Probleem met uw advocaat in Nederland

Probeer eventuele problemen altijd eerst met uw advocaat zelf te bespreken. Als dat niet lukt of niets oplevert, zijn er verschillende mogelijkheden. U kunt informeren naar de klachtenprocedure van het betreffende advocatenkantoor. Ook kunt u een klacht indienen bij de toezichthouder, de lokale deken van de Orde van Advocaten. Deze neemt uw klacht in behandeling, probeert wellicht te bemiddelen of stuurt de zaak door naar de tuchtrechter, de Raad van Discipline. Als u wil dat de klacht sowieso aan de tuchtrechter wordt voorgelegd, kunt u dat eisen. En tenslotte kunt u het geschil voorleggen aan de Geschillencommissie Advocatuur als het gaat over de kwaliteit van de dienstverlening van de advocaat of de hoogte van de factuur. De Commissie kan op verzoek van de cliënt de advocaat tot betaling van een schadevergoeding tot maximaal € 10.000,- veroordelen.
Hiervoor moet het advocatenkantoor wel zijn aangesloten bij de Geschillencommissie Advocatuur (dit kunt u nagaan op www.advocatenorde.nl bij Vind uw advocaat) of als u en uw advocaat dat samen (schriftelijk) afspreken door middel van een Akte van Compromis. Als uw advocaat hier niet aan mee wenst te werken, kunt u het beste contact opnemen met de deken van de Raad van Toezicht in het arrondissement waar de advocaat werkzaam is. Als u helemaal niet verder komt, kunt u altijd nog contact opnemen met de helpdesk van de Nederlandse Orde van Advocaten (070-3353554). De landelijke Orde mag geen uitspraken doen in individuele geschillen, maar kan u wel naar de juiste persoon doorverwijzen.

Veelgestelde vragen

Gedragscodex voor advocaten Familierecht (Nederlandse, Duitse en Franse versie)

Nederlandstalige versie

Gedragscodex voor advocaten Familierecht

Inleiding

Het familierecht stelt aan de advocaat op grond van de ingewikkelde psychologische dynamiek van elk apart (scheidend) gezin speciale eisen. Bij gezinnen met minderjarige kinderen moeten hun welbegrepen belangen bij voorrang worden in aanmerking genomen.

Algemeen

1.1. De advocaat zal zijn consultaties, zijn handelingen en zijn procesvoering zo vorm geven, dat de betrokkenen aangemoedigd en daarin ondersteund worden, hun meningsverschillen uit de weg te ruimen.

1.2. De advocaat moet de opvatting de voorrang geven, dat een familierechtelijke betwisting geen strijd is met slechts één winnaar en slechts één verliezer.

1.3. Telkens als het mogelijk is, zal de advocaat de betrokkenen aanmoedigen tot eerlijke informatie en tot openheid in de besprekingen.

1.4. De advocaat zal een taal gebruiken die gericht is op concensus en die het conflict afzwakt en ook het respect voor de zienswijze van andere betrokkenen tot uitdrukking brengt.

Verhouding tot de opdrachtgever

2.1. De advocaat zal een relatie tot zijn opdrachtgever tot stand brengen en onderhouden, die hem met alle respect voor de zienswijze van de opdrachtgever toestaat, de onafhankelijkheid van zijn oordeel te bewaren. Hij zal het vermijden zozeer in een zaak betrokken te raken, dat zijn persoonlijke gevoelens de onafhankelijkheid van zijn beslissingen in het gedrang brengen.

2.2. De advocaat zal van zijn opdrachtgever eisen dat die de mogelijkheid en de bereidheid opbrengt mee te werken aan een conflictoplossing.

2.3. De advocaat zal zijn opdrachtgever de voordelen doen inzien, die zich voor het gezin aftekenen van een buitengerechtelijke bemiddeling in tegenstelling tot een aanhangig maken en verder zetten van het conflict in een gerechtsprocedure. Ook tijdens een gerechtszaak wordt de opdrachtgever ertoe aangemoedigd buitengerechtelijke conflictoplossende modellen te benutten. De advocaat zal aan zijn opdrachtgever uitleggen, dat steeds als het gaat om kinderen, de manier waarop de opdrachtgever zich opstelt effecten zal teweeg brengen op het gezin als geheel en de verhouding van de kinderen tot hun ouders.

Besprekingen met andere advocaten

3. Bij de beraadslagingen met andere advocaten zal de advocaat steeds collegialiteit tonen. In daartoe passende gevallen zal de uitwisseling van conclusies door een direct gesprek worden aangevuld.

Kinderen

4.1. Bij alle beraadslagingen, besprekingen en procedures zal de advocaat zijn opdrachtgever en de andere ouder erin ondersteunen het welzijn van de kinderen als eerste en belangrijkste gezichtspunt te beschouwen. Daarbij moet onder welzijn van de kinderen worden begrepen het geheel van de voorwaarden waaronder de behoefte van het kind aan liefde en aan zorg, bescherming, genegenheid, aanspraak, waardering en aan ontwikkeling tot een zelfstandige persoonlijkheid bevredigd wordt, speciaal de behoefte aan een onverbreekbare ouder-kind-band. De advocaat zal zijn opdrachtgever behoedzaam, maar heel duidelijk meedelen, dat het voor een gezonde ontwikkeling van het kind absoluut noodzakelijk is zijn band met de andere ouder goed te keuren.

