was ten noorden van Mende (departement Lozère) in het Centraal Massief, tussen de Lot en de Truyère of anders gezegd tussen de Cévennes en de Cantal. Tegenwoordig is er in de streek een natuurpark voor geïmporteerde wolven en dat was wellicht ook de soort waartoe het beruchte beest behoorde. De naam van deze roemrijke voorganger van de Waaslandwolf èn van Marc Dutroux?

Bête du Gévaudan (10/25)

7. Aardrijkskunde (afbeelding)

We zoeken de hoogste berg van Ecuador. Het is een vulkaan die permanent met ijs is bedekt. Met zijn 6310 meter en door zijn ligging op slechts 150 km van de evenaar zou dit het punt van de aardkorst zijn dat het verst verwijderd is van het middelpunt der aarde. Hoe heet deze berg die in 1880 door Edward Whymper voor het eerst werd beklommen (tevens de man die als eerste de top van de Matterhorn bereikte)?

Chimborazo (16/25)

8. Beroep

De Ako literatuurprijs 2001, de Gouden Uil 2001 en de Multatuliprijs 2001. Dat overkwam Jeroen Brouwers met Geheime Kamers. Het is het verhaal dat wij in Café Den Hemel wel lusten. Vriendschap, vrouwen en drank. Geschiedenisleraar Jelmer van Hoff wordt verliefd op de vrouw van een jeugdvriend.  Wat was nu ook weer het beroep van deze vrouw? Eventjes kijken dus als boeken ook effectief gelezen worden. Tenzij het op jullie exemplaar op de achterflap vermeld zou staan.

Operazangeres (3/25 - Aleydis, Sjoekeboys en Tiem)

9. Biologie

Deze Duitse arts en bioloog doceerde zowel te Leuven (vanaf 1839) als te Luik. Hij is vooral bekend door zijn theorie van de celbiologie. Hij stelde reeds dat alle plantaardig en dierlijk leven zich afspeelt in cellen die, naast hun aandeel in het gehele organisme, ook een eigen leven leiden. Door zijn indeling van weefsels in vijf soorten is hij ook een van de grondleggers van de histologie. Verder ontdekte hij het enzym pepsine in maagsap en is een type cellen in de myelinescheden naar hem genoemd. Welke 'Belgische' Duitser, die stierf in 1882?

Theodor Schwann (6/25)

10. Jazz (fragment)

Vrouwen en vooral veel drank, ook in de jazz. Onze man was dan ook een kort leven beschoren. Geboren in 1903 werd hij amper 28 jaar oud. Hij was de eerste belangrijke blanke jazzmuzikant. Speelde piano maar werd vooral bekend als kornettist. Hij vervoegde vrij snel het orkest van Paul Whiteman. Wie zoeken we?

Bix  Beiderbecke (10/25)

Globo : rebellieën

11. Burgeroorlog

In 91 voor Christus stelde de volkstribuun Marcus Livius Drusus voor de inwoners van Italië het Romeinse burgerrecht te geven. Hij werd tegengewerkt en uiteindelijk vermoord. Er brak vervolgens in 90 een opstand onder de Italiërs uit die pas onderdrukt werd nadat de consul Lucius Caesar de Lex Julia had laten stemmen, die het burgerrecht gaf aan alle Italiërs die zich overgaven. Wat is de naam van deze fel bevochten oorlog?

Bellum sociorum (Bondgenotenoorlog, ook Marsicum bellum) (12/25)

12. Boerenopstand

In 1381 vond in Engeland een grote boerenopstand plaats. Met de steeds weerkerende pestepidemieën vanaf 1348-1349 overtrof de vraag naar arbeidskrachten het uitgedunde aanbod, wat gunstig was voor dagloners en lijfeigenen. Toen door maximumlonen (reeds vanaf 1351) en nieuwe taksen (poll taxes, toen al) hun positie werd aangetast brak de opstand uit, vooral in Essex en Kent. Hun leuze was 'When Adam delved and Eva span, who was then the gentleman?', die ook in andere talen bekend is. Onder aanvoering van de man die we zoeken wordt door de boeren uit Kent eerst Canterbury ingenomen en op 14 juni zelfs de Tower, terwijl onderwijl ook wat Vlaamse kooplieden worden vermoord. Richard II doet over de ganse lijn toegevingen aan de opstandelingen uit Essex te Mile End. Maar tijdens de onderhandelingen met de opstandelingen uit Kent de volgende dag te Smithfield wordt hun leider verraderlijk met een mes gestoken door de Londense burgemeester. Zonder hun leider worden de rebellen een gemakkelijke prooi voor harde repressie en alle toegevingen worden ingetrokken. Geconfronteerd met zijn eerdere beloften spreekt de koning: 'Vileins ye are, and vileins ye shall remain'. Welke boerenleider was gedurende een aantal dagen zo succesvol?

Wat Tyler (12/25)

13. Religieuze opstand

Een vraag nu voor de ploeg Wei, ongetwijfeld genoemd naar de Chinese dynastie die in de 5^de eeuw over Noord-China heerste. Van 1851 tot 1864 woedde in China een der grootste opstanden uit zijn geschiedenis. Hong Xiuquan, een boerenzoon, slaagde niet voor een staatsexamen en probeerde dan maar op een andere manier carrière te maken. Hij verkondigde dat hij de jongere broer van Jezus was, ontwikkelde collectivistische theorieën, verzamelde een aantal volgelingen en riep het Hemelse Rijk van de Grote Vrede uit. In 1853 werd Nanjing ingenomen en de rebellen konden er zich handhaven tot 1864, toen de stad werd ingenomen en hun leider omkwam. Naar schatting kwamen 20 miljoen mensen om bij deze opstand. Wat is Hemelse Rijk van Grote Vrede in het Chinees, m.a.w., wat is de naam van de opstand?