4.2. De advocaat zal zich voor ogen houden, dat de belangen van het kind niet noodzakelijk met die van een van zijn ouders overeenstemmen. In dat geval zal de advocaat zijn opdrachtgever herinneren aan zijn uitgangspunt van bij het begin dat gericht is op het welzijn van het kind. Hij zal de opdrachtgever ertoe overhalen en hem daarin ondersteunen zijn houding in de richting van het kind te wijzigen.

4.3. Als de belangen van de kinderen en de ouders een tegengestelde kant opgaan, zal de advocaat in een familierechterlijke procedure van in het begin de aanstelling van een procedureverzorger op gang brengen.

4.4. De advocaat heeft de bereidheid met andere bij het conflict betrokken beroepen interdisciplinair samen te werken.

4.5. Zorgrecht- en omgangsvragen enerzijds en financiële regelingen anderzijds worden door de advocaat strikt gescheiden en in verschillende conclusies behandeld.

Deze gedragscodex geeft een samenvatting van doelen en aanbevelingen waarnaar de advocaten die optreden in zaken van familierecht zich zouden moeten richten bij de vertegenwoordiging van hun opdrachtgevers.

Elisabeth Schmidt, advocaat, bemiddelaar, procedureverzorgster, Berlijn
Jennifer Raupach, advocaat; bemiddelaar, Barsinghausen

(Vertaling uit het Duits door Ghislain Duchâteau – 25 april 2005)

Driemaal klikken om de sitetekst te bereiken :
http://www.ak-cochem.de/html/veroffentlichungen.html

Duitstalige versie / Deutsche Version

Verhaltenskodex für im Familienrecht tätige Rechtsanwälte

Präambel

Das Familienrecht stellt an den Anwalt aufgrund der komplexen psychologischen Dynamik einer jeden einzelnen (Trennungs-) Familie besondere Anforderungen. Bei Familien mit minderjährigen Kindern sind deren wohlverstandene Interessen vorrangig zu beachten.

Allgemeines

1.1. Der Anwalt wird seine Beratungen, Verhandlungen und seine Verfahrensführung so gestalten, daß die Beteiligten ermutigt und darin unterstützt werden, ihre Meinungsverschiedenheiten auszuräumen.

1.2. Der Anwalt wird der Auffassung den Vorrang geben, daß eine familienrechtliche Auseinandersetzung kein Kampf mit nur einem Gewinner und nur einem Verlierer ist; vielmehr ist sie die Suche nach fairen Lösungen.

1.3 Wann immer es möglich ist, wird der Anwalt die Beteiligten zu einer ehrlichen Information und zu Offenheit in den Verhandlungen ermutigen.

1.4. Der Anwalt wird sich einer Sprache bedienen, die konsensorientiert und deeskalierend ist sowie den Respekt vor der Sichtweise anderer Beteiligter zum Ausdruck bringt. In seinen Schriftsätzen wird er auf eine Wortwahl achten, die diese Aspekte berücksichtigt.

Beziehung zum Mandanten

2.1. Der Anwalt wird eine Beziehung zu seinem Mandanten herstellen und unterhalten, die es ihm bei allem Respekt vor der Sichtweise des Mandanten erlaubt, die Unabhängigkeit seines Urteils zu bewahren. Er wird es vermeiden, so in eine Sache hineingezogen zu werden, daß seine persönlichen Gefühle die Unabhängigkeit seiner Entscheidungen gefährden.

2.2. Der Anwalt wird die Potentiale und die Bereitschaft des Mandanten fördern, an einer Konfliktlösung mitzuarbeiten.

2.3. Der Anwalt wird seinem Mandanten die Vorteile aufzeigen, die sich für die Familie aus einer außergerichtlichen Vermittlung im Gegensatz zu einer Austragung des Konflikts in einem Gerichtsverfahren ergeben. Auch während eines Gerichtsverfahrens wird der Mandant ermutigt, außergerichtliche Konfliktlösungsmodelle zu nutzen. Der Anwalt wird seinem Mandanten erklären, daß immer dann, wenn Kinder betroffen sind, die Verhaltensweise des Mandanten Auswirkungen auf die Familie als Ganzes und auf das Verhältnis der Kinder zu ihren Eltern haben wird.

Verhandlungen mit anderen Anwälten

3. Bei Verhandlungen mit anderen Anwälten wird der Anwalt stets Kollegialität zeigen. In geeigneten Fällen wird der Austausch von Schriftsätzen durch das direkte Gespräch ergänzt.

Kinder

4.1. Bei allen Beratungen, Verhandlungen und Verfahren wird der Anwalt seinen Mandanten und den anderen Elternteil darin unterstützen, das Wohl der Kinder als ersten und wichtigsten Gesichtspunkt anzusehen. Dabei ist das Wohl des Kindes zu verstehen als die Gesamtheit der Bedingungen, unter denen das Bedürfnis des Kindes nach Liebe sowie nach Versorgung, Schutz, Zuwendung, Förderung, Wertschätzung und nach Entwicklung einer eigenständigen Persönlichkeit befriedigt wird, insbesondere das Bedürfnis nach einer unauflöslichen Eltern-Kind-Bindung. Der Anwalt wird seinem Mandanten behutsam, aber unmißverständlich vermitteln, daß es für die gesunde Entwicklung des Kindes unerläßlich ist, seine Bindung zu dem anderen Elternteil gutzuheißen.

4.2. Der Anwalt wird im Auge behalten, daß die Interessen des Kindes nicht notwendig mit denen eines Elternteils übereinstimmen. In diesem Fall wird der Anwalt den Mandanten an seinen kindeswohlorientierten Arbeitsansatz erinnern. Er wird den Mandanten dahin führen und darin unterstützen, seine Haltung im Sinne des Kindes zu verändern.

4.3. Wenn die Kindes- und Elterninteressen auseinanderfallen, wird der Anwalt in einem familiengerichtlichen Verfahren frühzeitig die Bestellung eines Verfahrenspflegers anregen.

4.4. Der Anwalt hat die Bereitschaft, mit anderen am Konflikt beteiligten Professionen interdisziplinär zusammenzuarbeiten.

4.5. Sorgerechts- und Umgangsfragen einerseits und finanzielle Regelungen andererseits werden von dem Anwalt strikt getrennt und in verschiedenen Schriftstücken behandelt.

Dieser Verhaltenscodex stellt eine Zusammenfassung von Zielen und Empfehlungen dar, nach denen sich im Familienrecht tätige Anwälte bei der Vertretung ihrer Mandanten richten wollen.

Elisabeth Schmidt, Rechtsanwältin, Mediatorin, Verfahrenspflegerin, Berlin
Jennifer Raupach, Rechtsanwältin, Mediatorin, Barsinghausen

Dreimal drücken um den Text zu erreichen
http://www.ak-cochem.de/html/veroffentlichungen.html

Franstalige versie / Version Française

Code de conduite pour les Avocats intervenant en Droit de la famille

Préambule

Le Droit de la famille, de par sa complexe dynamique psychologique, impose aux avocats, pour chaque famille en séparation, des exigences particulières. Pour les familles avec enfants en bas-âge, il est essentiel d’être attentif à leurs intérêts.

Généralités

1.1. L’avocat organisera ses conseils, ses débats et ses procédures de telle sorte que les parties soient encouragées et dès lors soutenues à réfréner leurs différences d’opinion.

1.2. L’avocat donnera priorité au principe qu’une audience de séparation judiciaire d’une famille ne soit pas une lutte où il n’y a qu’un gagnant et qu’un perdant, mais soit au contraire le lieu de recherche de solutions équitables.

1.3 Chaque fois que cela est possible, l’avocat des parties les encouragera à ce qu’elles fournissent des informations honnêtes et tiennent des débats francs.

1.4. L’avocat utilisera un langage orienté vers le consensus et la désescalade tout comme vers l’expression du respect des points de vue de l’autre partie.
Il sera attentif au choix des mots dans ses écrits qui garantisse cet aspect.

Relation avec les mandants

2.1. L’avocat établira et entretiendra une relation avec son mandant, qui lui permette, selon tous les aspects du point de vue de ses mandants, de garantir l’indépendance de ses jugements. Il évitera de se laisser embarquer dans une affaire où ses sentiments personnels puissent mettre en danger l’indépendance de ses décisions.

2.2. L’avocat favorisera le potentiel et la préparation de ses mandants à collaborer à une solution des conflits.

2.3. L’avocat démontrera à ses mandants les avantages qu’il y a, pour la famille, de favoriser la médiation extra-judiciaire par rapport à une éternalisation des conflits par voie judiciaire. Même au cours d’un procès, le mandant sera encouragé à utiliser des modèles de solution de conflits extra-judiciaires. L’avocat expliquera à ses mandants que chaque fois que des enfants seront concernés, les comportements de ses mandants auront des conséquences sur la famille dans son ensemble et sur le comportement des enfants par rapport à leurs parents.

Débats avec d’autres avocats

3. Au cours des débats avec d’autres avocats, l’avocat démontrera toujours d’une parfaite confraternité. Dans certains cas particuliers, l’échange de pièces écrites sera remplacé par l’entretien direct.

Enfants

4.1. Au cours de tous ses conseils, débats et procédures, l’avocat encouragera ses mandants ainsi que les autres parents, à ce que la volonté de l’enfant soit considérée comme le premier et le plus important point de vue. C’est ainsi que la volonté de l’enfant doit être comprise comme étant l’ensemble des conditions parmi lesquelles: son besoin à être aimé tout comme à être pris en charge, protégé, intéressé, favorisé, valorisé et garanti au développement d’une personnalité individuelle, en particulier son besoin d’une relation parent-enfant indissoluble.
L’avocat avisera ses mandants de manière inéquivoque, qu’il est indispensable que pour le sain développement de l’enfant sa relation avec l’autre parent soit admise.

4.2. L’avocat ne perdra pas de vue que les intérêts de l’enfant ne correspondent pas nécessairement à ceux de ses parents. Dans ce cas, l’avocat rappellera à ses mandants son soutien orienté au bien-être de l’enfant. Il orientera donc ses mandants et les y encouragera, à ce qu’ils modifient leur comportement par rapport à l’enfant.

4.3. Quand les intérêts des enfants et des parents divergent, l’avocat, au cours de la procédure juridique familiale, incitera au recours immédiat aux conseillers.

4.4. L’avocat doit se tenir prêt à collaborer de façon interdisciplinaire avec les autres professionnels participants au conflit.

4.5. Les questions de droit de garde et de droit de visite d’une part et les règlements financiers d’autre part seront strictement séparés par les avocats et traités dans des conclusions écrites différentes.