T'aip'ing-opstand (6/25)

Reeks 5: Tipreeks

Voor wie deelnam aan de Bosuilenquiz: we hebben het concept van deze reeks van hen gestolen, dus zelfde principe. Voor de andere ploegen: in deze reeks krijgt u 10 afbeeldingen die verband houden met de antwoorden die wij zoeken maar zonder dat u weet welke afbeelding bij welke vraag hoort. B.v. bij een vraag naar een Afghaans veroveraar uit de 11^de eeuw kan een foto passen van een mammoet.

1. Aardrijkskunde

Deze Russische rivier is 2032 km lang, met een stroomgebied zo groot als Frankrijk. Het is de grootste bijrivier van de Volga. Ze ontspringt ten westen van het Oeralgebergte en mondt tegenwoordig via het stuwmeer van Samara ten zuiden van Kazan uit in de Volga. Onder meer Perm ligt aan haar oevers. Welke rivier?

Kama (cartoon van Kamagurka, alias Kama) (4/25)

2. Fauna

We zoeken een Baskische ponysoort. De schofthoogte is tussen 1,15 meter en 1,47 meter. De kleurvariaties zijn licht- en donkerbruin, vos, zwart en bont. Hij wordt gebruikt voor buitenritten, als tuig- en springpony, voor dressuur en military. Het is een geharde pony die naar verluidt eertijds gebruikt werd als rijdier door de Visigoten. Vroeger werd het dier gebruikt in de mijnen waar het wagons vol kolen voorttrok, maar daarnaast werd het ook ingezet door smokkelaars. Deze pony leeft in wilde staat in een onherbergzaam milieu. De Basken zeggen over dit paard dat 'het weinig opbrengt, maar niets vraagt'.

Pottok of Potok (cover van boek van Chaim Potok) (11/25)

3. Geschiedenis

Deze Franse koopman en financier werkte zich onder Karel VII, onder meer via postjes als koninklijke muntmeester en argentier van de koning, op tot zowat de rijkste man van Frankrijk. Een gevaarlijke positie, en dat mocht hij ook ondervinden. Op 31 juli 1451 werd hij gearresteerd en twee jaar later werden al zijn bezittingen geconfisqueerd. In 1454 wist hij uit gevangenschap te ontsnappen naar Rome. Hij leidde een pauselijke expeditie tegen de Turken, maar sneuvelde op Chios in 1456. De naam van deze financier van de Franse koning tijdens de laatste fase van de Honderdjarige Oorlog? In Bourges, zijn woonplaats, staat nog zijn schitterende residentie.

Jacques Coeur (afbeelding hart, afkomstig van Palais Jacques Coeur te Bourges) (14/25)

4. Wetenschap der hemelen

Welke wetenschapper ontdekte de ozonlaag hoog aan de hemel? Deze Fransman leefde van 1867 tot 1945. Samen met Perot ontwierp hij rond 1896 de interferometer. Daarmee ontdekte hij in 1913 de ozonlaag tussen 15 en 35 km hoogte in onze atmosfeer.

Charles Fabry (cd-hoes Danny Fabry) (11/25)

5. Architect

Welke architect ontwierp het Getty Center te Los Angeles en het stadhuis van Den Haag?

Richard Meier (afbeelding meier = 100 gulden) (8/25)

6. Steen

Wij vragen u de naam van een soort agaat met afwisselend zwarte en witte lagen. Voor wie niet weet wat agaat is: het is de naam voor alle gebande (gestreepte) variëteiten van chalcedoon, wat dan weer een monomineraal gesteente is bestaande uit kwartskristallen. M.a.w., wij vragen de zwart-wit gestreepte versie van deze groep sierstenen.

Onyx (foto Onyx formule 1-wagen) (12/25)

7. Personage

Betonblond, Nachtgoud, Kofferdood en Hartzuur zijn boeken van de Amerikaanse misdaadauteur Michael Connelly.  Naam graag van de rechercheur die in alle boeken het onderzoek leidt.

Harry Bosch (prent van een bos) (9/25)

8. Burgemeester

Op 17 januari 2001 werd de nieuwe burgemeester van Amsterdam geïnstalleerd. Eerder was hij onder meer rector van de Universiteit Maastricht en staatssecretaris voor onderwijs.

Job Cohen (CD-hoes Leonard Cohen) (21/25)

9. Wiskunde

We zoeken een Engelse arts en wiskundige die leefde van 1510 tot 1558. Hij was o.a. lijfarts van Edward VI en Mary Tudor. Hij was de eerste die werken over wiskunde en astronomie schreef in het Engels en introduceerde zo de algebraleer in Engeland. Hij vertaalde ook De elementen van Euclides. Zijn meest opmerkelijke werk is The whetstone of witte waarin hij het = teken introduceerde. Wie?

Robert Recorde (afbeelding Opel Rekord) (3/25 - Duizend Wijzen, Meerhof & Poco Loco)

10. Opera

Dit muzikale wonderkind componeerde op 24-jarige leeftijd zijn eerste opera, Adelson e Salvini. Later volgden o.a. Il pirata, La sonnambula, Norma en I puritani. Van welke Italiaanse componist, die in 1835 op 34-jarige leeftijd overleed, zijn deze opera's? U hoort Maria Callas in Casta diva uit Norma.

Vincenzo Bellini (San Giobbe-retabel van de schilder Giovanni Bellini, Accademia te Venetië) (19/25)

Reeks 6

1. Architectuur (afbeelding)

De Sears Tower en het John Hancock Center te Chicago, het Lever House en de Chase Manhattan Bank te New York, de Jin Mao Building te Shanghai, het Carlton Centre te Johannesburg, Banque Lambert te Brussel … Het zijn maar enige van de vele (hoofdzakelijk) wolkenkrabbers die dit architectenbureau, dat in 1935 in San Francisco werd gesticht, realiseerde. Meestal gaat het om modernistische gebouwen in de stijl van Mies van der Rohe. Wat is de naam van wat een van de grootste architectenbureaus ter wereld is, gewoonlijk als SOM afgekort en gespecialiseerd in hemelhoge constructies?