Ce code de conduite représente les objectifs et recommandations que les avocats actifs en droit de la famille veulent suivre lors de la représentation de leurs mandants.

Elisabeth Schmidt, Avocate, Médiatrice, Conseillère judiciaire, Berlin
Jennifer Raupach, Avocate, Médiatrice, Barsinghausen

Traduction de l’allemand : Philippe Maillard (Brésil)

Gedragscode voor Europese advocaten

Het doorlezen van deze gedragscode gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad vanwege de Orde van Vlaamse Balies kan voor een rechtsonderhorige die een beroep doet op een advocaat van groot nut zijn voor zijn relatie met zijn raadsman.

Klik op: Gedragscode voor Europese advocaten

INFORMATIE - KOSTEN ECHTSCHEIDING

Wat kost een echtscheiding ?

Als u een beroep doet op een notaris, dan kost u dat 743,08 euro. Een eerste oriënteringsgesprek zal doorgaans gratis zijn. Als er een grondige dossierstudie nodig is, maakt u liefst vooraf een duidelijke overeenkomst over de notariële kosten. Een notaris mag de vergoeding voor zijn diensten niet vrij vaststellen, maar moet een tarief eerbiedigen dat in de meeste gevallen bij wet is vastgelegd. Dat is niet zo voor een advocaat. In de som hierboven genoemd zijn inbegrepen: erelonen, rechten en kosten voor beide partijen samen (tarief 2002) volgens de Koninklijke Federatie der Belgische Notarissen.

Doet u een beroep op een advocaat, dan kan de prijs sterk variëren omdat u erelonen betaalt die schommelen tussen 75 euro en 200 euro per uur. Het standaard gemiddeld ereloon per uur bedraagt 100 euro.
Sommige advocaten vragen voor een eerste advies een bedrag van rond de 100 euro.

Voor de verschillende vormen van echtscheiding :

Echtscheiding door onderlinge toestemming (EOT) is steeds de goedkoopste formule. Doorgaans kost die zo'n zowat 900 euro voor elk van de scheidende echtgenoten.

Echtscheiding op grond van overspel (de plano) kost ongeveer 1.100 euro. De prijs voor de vaststelling van het overspel door een deurwaarder is ongeveer 500 euro. Daarbij komen de procedurekosten en de advocatenkosten en die bedragen minstens 620 euro.

Echtscheiding op grond van onherstelbare ontwrichting van het huwelijk: daarvoor moet u ook op zowat 1.150 euro rekenen als de procedure eenvoudig verloopt, hoewel het vooraf moeilijk in te schatten is wat in het algemeen een dergelijke vorm van scheiding kost. Sommigen stellen dat een dergelijke vorm van scheiding 1.500 euro is en oploopt naargelang van betwistingen tussen partijen.

We vermelden hier de minimumbedragen. Een maximumbedrag is niet te geven. De kosten worden hoger naarmate de procedure ingewikkelder wordt of er meer procedures elkaar opvolgen en de tegenstellingen tussen de partijen groter is. Advocaten vragen regelmatig tussentijdse provisies. Het is van belang uw aanbetalingen aan uw raadsman steeds te kunnen staven met bewijzen. De eindafrekening kan ook aanzienlijk hoger oplopen dan uzelf vooraf inschat. Goede afspraken vooraf met de advocaat over de kosten kunnen later heel wat moeilijkheden voorkomen.

Voorbeelden van totale kosten voor een echtscheiding

Uw ex-partner legt u echter geen strobreed in de weg en na een jaar wordt de echtscheiding uitgesproken. Met uw advocaat was u een uurloon van 80 euro overeengekomen, plus 0,50 cent per kilometer verplaatsingsonkosten, 10 euro per brief en 0,20 cent per kopie. Als voorschot op de gerechtskosten had hij u 500 euro gevraagd. In totaal heeft hij 25 uur aan de zaak gewerkt, 10 brieven verstuurd, 100 kopieën genomen en 5 keer van Antwerpen naar Brussel gereden (en terug), zodat u mag rekenen op een voorlopige eindbalans van goed 3.000 euro.

De gerechtskosten zullen in de praktijk worden verdeeld over de twee partijen. Het Grondwettelijk Hof oordeelde in zijn arrest van februari 2009 dat de gerechtskosten niet automatisch voor rekening kunnen zijn van de aanvrager, zoals de echtscheidingswet voorschreef.

Als er sprake is van een ‘winnaar’ in de procedure, kan de rechter de verliezende partij verplichten om een zogenoemde rechtsplegingsvergoeding te betalen. Met die vergoeding betaalt de verliezer een deel terug van de advocatenkosten van de tegenpartij. De rechter toont begrip voor uw benarde financiële situatie en kent u de basisvergoeding van 1.200 euro toe. De hele echtscheiding heeft u net geen 2.000 euro gekost.

Bronnen:

- Hoop! tijdschrift van BGMK vzw. jg. 26 nr 3 van mei 2004 blz. 8
- De Tijd, Wouter De Broeck 'Wat kost een echtscheiding?' 9-9-2010.
- Liliane Versluys, Je rechten in je relatie bij huwelijk en samenwonen EPO, 2008 Deel VIII De prijs van huwelijksmoeilijkheden blz. 681-703.

De verliezer van een proces betaalt al snel 200 tot 400 euro meer -
niet in familiezaken

WAAROM HET FAiR IS DAT DE VERLIEZER DE ANDERE ADVOCAAT MEE BETAALT

> Nieuwe regeling heeft voordeel van duidelijkheid
> Rechter kan corrigerend optreden
> Volgende regering zal de zaak bekrachtigen

Voor meer informatie klik hier

De wet van 21 april 2007 op de verhaalbaarheid van de erelonen (Belg. Staatsblad: 31/05/2007, bl. 29541 klik hier

Koninklijk besluit tot vaststelling van het tarief van de rechtsplegingsvergoeding bedoeld in artikel 1022 van het Gerechtelijk Wetboek en tot vaststelling van de datum van inwerkingtreding van de artikelen 1 tot 13 van de wet van 21 april 2007 betreffende de verhaalbaarheid van de erelonen en de kosten verbonden aan de bijstand van de advocaat - 26 oktober 2007 (Belg. Staatsblad 9/11/2007) - klik hier

Meer onpartijdige afhandeling van klacht tegen advocaat

Wie een klacht heeft over een advocaat die te veel aanrekent, kan terecht bij een onpartijdig college.

Mensen die ontevreden zijn over hun advocaat, bijvoorbeeld omdat die een te hoog ereloon vraagt of zijn cliënten niet op de hoogte houdt, moeten nu een klacht indienen bij de stafhouder van de balie.

Dat betekent dat klachten tegen advocaten door de directe collega's van die advocaten worden onderzocht. Dat is niet altijd een garantie voor een onpartijdige afhandeling. De klager verdenkt er de balie vlug van te oordelen volgens een ons-kent-ons-mentaliteit.

Vanaf 1 november 2006 is daarin verandering gekomen. Op die dag zijn de tuchtraden van start gegaan, die voortaan klachten tegen advocaten onderzoeken.

Het gaat om een voorstel van de advocaten zelf, verenigd in de Orde van Vlaamse Balies. De Orde vertegenwoordigt de 8.400 Vlaamse Advocaten.

De eerste persoon tot wie klagers zich kunnen wenden, blijft de stafhouder. Maar als die stilzit, kan de klager zich tot de tuchtraad wenden.

Voor Vlaanderen komen de tuchtraden in Antwerpen (voor de provincies Antwerpen en Limburg), Brussel (Vlaams-Brabant) en Gent (Oost- en West-Vlaaanderen).

BETWISTINGEN VAAK OVER ERELOON EN INFORMATIEVERSTREKKING

De klager mag zeggen wat hij op zijn advocaat aan te merken heeft en kan bewijsdocumenten voorleggen. Hij kan vragen om met de advocaat geconfronteeerd te worden.

Hij moet ook precies op de hoogte worden gehouden van de voortgang van de procedure. Dat is nu niet het geval.

Volgens een rondvraag eerder dit jaar uitgevoerd door de Vlaamse balies rekent een derde van de Vlaamse advocaten zijn cliënteel tussen 75 en 100 euro per uur aan. Nog eens bijna een derde van de advocaten vraagt een uurvergoeding tussen 100 en 150 euro.

Als iemand meer dan 150 euro per uur voor een advocaat betaalt, heeft hij een raadsman uit het duurdere segment. Onder de 75 euro uurloon mag je van een goedkope advocaat spreken.

Het gaat om de tarieven voor particulieren. Voor bedrijven en overheden liggen de erelonen doorgaans hoger dan 150 euro per uur.

De Orde van Vlaamse Balies raadt mensen aan vooraf duidelijke afspraken te maken met hun advocaat, over de berekening en het eindbedrag van het ereloon. De beroepsorganisatie heeft daartoe een modelcontract opgesteld, waarin alle belangrijke zaken aan bod komen.

De modelovereenkomst is te consulteren op de website van de Orde.

Zie het volgende artikel "Modelcontract tussen advocaat en cliënt".

Naar een bericht in De Standaard van 24 oktober 2006 (fvg)

Modelcontract tussen advocaat en cliënt

De Orde van Vlaamse Balies stelt aan de advocaten en aan hun potentiële cliënten een modelcontract ter beschikking dat werd opgesteld rekening houdende met de adviezen en aanbevelingen van de Commissie voor Onrechtmatige Bedingen. Het modelcontract heeft als doel de belangrijkste verbintenissen tussen een advocaat en zijn private cliënt schriftelijk vast te leggen.

Het gebruik van het modelcontract is niet verplicht.

Zie de tekst:

- modelcontact in pdf

- modelcontract in word

Commentaar Goudi:

In de tekst staan zowel gunstige bepalingen voor de cliënt als ongunstige. Het komt er dus op aan de artikels heel grondig te lezen en te zien of u met sommige bepalingen akkoord kunt gaan. Een heikel punt bijvoorbeeld als u het contract ondertekent is de verplichting die u aangaat de voorschotten die de advocaat vraagt binnen de veertien dagen te betalen of u moet een schriftelijke protestbrief aan de advocaat sturen. Vermits het hier enkel gaat om een modelcontract kan deze tekst als basis dienen voor een wat gepersonaliseerd contract met uw raadsman, waarbij u met hem of haar vooraf onderhandelt om sommige artikels naar uw wensen aan te passen.