(Louis) Skidmore, (Nathaniel) Owings & (John) Merrill (6/25)

2. Belgische politiek

Deze socialistische politicus was van 1932 tot zijn dood in 1959 volksvertegenwoordiger voor het arrondisement Thuin en van 1945 tot 1959 ook voorzitter van de BSP. Hij ijverde sterk voor het rijksonderwijs. Welke politicus?

Max Buset (5/25)

3. Mode & wetenschap

Wie op zoek gaat naar de uitvinders van de jarretelles (en wie doet dat niet?) komt twee verrassende namen tegen. De voorloper zou door Immanuel Kant zijn uitgevonden omdat zijn afzakkende kousen hem hinderden bij zijn verheven denkwerk. Honderd jaar later werden ze geperfectioneerd doordat de ijzeren lussen met rubberpaddestoelen eraan werden toegevoegd door een ingenieur die ook nog met de allergrootste zaken zoals fallussymbolen bezig was. Welke zeer beroemde Fransman wordt beschouwd als de uitvinder van de jarretelles?

Gustave Eiffel (22/25)

4. Italiaanse diva

Michelangelo Antonioni vestigde zich definitief als cineast van de eenzaamheid en de vervreemding met de trilogie l’Avventura (1960), La notte (1961) en l’Eclisse (1962). Welke Italiaanse actrice speelde hierin telkens de hoofdrol? Zij speelde daarnaast ook nog in Il deserto rosso (1964), eveneens van Antonioni.

Monica Vitti (14/25)

5. Plantjes (afbeelding)

We zoeken de naam van een plantengeslacht dat voorkomt in de tropische regenwouden van o.m. Zuid-Amerika. De meeste vertegenwoordigers groeien niet op de bodem maar op de takken van de bomen waar zij samen met andere planten als het ware een tweede bodem vormen. De plant, die je ook bij ons als kamerplant vindt, bewaart in haar hart water en is daarom een trefplaats van allerlei dieren die er komen om te drinken of die de plant gebruiken als schuilplaats. Veel kikkersoorten gebruiken de kelk zelfs als voortplantingsplaats. Om welk geslacht gaat het?

Bromelia (13/25)

6. Toneel

Deze Italiaanse toneelauteur, die leefde van 1698 tot 1782, brak in 1723 door met het stuk Didone abbandonata te Napels. In 1730 kwam hij in dienst van de Habsburgers te Wenen. Hij schreef ook tal van libretti. Hij was de voornaamste melodrama-auteur van zijn tijd. Wie zoeken we, of liever jullie?

Pietro Metastasio (Pietro Trapassi) (3/25 - Clockwork, Kwizona & Meerhof)

7. Deelstaat (afbeelding)

We zoeken een Indiase deelstaat en niet zomaar een. Deze deelstaat heeft met een oppervlakte van 294.413 km² een inwoneraantal van 180 miljoen inwoners. Ze ontstond in 1877 door de samenvoeging van Agra en Oudh. Ze bestaat uit de bovenloop van de Ganges, met als steden Agra, Kanpur, Allahabad, Varanasi en hoodstad Lucknow. Het is de deelstaat/provincie met het meeste inwoners ter wereld, meer nog dan het Chinese Sichuan. Welke deelstaat?

Uttar Pradesh (22/25)

8. Filosofie

Graag hadden wij van u de naam van de volgende Oostenrijks-Amerikaanse wetenschapsfilosoof, geboren in Wenen in 1924 en overleden in 1994. In 1974 verscheen zijn provocerende werk Against method. Daarin stelt hij dat wetenschappelijke vooruitgang niet tot stand komt doordat onderzoekers zich houden aan de regels, maar doordat ze daarvan juist afwijken. Hij pleit derhalve voor vrije wetenschap in een vrije samenleving: weg met het primaat van de wetenschappelijke methode, weg met de binding van wetenschap aan politiek en beleid, en weg met het wetenschappelijk kennismonopolie - Anything goes, tevens de titel van zijn tweede spraakmakende werk. Eind jaren '80 ging hij verder op de ingeslagen weg met Farewell to reason. Hij kan gezien worden als een eindpunt in de 20^ste eeuwse kritiek op het empirisme door o.a. Karl Popper en Thomas Kuhn.

Paul Feyerabend (5/25)

9. Tour de France

Volgend jaar, in de jubileumtour, kan men er niet onderuit: de Tourmalet, een van de meest legendarische cols, moet in het parcours. In de editie 2002 was dit niet, of toch niet helemaal het geval. De eerste Pyreneeënrit eindigde op de flanken van de Tourmalet, in een ski-oord op ruim 1700 meter hoogte. Jalabert was ontsnapt, maar Armstrong kreeg hem, samen met Heras en Beloki, nog te pakken en hij klopte zijn gezellen in de laatste hectometers. De naam van dit ski-oord?

La Mongie (9/25)

10. Rumble in the jungle (fragment)

Wie hoort u zingen over the Rumble in the jungle?

Johnny Wakelin met In Zaire (15/25)

Globo : Geen café zonder bier

11. Trappist

In welke abdij wordt het trappistenbier van Chimay gebrouwen?

Abbaye Notre Dame de Scourmont (17/25)

12. Geen een zonder twee

Sedert 1998 wordt een bepaald bier door ene broeder Thomas opnieuw binnen de abdijmuren gebrouwen waardoor het als trappist erkend is. Wat is nu het 6^de trappistenbier, naast West-Vleteren, Westmalle, Chimay, Orval en Rochefort en in vervanging van La Trappe uit het Nederlandse Koningshoeven, dat in 1999 door Bavaria werd opgekocht?