***

Zie de website http://www.advocaat.be/page.aspx?pid=2019&sm=4

INFORMATIE - PRO DEOADVOCAAT - RECHTSBIJSTAND

Pro Deoadvocaat

Heel wat mannen die bij ons te rade kwamen n.a.v. hun echtelijke moeilijkheden en het begin van hun echtscheiding, stelden ons de vraag of ze geen pro Deoadvocaat konden krijgen. Soms hadden ze al bij de vrederechter een ongunstig vonnis gekregen van voorlopige maatregelen, omdat ze zich niet lieten bijstaan door een raadsman, terwijl de tegenpartij zich goed had voorbereid en verdedigd dankzij de hulp van een advocaat.

Volgens de wet heeft iedereen recht op gerechtelijke bijstand. Wie zich financieel geen gewone advocaat kan veroorloven, kan een pro Deoadvocaat toegewezen krijgen. Die aanvrager moet dan minvermogend zijn. Dan kunnen de artikelen 455 en 455 bis van het Gerechtelijk Wetboek worden ingeroepen. Dat kan pas als je een netto-maandinkomen hebt van 791 EUR of minder. Dat moet je aantonen bij je aanvraag met een attest waaruit de laatste belastingaangifte blijkt. Je kan voor die aanvraag gaan aankloppen bij de Raad van de Orde van Advocaten. Die organiseert per gerechtelijk arrondissement een Bureau voor Juridische Bijstand. Naar dat bureau kan je in het gerechtsgebouw vragen bij de griffies van de Rechtbank van 1e Aanleg. De plaatselijke Raad van de Orde van Advocaten onder de leiding van de Stafhouder van de Balie onderzoekt dan de aanvraag en willigt op basis van de bewijzen van minvermogendheid je verzoek in, zodat je de pro Deoadvocaat kan krijgen.

Sinds begin 2000 is dat niet altijd meer een jonge, dikwijls beginnende advocaat of een stagiair-advocaat. In Antwerpen zitten b.v. meer dan 400 oudere advocaten in het pro Deosysteem.

De laatste jaren doen steeds meer rechtzoekenden een beroep op een gratis advocaat. In Antwerpen hebben in 1999-2000 meer dan 15 % meer mensen de hulp ingeroepen van een pro Deoadvocaat dan het jaar voordien. In Gent is er een stijging van 200 % meer inzet in 1999 tegenover 1991.

Een raadsman is normaal kosteloos, maar als de rechtzoekende door toedoen van zijn raadsman in een procedure financiële voordelen haalt, dan kan van hem ook een billijke financiële vergoeding worden gevraagd.

Pro Deoadvocaten moeten op het einde van het gerechtelijk jaar bij het Bureau voor Juridische Bijstand een verslag binnenbrengen van hun optreden voor hun cliënten. Dat verslag wordt gecontroleerd. Dat kan wel een heel jaar duren. Uiteindelijk worden ze dan op basis van een puntensysteem uitbetaald door het ministerie van Justitie. In 1998-1999 was dat een post gratis rechtshulp voor het ministerie van 18.770.000 EUR.

Al ben je vrijgesteld van het honorarium voor een pro Deoadvocaat, dan nog kan het procederen andere kosten meebrengen. Een notaris die opzoekingen doet, een deurwaarder die een exploot moet verrichten, de procedure zelf kunnen kosten oproepen. Door een beroep te doen op rechtsbijstand kan je die kosten geheel of gedeeltelijk voorkomen. Wie een pro Deoadvocaat krijgt, is wellicht ook niet goed in staat om de gerechtskosten te betalen.

Je pro Deoraadsman kan dan het nodige doen om rechtsbijstand voor zijn cliënt te verkrijgen. De aanvraag gebeurt bij het Bureau voor Rechtsbijstand bij de Rechtbank van 1e Aanleg van het gerechtelijk arrondissement. De gerechtskosten worden dan betaald door het Ministerie van Financiën. De aanvraag kan worden ingewilligd ook op grond van ontoereikende inkomsten die worden bewezen aan de hand van de belastingaangifte. Als de financiële situatie van de rechtszoekende later verbetert, kan de fiscus in theorie nog gedurende 30 jaar die kwijtgescholden gerechtskosten terugvorderen, maar in de praktijk gebeurt dat uitermate zelden.

Ghislain Duchâteau

Geraadpleegd :
- Gids bij scheiding - Sociale en juridische informatie, Karolien Belmans en Mieke Louwette - Uitgave KAV / Standaard Uitgeverij 1997 pp. 244-246
- Hoe gratis is "pro Deo" ? artikel van Luc Coppens in De Standaard van 17/11/2000 - zie : http://www.standaard.be/archief/

INFORMATIE - ADVOCAAT - RAADSMAN

Mijn relatie met mijn advocaat

Het is wellicht goed eens wat na te denken over hoe wij als mannen of vrouwen die in echtscheiding komen en die dikwijls een hele periode met procedures voor de rechtbank te maken krijgen, ons best opstellen naar onze advocaat toe. Het allerbeste is dat je er krachtig naar streeft om een samenhandelingssituatie op te bouwen met de persoon die voor jou toch een echte raadsman of raadsvrouwe moet betekenen in deze moeilijke omstandigheden.

Het best is vanaf het eerste gesprek dat je hebt met je advocaat en waarbij je je bij hem engageert, duidelijke taal te spreken en goede afspraken te maken. Je kan je raadsman vragen wat het allemaal gaat kosten. Doorgaans krijg je daar geen duidelijk antwoord op, omdat dat afhangt van de hoeveelheid procedures, van de moeilijkheidsgraad van de verwikkelingen en van nog andere factoren , die vooraf niet in te schatten zijn. Toch kan een advocaat enige ideeën verstrekken over de kostprijs van een procedure. Daarbij moet het je zeker duidelijk worden hoe je de provisies voor honoraria e.d. gaat bepalen en hoe je die gaat spreiden in de tijd.