Achel (Benedictus van de Achelse kluis) (22/25)

13. Geen drie zonder vier

Wat we zelf doen doen we beter was het motto van Gaston Geens. Dat geldt dan toch niet voor bierpotten want op dat terrein worden wij kansloos verslagen door de Walen. Toen in Olen bij Keizer Karels 3^de bezoek de pot met ondertussen drie oren werd aangereikt met het 3^de oor van hem afgewend besloot hij er niet meer terug te gaan. In een Waals plaatsje, met een soortgelijke legende, was hij blijkbaar welgemutster en hij keerde nog eens terug, waardoor de pot daar 4 oren heeft. Welke gemeente in Namen, ten zuiden van Charleroi, is het equivalent voor Olen bij onze zuiderburen?

Walcourt (4/25)

Reeks 7

1. Schip (afbeelding)

In het Victoriaanse Engeland was er een hang naar het buitenissige, alles moest steeds maar straffer. Het schip dat we zoeken werd in 1858 te water gelaten en was op dat moment, met zijn lengte van ruim 200 meter, 5 keer zo groot als enig ander schip op dat ogenblik. Het schip was het geesteskind van Isambard Kingdom Brunel, bekend van eerdere schepen als de Great Western en de Great Britain. Het schip was bedoeld voor de vaart naar Australië maar het werd ingezet voor de drukkere Atlantische vaart. Door allerlei ongelukken werd het nooit rendabel. Toen men het voor het eerst te water wilde laten verroerde het niet. Het duurde nog 3 maanden voor het van stapel kon. Naar aanleiding van een ontploffing op zijn eerste proefvaart kreeg Brunel een beroerte en stierf. Op zijn eerste reis naar New York waren maar 38 passagiers aan boord, terwijl er 800 hutten waren. In 1864 werd het gekocht door Cyrus Field, fabrikant van de eerste transatlantische telegraafkabel. Het schip was namelijk het enige dat groot genoeg was om de 3 miljoen meter kabel mee te nemen. Later deed het nog dienst als kolenhulk en het werd in 1888 gesloopt. De gezien zijn oorspronkelijke bestemming logische naam van dit legendarische schip dat zijn tijd ver vooruit was?

Great Eastern (13/25)

2. Zoetwatereiland

Eerst de uitleg over wat een zoetwatereiland is: een eiland dat in een zoetwaterzee of -meer ligt. Het grootste zoetwatereiland ter wereld ligt in het Huron-meer en behoort tot Ontario. Het heeft een lengte van 160 km en een oppervlakte van 2.766 km² (een langgerekte Belgische provincie dus). De naam is afgeleid van een Algonquian-woord voor 'geest' en bij het horen van het antwoord zult u inzien dat u een mondje Algonquian-talen spreekt, want u kent allen dit woord.

Manitoulin (7/25, 14 ploegen hadden Manitou als antwoord en kregen één punt)

3. FC Barcelona

Deze voetballer, geboren in 1927 te Boedapest en van Slowaakse origine, voetbalde voor 3 nationale ploegen: Tsjechoslowakije, Hongarije en Spanje. Hij voetbalde bij Ferencvaros, SK Bratislava, Vasas en was heel eventjes in dienst bij AC Milan. Toch is hij vooral bekend van zijn periode bij FC Barcelona. Hij speelde er van 1951 tot 1963, behaalde er 4 titels en 5 bekers en was er de absolute vedette. Van 1969 tot 1980 was hij Spaans bondscoach, waarna hij nog even trainer werd bij Barça. Hij overleed op 17 mei van dit jaar. Welke voetballegende, die trouwens op het eeuwfeest van Barcelona, in 1999, door de supporters tot beste speler uit de clubgeschiedenis werd verkozen?

Ladislav Kubala (8/25)

4. Aards paradijs

De voorbije zomer vernamen we dat België vierde staat op de wereldranglijst qua menselijke ontwikkelingsindex. Maar waar is het volgens deze ranglijst blijkbaar best toeven?

Noorwegen (16/25)

5. Jeugdliteratuur

Onze man is een West-Vlaming geboren in 1949. Licentiaat in de rechten geraakt hij in de zeventiger en tachtiger jaren bekend als maker van filmreportages over allerhande exotische bestemmingen. In 1992 verschijnt zijn eerste jeugdboek Het dolfijnenkind en vanaf 1999 specialiseert hij zich in griezelverhalen.  Tibo en de droomduivels uit 2001 wordt het jeugdboekenweekgeschenk. Wie is deze jeugdschrijver?

Patrick Lagrou (11/25)

6. Film

Gezocht wordt een Spaanse regisseur die vooral in jaren '60 en '70 met zijn sociaal-kritische films succes had. Enkele titels: La caza uit 1965, Peppermint frappé uit 1968 en het meest bekend Cria cuervos uit 1977. In de jaren 80 en 90 verfilmde hij films geïnspireerd op klassieke balletten o.a. El amor brujo en Carmen. Wie?

Carlos Saura (22/25)

7. Reclame (afbeelding)

Het is ondertussen meer dan tien jaar geleden dat de politiek geëngageerde Benetton-campagnes van Oliviero Toscani het straatbeeld sierden en controversiële reacties opriepen. Nu zijn het de advertenties van Sisley die met hun softpornografische inslag de goegemeente verontwaardigen. Wie is de vaste Sisley-fotograaf?

Terry Richardson (2/25 - Brodders & Martine Van Camp)

8. Fauna (afbeelding)

Madagascar kent een zeer aparte fauna en flora ten gevolge van het feit dat het eiland reeds zeer vroeg afgescheiden werd van het toenmalige continent Gondwana. Een van de bekendste voorbeelden uit de fauna zijn de lemuren die zich door het ontbreken van hun concurrenten, de echte apen, ongestoord konden ontwikkelen. De vreemdste vertegenwoordiger uit deze familie is ongetwijfeld het dier dat u hier op de foto ziet. Het dier komt voor in de enkele nog ongerepte tropische regenwouden van het eiland en speelt een belangrijke rol in het bijgeloof van de plaatselijke bevolking. Het jaagt door middel van zijn extreem lange middelste vingers op insecten die zich in het hout verborgen houden. Wat is zijn naam?

Aye-aye of vingerdier (21/25)

9. Poging tot staatsgreep

In 1917 stichtte deze man samen met admiraal Alfred von Tirpitz de nationalistische Deutsche Vaterlandspartei. Toen de socialistische regering in 1920 de rechtse Freikorpsen wou ontbinden rukte hij met een ervan, de Ehrhardt-brigade, op naar Berlijn en vestigde er een nieuwe regering met de hulp van de in dergelijke aangelegenheden onvermijdelijke Erich von Ludendorff. Er brak een algemene staking uit en al na 4 dagen, op 17 maart, stortte het nieuwe regime ineen. Hij vluchtte naar Zweden maar keerde terug en stierf in 1922, wachtend op zijn proces. Hij gaf zijn naam aan deze mislukte couppoging. De naam van deze staatsgreep?

Kapp-Putsch (naar Wolfgang Kapp) (16/25)

10. Wereldmuziek

U hoort de Edith Piaff van de Arabische wereld. Op haar begrafenis in 1975, bijgewoond door 3 miljoen mensen waren ook alle Arabische leiders aanwezig. Geboren in Caïro in 1904 kreeg ze door haar nationalistische liederen ook een politieke rol toebedeeld. Nasser bijvoorbeeld gebruikte haar regelmatig in zijn verkiezingscampagnes. Mevrouw was ook een notoir hasjiesj- en opiumverslaafde. Wie is deze dode legende?

Umm Kalthum / Omme  Kolsoum (14/25)

Globo : strips

11. Welke opvolger van Marc Sleen, die hem sedert een paar jaar assisteert, mag hem niet opvolgen? Vanaf 1 januari zal hij voor Kiekeboe werken.

Dirk Stallaerts (19/25)

12. U ziet de cover van het album Kermis der onsterfelijken. Welke in Belgrado geboren Franse striptekenaar?

Enki Bilal (12/25)

13. Deze Franse stripauteur, levend van 1930 toto 1998, publiceerde in 1962 in V-magazine voor het eerst de figuur van Barbarella, later op het witte doek door Jane Fonda beroemd gemaakt. Welke auteur?

Jean-Claude Forest (5/25)

Reeks 8

1. Voorloper van Reagan en Bush

Deze Amerikaanse marine-officier liet voor het eerst van zich spreken toen piraten uit Tripoli in Libië het fregat Philadelphia buit maakten. De sultan eiste losgeld, maar Thomas Jefferson stuurde in 1803 een eskadron onder leiding van de persoon die we zoeken. Hij blokkeerde de haven, mariniers landden en belegerden de haven van Derna. De sultan moest vrede sluiten. In 1815 ondernam hij een tweede expeditie in de Middellandse Zee, nu tegen Algiers en Tunis, en weerom was hij succesvol. Tussendoor diende hij ook in de oorlog met de Britten van 1812 tot 1814. Wie is deze marine-officier? Je vindt zijn naam ook terug in een aantal plaatsnamen, o.a. in Illinois, Alabama en Georgia.

Stephen Decatur (4/25)

2. Tennis

Dit jaar won de oude Pete Sampras nog eens de US Open. Daarmee verscherpte hij nog zijn record qua aantal grand slamzeges bij de mannen. Hoeveel van die overwinningen moet Xavier Malisse nog behalen om Sampras te evenaren?

14 (Sampras: Melbourne 1994, 1997, Wimbledon 1993, 1994, 1995, 1997, 1998, 1999, 2000, Flushing Meadow 1990, 1993, 1995, 1996, 2002) - 0 (Malisse) = 14 (14/25)

3. Mietjes

Wij hebben meestal een geïdealiseerd beeld van de indianen uit Noord-Amerika. Voor mannen ging het er daar nogal krijgshaftig aan toe. Dat vonden sommige indianen zelf ook. We zoeken een Frans-Canadese term voor die mannelijke indianen die een vrouwelijke rol verkozen. Zij droegen vrouwenkleren en verrichten ook verder de taken van de vrouwen. Of zich dat ook tot de taken in bed (of het equivalent daarvan in de indiaanse cultuur) uitstrekte is minder duidelijk. Soms verkozen vrouwen ook een mannelijke levenswandel. Welke term?

Berdache (3/25 - Alzheimer, Beunhazen & Bosuilen)

4. Verband

Wat zijn ipé, bilinga, afrormosia, en padouk?

Houtsoorten (5/25)

5. Aardappelen en politiek

Dit nationale Zwitserse gerecht, dat in essentie bestaat uit een aardappelgratin met gebakken uien en spek, heeft zijn naam gegeven aan de culturele en politieke kloof die in dat landje bestaat tussen het Duits sprekende gedeelte en de rest van het land, waar Romaanse talen overheersen. Onlangs kwam die kloof nog tot uiting in de volksraadpleging rond een strengere asielwetgeving, waarbij Duitstalige kantons overwegend ja stemden, Franse en Italiaanse eerder nee. Welk gerecht / welke mentale en ideologische breuklijn?

Rösti(graben) (22/25)

6. Arabisch-Europese Liga

Abou Jahjah heeft een advocaat. Het gerecht is aan het uitzoeken hoe dit mogelijk is en wie die dan wel mag financieren. Wat is de naam van deze advocaat die sedert twee weken geregeld de media haalt? Of dit ook een Algonquian-woord zou kunnen zijn is ons niet bekend.

Alexandre Sachem (9/25)

7. Film

We zoeken de naam van een acteur geboren in 1965 nabij Barcelona, die vooral bekend werd dankzij zijn rollen in Franse psychologische films, o.a. La Liaison pornographique en Harry, un homme qui vous veut du bien. Voor deze rol kreeg hij in 2001 een César, het Franse equivalent van de Oscar. Welke acteur?