Verder is het voor jou als cliënt van je raadsman van grote betekenis hoe je concreet gaat samenwerken. Je mag dat niet aan het toeval overlaten. Je kunt afspraken maken over je schriftelijke, telefonische, fax- of e-mailcontacten met hem of haar. Je moet zeker stellen dat je je dossier heel nauwgezet wil volgen. Dat houdt in dat je een eigen dossier liefst chronologisch bijhoudt, waarin alle documenten zitten die in je procedures aan de orde komen. Geef liefst geen originele officiële stukken ter beschikking, maar bezorg je raadsman kopies.

Je zaak volgen betekent ook dat je liefst alle rechtzittingen bijwoont waar je belangen op het spel staan. De advocaten zeggen meestal: "Je hoeft niet aanwezig te zijn op de zitting". Juridisch is dat wel zo, maar het is wel van enorm belang dat je op de zittingen zelf tegenwoordig bent. De oordelende rechters leren je persoonlijk kennen, zien je belangstelling voor je zaak en zullen wellicht zorgvuldiger rekening houden met de inbreng van jouw kant via je raadsman. Vaak is overleg vlak voor de zitting erg nuttig, om nog bepaalde punten duidelijk af te spreken wat er naar de rechtbank toe verklaard wordt. Ook heb je de gelegenheid te horen wat de rechter beslist over het vervolg van de zaak: uitspraak b.v. over 14 dagen, uitstel, voortzetting van de zaak op die bepaalde datum. Na de zitting kan je ook met je raadsman nog even overleggen over wat er gebeurd is, kan je je strategie desgevallend bijstellen. Je merkt dat er heel wat voordelen aan zijn zelf op je rechtzittingen aanwezig te zijn.

Inzake de voorbereiding van je rechtszaken is het ook van bijzonder groot belang dat je met je advocaat een heel goede communicatie opbouwt. Je kan afspraken maken te zijnen kantore. Je kan data afspreken voor het opstellen van je besluiten. Vooral bevelen we aan om met de advocaat overeen te komen dat hij een ontwerp van besluiten schrijft, je dat onverwijld opstuurt, dat je die voorlopige besluiten nakijkt, ze goedkeurt of je wensen opmaakt om ze bij te stellen en dat je ze binnen een vastgestelde termijn van enkele dagen met je opmerkingen weer overmaakt aan de advocaat die ze dan kan sturen aan de tegenpartij of ze kan klaarmaken voor indiening bij de rechtbank op de zittingsdag. Vele advocaten zullen de vraag om ontwerpbesluiten vooraf toegestuurd te krijgen niet meteen aanvaarden. Ze hebben immers vaak de neiging omwille van hun specifieke juridische bekwaamheid te stellen dat zij het toch beter weten hoe dat moet en dat jij als cliënt maar moet vertrouwen op hun manier van handelen. Als je aandringt durven sommige raadslieden zelfs dreigen met je daarvoor extra kosten aan te rekenen. Toch is het voor een nauwkeurige belangenverdediging in je zaak van grote betekenis, dat je voor de besluiten een optimale samenhandelingssituatie opzet met je advocaat. Advocaten zullen dat meer aanvaarden naarmate ze merken dat je in je leven meer scholing hebt gehad en dat je dus mondiger overkomt. We bevelen je aan op een dergelijke inspraak heel stevig aan te dringen, omdat de resultaten heel dikwijls tot op zekere hoogte bepaald worden door jouw persoonlijke inbreng in deze aangelegenheid.

Tot slot durven wij je ook aanbevelen naar je raadsman of raadsvrouwe toe heel efficiënt communicatief te zijn. Dat houdt in dat je direct ter zake bent bij je telefoongesprekken of bij je besprekingen op het kantoor. Je moet daar geen ellenlange uiteenzettingen houden over aangelegenheden die niet relevant zijn. Wees direct, wees ter zake. Dat kan je pas als je je toespitst op de kernaspecten van je zaak. Als je zo doeltreffend kunt praten met je advocaat, dan kan je van hem ook het nodige geduld verwachten en de nodige tijd om de zaak volledig op punt te zetten.

Hiermee hoop ik jullie toch nog eens enkele nuttige ervaringen in verband met de omgang met je raadsman of raadsvrouwe in herinnering te hebben gebracht. Hoe beter je erin slaagt ze in de praktijk om te zetten, hoe meer kans je maakt dat je echtscheidingszaak in de gewenste richting evolueert en succes kent. En dat kan maar binnen een goede verhouding die je zorgvuldig opbouwt en onderhoudt met je advocaat die je betaalt om voor jou het beste ervan te maken.

Ghislain Duchâteau

INFORMATIE - ADVOCATEN OVER RECHTSPLEGING BIJ ECHTSCHEIDINGEN - VERSLAG

"Een bijzondere visie op de rechtspleging bij echtscheidingen"

Verslag van een themavergadering van 10 januari 2000

Sprekers : Gedeputeerde Mr. Piet Schiepers en Mr. Guy Schiepers, advocaten te Tongeren


Inleiding

Na de verwelkoming neemt Mr. Piet Schiepers het woord, die niet alleen als politicus actief is, maar die als advocaat kan bogen op een ervaring van zowat 35 jaar in de rechtspraktijk.