Sergi Lopez  (9/25)

8. Actuele kunst

Bartender with pig head is een werk van een Amerikaans installatie- en performancekunstenaar. Hij werd geboren in 1945. Onderwerpen komen vooral uit de taboesfeer: geboorte en dood / coïtus / sodomie en masturbatie. Ook op de tentoonstelling Mutulate?-Vermink? in het kader van Mode 2001 Landed/Geland was deze man naar ons hart (quizmaster heeft die vraag niet opgesteld - spreek voor jezelf, pervert) te bewonderen. Welke naam die klinkt als die van een wereldberoemd popartiest geboren in 1942?

Paul McCarthy (4/25)

9. Steden

De hoofdstad van Kameroen is Yaoundé. Nu we dat al verklapt hebben vragen we wat de grootste stad van dat land is, met een kleine twee miljoen inwoners iets groter dan de hoofdstad. Deze havenstad was van 1900 tot 1906 al hoofdstad van het Duitse protectoraat Kameroen.

Douala (12/25)

10. Literatuur

Deze Franse schrijver en kunstenaar van Poolse origine werd geboren in 1905 te Parijs. Hij werd beroemd met zijn romantrilogie Les lois de l'hospitalité (Roberte ce soir, La révocation de l'Édit de Nantes, Le souffleur). Andere werken: La vocation suspendue, Le Baphomet. Hij vertaalde Vergilius, Augustinus, Nietzsche, schreef essays over de Sade (Sade mon prochain) en Nietzsche (Nietzsche et le cercle vicieux), en voorzag zijn werken van illustraties. Welke broer van het antwoord op een eerdere quizvraag vanavond zoeken wij? Hij overleed trouwens in 2001, een paar maanden na zijn broer.

Pierre Klossowski (broer Balthus) (8/25)

Globo : presidenten

11.  Wie is sedert twee jaar president van Joegoslavië?

Vojuslav Kostunica (22/25)

12. Wie is sedert 1999 president van Nigeria?

Olusegun Obasanjo (13/25)

13. Wie werd dit voorjaar de opvolger van Pastrana als president van Colombia?

Álvaro Uribe Vélez (12/25)

Reeks 9: Superronde

Een superronde volgens het gekende recept: 10 maal drie vragen, waarbij het onze bedoeling is dat het telkens om een eerder gemakkelijke vraag, een moeilijker en een echt moeilijke vraag gaat. Jullie mogen telkens maar één van de drie vragen beantwoorden. De eerste vraag staat op 2, de tweede op 4, de derde op 6 punten.

1. Aardrijkskunde en toerisme (afbeelding)

a) U ziet de Fuggerei, een soort sociale huisvesting voor zieken en bejaarden gesticht door Jakob Fugger de Rijke in 1519. In welke stad?

Augsburg (15/16)

b) Deze stad in Midden-Noorwegen (MÝre og Romsdal, 36000 inwoners) werd in 1904 door brand verwoest. De oorspronkelijke houten huizen werden nu door stenen huizen vervangen. Het tijdstip verklaart wellicht waarom er hier heel wat art nouveau-huizen te vinden zijn. Het zou gaan om de grootste collectie art nouveau-huizen van West-Europa. Het is ook de grootste vissershaven van Noorwegen. Graag kregen wij van u de naam van deze stad, waar Albert II in de beginperiode van zijn regering reeds op bezoek was.

�lesund (1/4)

c) We zoeken het Vaticaan van Armenië. De stad was tussen 184 en 340 de hoofdstad van het land. Tiridates III liet een christelijke maagd stenigen en werd daarna gek. Een christelijke gevangene, Gregorius Illuminator, genas hem en bekeerde zo de koning tot het christendom in 314. Hij werd aldus de stichter van de Armeense kerk. In deze stad staat nog steeds de voornaamste kathedraal van het land uit 618, en de Kathoghikos, de patriarch van de Armeense kerk, resideert er. Welke stad, 12 km ten westen van Jerevan met ruim 30.000 inwoners?

Etchmiadzin (tot 1945 Vagarshapat) (3/5 - Beunhazen, Duizend Wijzen & Kwizona)

2. Regisseurs biopics

a) Wie was de regisseur van 1492: Conquest of paradise over het leven van Christopher Columbus 500 jaar na de grote ontdekking?

Ridley Scott (4/8)

b) In 1989 verscheen Great balls of fire, uiteraard over het leven van Jerry Lee Lewis. Dennis Quaid speelde de hoofdrol, Winona Ryder zijn 'onschuldige' bruid, maar wie was de regisseur, die ook Breathless op zijn palmares heeft staan.

Jim McBride (2/2)

c) In 1988 werd Camille Claudel uitgebracht, waarin de dubbelzinnige verhouding tussen de beeldhouwster (Isabelle Adjani) en haar mentor Auguste Rodin (Gérard Depardieu) centraal staat. De regisseur is een Fransman met een Vlaams klinkende naam, geboren in 1945, die de fotografie deed voor o.a. Les Valseuses en Manon des Sources. Wie?

Bruno Nuytten (13/15)

3. Geneeskunde

Op verzoek van één der deelnemende quizzers: geneeskunde.

a) In 1861 beschreef een Franse arts een aantal patiënten met aanvallen van draaiduizeligheid, gehoorsdaling en oorsuizen. Hij suggereerde dat deze symptomen gemeenschappelijk veroorzaakt werden door een stoornis van het binnenoor. Dit ziektebeeld wordt sindsdien naar hem genoemd. Wie was deze arts en naamgever van een bekende evenwichtsaandoening?

Prosper Ménière (4/4)

b) Een vernauwing van een kroonslagader hoeft niet altijd te leiden tot een coronaire bypass- of overbruggingsoperatie. In bepaalde gevallen kan een oplossing geboden worden door het uitrekken van het bloedvat door een balloncatheter die meestal via de liesarterie wordt binnengebracht. Deze techniek wordt in het medisch jargon PTCA genoemd of percutane transluminale coronaire angioplastie. In het Nederlands is er echter een andere benaming die eer doet aan de Amerikaanse dokter die aan de basis lag van deze techniek. Hij werd geboren in 1920 in Boston. Toen hij op 32-jarige leeftijd prof en hoofd van de dienst radiologie benoemd werd aan de University of Oregon was hij de jongste die ooit deze benoeming kreeg. Wat is de naam van deze medische pionier of het werkwoord dat ervan werd afgeleid om de techniek van ballondilatatie van een bloedvat aan te duiden.

Charles Theodor Dotter of dotteren (12/13)

c) Een maagzweer of ulcus werd lange tijd als een bij uitstek psychosomatische ziekte beschouwd. In 1983 werd voor de eerste maal een bacterie beschreven die in de maag gevonden werd bij de meerderheid der ulcuspatiënten. Na enkele jaren ongeloof is de medische wereld er thans van overtuigd dat deze specifieke bacterie inderdaad een belangrijke oorzakelijke rol speelt bij het ontstaan van maagzweren. Wat is de naam van deze bacterie?

Helicobacter pylori (8/8)

4. Logo's (afbeelding)

Welke logo's herkent u?

a) Van Marcke (3/6)

b) Interbrew (12/15)

c) Kinderkankerfonds (1/4 - solo Natuurrampen)

5. Strijd tussen oost en west

a) Wij kennen in de geschiedenis een aantal conflicten op leven en dood waarbij twee grote machten tegenover mekaar staan: een Europese en een Aziatische. De eerste grote confrontatie is die tussen de Grieken en de Perzen in de Klassieke Oudheid. In 490 voor Christus wordt een eerste Perzische invasie teruggeslagen bij Marathon. Tien jaar later mislukt een tweede poging: de Perzische vloot werd vernietigd door de Atheners onder Themistocles, waarna het landleger nog een jaar later werd verslagen door een Griekse coalitie bij Plataea. Waar vond echter die zeeslag plaats, die wel eens de eerste grote zeeslag uit de geschiedenis wordt genoemd?

Salamis (18/18)

b) In 590 kwam Khosrow (Chosroës) II op de Perzische troon met de steun van de Byzantijnse keizer Mauritius. Toen deze laatste werd vermoord en opgevolgd door Phocas, begon de Perzische vorst een oorlog die 26 jaar zou duren. In 614 kon hij Jeruzalem innemen en het kruis van Christus in triomf meevoeren. Ondertussen was Phocas in 610 op zijn beurt vermoord en opgevolgd door een nieuwe keizer en zijn naam zoeken we. De Perzen bleven eerst nog succesvol: Egypte en zelfs Chalcedon, de stad tegenover Constantinopel, werden veroverd. Vanaf 622 namen de Byzantijnen geleidelijk de overhand. Constantinopel werd nog belegerd door een coalitie van Perzen en Avaren in 626, terwijl de Byzantijnen een coalitie sloten met de Chazaren. In 628 konden ze dan uiteindelijk de Perzische hoofdstad plunderen. Khosrow werd vermoord, alle verloren gebieden kwamen terug onder Byzantijns bestuur en het kruis van Christus keerde terug. Deze redder des vaderlands werd op dat moment met Alexander de Grote vergeleken. Maar uiteindelijk bleken alle inspanningen voor niets toen een nieuwe macht, de Arabische moslims, vanaf 634 Syrië, Palestina en Egypte overrompelden. Hij stierf in 641. Wie?

Heraclius (3/4)

c) Nog eens duizend jaar later woedde opnieuw een heftige strijd in het oostelijke Middellandse Zeebekken. Pius V wist op 20 mei 1571 een Heilige Liga te bewerkstelligen tussen hemzelf, Filips II van Spanje, Genua en Venetië. Op 7 oktober vond dan de slag bij Lepanto plaats, waarbij de vloot van de Heilige Liga onder Juan van Oostenrijk de Turkse armada onder Ali Pasha versloeg. Marcantonio Colonna leidde de pauselijke vloot, Gian Andrea Doria de Genuese maar wie was de Venetiaanse held van deze zeeslag? Hij was toen al 75 jaar, maar zijn energieke en doortastende optreden als Venetiaans commandant werd door allen geprezen. Zes jaar later werd hij trouwens nog tot doge gekozen, maar hij stierf een jaar later, in 1578.

Sebastiano Venier (1/3 - solo Kwizona)

6.  Eenheden

a) Welke is in het Internationale Stelsel van Eenheden de grondeenheid van elektrische lading, genoemd naar een Frans fysicus die leefde van 1736 tot 1806 en ook bekend is voor zijn wet?

Coulomb (naar Charles Augustin de) (3/3)

b) In 1812 rangschikte een Duitse mineraloog 10 mineralen op een schaal van 1 tot 10. Ieder mineraal op deze schaal kan worden gekrast door het volgende mineraal, terwijl het het vorige mineraal kan bekrassen. Deze hardheidschaal wordt nog steeds als standaard gebruikt. Welke schaal?

Schaal van Mohs (Friedrich Mohs) (21/21)

c) Hurricanes, ook wel tropische cyclonen of taifoens genoemd worden ingedeeld in categorieën om een beeld te geven van de kracht van de hurricane. Deze schaalindeling wordt genoemd naar de heren X1 en X2. X1 was een bouwkundige die gespecialiseerd was in windschade aan gebouwen. X2 was in de jaren '70 directeur van het National Hurricane Centre in de Verenigde Staten. Samen ontwierpen zij deze schaalindeling in de jaren '70 om levensbedreigende stormen in te kunnen delen naar hun vernietigende kracht. De Beaufortschaal gaat immers maar tot 12, zijnde ongeveer 115 km/uur.

Saffir-Simpson Schaal (Herbert Saffir & Robert Simpson -  er is ook nog de Fujita-Pearson schaal voor tornado's) (1/1 - solo Gambiet)

7. Schilderkunst der Nederlanden in het Prado (afbeelding)

Een van ons is in april in het Prado geweest en dat zullen jullie geweten hebben. Drie schilderijen uit het Prado en wij vragen welke schilder, telkens uit onze contreien.

a) Zonder verdere uitleg: welke Vlaamse primitivist met wereldberoemd werk in het Prado?

Rogier Van der Weyden met de Kruisafneming (2/4)

b) Een beetje uitleg: geboren rond 1475 te Bouvignes-sur-Meuse nabij Dinant en in 1524 te Antwerpen overleden. Karakteristiek zijn de panoramische landschappen met hoogliggende horizons.

Joachim Patinir met Charon steekt de Styx over (5/5)

c) Veel uitleg: Deze portretschilder werd ca. 1519 te Utrecht geboren. Hij was een leerling van Jan van Scorel die de renaissance uit Italië importeerde en werkte te Brussel, Rome, Madrid en Lissabon, waar hij overal als portretschilder in hoog aanzien stond. Hij was hofschilder van de Habsburgers en zo schilderde hij Filips II lieftallige bruid, ook wel Bloody Mary genoemd. Hij portretteerde ook de hertog van Alva en kardinaal Granvelle. In het Museo del Prado is zowat een hele zaal aan hem gewijd. Welke schilder met namen in vele talen?

Anthonis Mor van Dashorst (Antonio Moro, Anthony More) met Mary Tudor (13/16)

8. Verfilmde literatuur

a) Volgende films zijn allen gebaseerd op boeken van één auteur.  Wie ?

-                     Strangers on a train van Alfred Hitchcock uit 1951

-                     Plein soleil van René Clément uit 1960

-                     Der Amerikanische Freund van Wim Wenders uit 1977

-                     The talented mr. Ripley van Anthony Minghella uit 1999

Patricia Highsmith (4/7)

b) We zijn op zoek naar een Booker Prize winnaar. Met Amsterdam schreef hij een subtiele satire op het Engeland van de tabloids. The cement garden werd verfilmd in 1992 door Andrew Birkin en The comfort of strangers door Paul Schrader in 1990. Welke Britse auteur?

Ian McEwan (4/4)

c) Volgende gegevens moeten U op weg helpen

-          Brits auteur

-                     1903-1969

-                     Volgende werken werden verfilmd: The day of the triffids (in 1962, Steve  Sekely) en The midwich cuckoos als Village of the Damned (in 1960, Wolf Rilla)

John Wyndham (13/14)

9. Duitse sporters

a) Op elk lijstje met de grootste atletes uit de geschiedenis zal zij hoog prijken. Van de 100 tot de 400 meter heeft zij gedurende meerdere jaren schitterende prestaties geleverd. Op de 100 meter staat zij met 10.83 14^de aller tijden, met 21.71 4^de aller tijden op de 200 meter - van 1979 tot 1988 een wereldrecord - en vooral: met 47.60 heeft zij sedert 1985 het wereldrecord op de 400 meter. Van 1979 tot 1983 was zij ook al wereldrecordhoudster op deze afstand. Op het WK 1983 won ze wel goud op de 200 meter en zilver op de 100 meter, maar ze vermeed op haar beste afstand het duel met Jarmila Kratochvilova, die haar tijdelijk het wereldrecord afhandig maakte. Op de 400 meter werd ze 3 keer Europees en 1 keer olympisch kampioene (Moskou 1980). Welke atletieklegende?

Marita Koch (7/8)

b) Algemene wereldbeker skiën in 1996 en 1998, wereldbeker Super G van 1993 tot 1996 en opnieuw in 1998, wereldbeker afdaling van 1992 tot 1994 en opnieuw in 1998. Wereldkampioene Super G 1993. Olympisch goud op de afdaling in 1994 in Lillehammer en op de afdaling en combiné in 1998 te Nagano. Dit is de erelijst van welke Duitse specialiste van de snelle nummers die het skiën in de jaren '90 op deze nummers domineerde en die zowaar in het niet bepaald bergachtige Ruhrgebied (Recklinghausen) werd geboren?

Katja Seizinger (7/9)

c) Deze Duitse renner is wel heel erg onopvallend gebleven, hoewel hij toch prestaties heeft geleverd. Het grootste deel van zijn carrière, namelijk van 1983 tot 1989, reed hij voor het Spaanse Teka. Overwinningen: 3 ritten in de Vuelta, de Catalaanse Week, nationaal kampioen in 1984. Maar het meest opvallend was hij toch in de strijd voor de eindzege in de Vuelta: in 1984 3^de op slechts 1'33" van winnaar Eric Caritoux, in 1985 7^de, in 1986 4^de, in 1987 2^de op 1'04" van Luis Herrera en in 1988 nog eens 2^de, nu op 1'27" van Sean Kelly. Welke Duitse renner slaagde erin niet op te vallen met prestaties waartoe nochtans geen enkele Belg op dat moment in staat was? Thans trouwens ook niet, Frank Vandenbroucke!

Raimund Dietzen (6/8)

10. Klassieke muziek

U hoort 3 klassieke muziekfragmenten en wij vragen telkens de componist.

a) Om te beginnen een weggever, even bekend als Gezelles Krinkelende winkelende waterding.

Franz Schubert met het Forellenkwintet (4/5)

b) Trouwe fans van de Koningin Elisabethwedstrijd klinkt dit stuk ongetwijfeld bekend in de oren. U hoort het begin van het werk, voor melomanen is dit een belangrijke tip.

Felix Mendelssohn-Bartholdy met Vioolconcerto in e-klein (een van de weinige vioolconcerti waar de solist quasi onmiddellijk begint te spelen zonder intro van het orkest) (4/11)

c) Het 3^de fragment is niet zo bekend, doch wie het kent herkent het zeker. Het klinkt misschien wat exotisch, doch zoek het niet te ver. De componist werd geboren in een van onze buurlanden. Wel verbleef hij tijdens de Tweede Wereldoorlog in de Verenigde Staten, waarna hij terugkeerde naar zijn geboorteland. Hij stierf in 1974, op 82-jarige leeftijd.

Darius Milhaud met Scaramouche in zijn minst onbekende versie voor 2 piano's (1/9 - solo Kwizona)