Mr. Piet Schiepers beschouwt een echtscheiding als een soort euthanasie, het verlost worden van iets (hier de huwelijksverbintenis) dat zodanig ondragelijk is geworden, dat je er op welke manier dan ook vanaf wilt raken. Het hele proces is evenwel onderworpen aan een bestaande wet ter zake.

Een advocaat en een dossier

Iemand die in echtscheiding komt, moet zich eerst en vooral mentaal voorbereiden. De beslissing tot echtscheiding is meestal heel moeilijk. Materieel moet zo iemand zich voorbereiden door een dossier aan te leggen: hij moet de vereiste documenten verzamelen. Terloops stelt de spreker dat juridisch gezien het dossier van een cliënt dat op het kantoor van zijn advocaat berust, eigendom is van die cliënt. Een advocaat is verplicht op verzoek dat dossier door te geven aan een nieuwe raadsman zelfs voordat hij betaald werd. Bij weigering kan de cliënt een beroep doen op de stafhouder van de balie en zelfs zijn vroegere advocaat dagvaarden in kortgeding. Doorgaans gaat de overheveling van het dossier nu gepaard met een voorafgaande gedetailleerde afrekening vanwege de advocaat en een betaling daarvan door de scheidende cliënt.

Samenhandeling met de raadsman

Voor het volgende gedeelte van zijn uiteenzetting knoopt de spreker aan bij ons artikeltje van januari 2000 "Mijn relatie met mijn advocaat" (zie hierboven). Hij heeft onze tekst heel zorgvuldig gelezen. Hij is het ermee eens dat een goede samenhandelingssituatie met zijn advocaat voor een cliënt bijzonder belangrijk is. De cliënt moet zijn raadsman tot op zeer grote hoogte vertrouwen. Dat houdt in dat hij zijn raadsman alles over de situatie moet vertellen, daarbij zowel de voordelige feiten als de nadelige gebeurtenissen en omstandigheden. Doet de cliënt dat niet, dan kan de advocaat in de rechtszaal soms voor verrassingen komen te staan. Hij is dan niet goed voorbereid om gepast en correct te reageren. In overeenstemming met wat wij in ons artikel hebben geschreven vindt Mr. P. Schiepers het elementair dat een advocaat aan zijn cliënt ontwerpbesluiten meedeelt, om hem inspraak te verlenen in het behartigen van zijn belangen voor de rechtbank. Niet volledig akkoord ging de spreker met onze visie dat het van groot nut kan zijn, dat een cliënt alle rechtszittingen bijwoont waarbij zijn zaak behandeld wordt. Hij wijst erop dat het gezicht van een rechtsonderhorige de rechter niet kan aanstaan en dat die daardoor verveeld is. Advocaten verliezen soms zaken, omdat hun cliënten zich soms niet kunnen beheersen voor de rechtbank. Een rechter wordt dat vlug beu en raakt slecht gezind. Aanwezig zijn is soms nuttig, soms schadelijk, aldus de spreker.

Naar een schuldloze echtscheiding

Dan gaat Mr. Piet Schiepers in op onze krachtige stellingname tegen de echtscheiding met schuldbepaling en haar ijveren voor afschaffing van het schuldprincipe in de echtscheidingswetgeving.

Als jurist gaat hij akkoord met de schuldloze echtscheiding. Een nieuw wetsvoorstel in die zin hoeft echter niet op een drafje door het parlement te worden gejaagd. Het is een bijzonder complexe materie. Het is delicaat rechten en plichten af te meten van beide ouders. Als parameter moet beslist het belang van het kind worden genomen. De positieve discriminatie in verband met de kinderen van de moeders kan in een aantal gevallen niet gelden. In bepaalde omstandigheden kunnen vaders de kinderen zeker zo goed opvoeden. Belangrijk is ook te overwegen dat een huwelijk een contract is dat zijn consequenties blijft behouden bij ontbinding. Onderhoudsgeld is zo'n consequentie.
.
Mr. Guy Schiepers sluit zich rechtstreeks daarbij aan. Hij vindt dat het tijd is om ingrijpende wijzigingen door te voeren in het echtscheidingsrecht. De wet hanteert het schuldprincipe. Zij is fundamenteel nog steeds dezelfde als in 1830. Toen werden er 4 echtscheidingen per jaar uitgesproken en vandaag de dag zijn er dat meer dan 20.000. Het is dan ook evident dat de echtscheidingswet dringend toe is aan grondige wijzigingen. De maatschappij heeft ingrijpende veranderingen meegemaakt. Toch moeten we voorzichtig zijn in het wijzigen van de procedures. Onderhoudsgeld, omgangsrecht, gebruiksrecht van de goederen zijn blijvend de parameters waarop de procedure berust. Als het schuldprincipe uit de echtscheidingswet verdwijnt, zijn er nieuwe criteria nodig om onderhoudsgelden toe te kennen.

De echtscheidingsprocedures

De 2de spreker overloopt dan de verschillende huidige procedures die leiden tot echtscheiding. Echtscheiding door onderlinge toestemming (EOT) is de meest aangewezen manier van handelen. Zij is het goedkoopst, verloopt het snelst en je hoeft je voorbije relatie niet kenbaar te maken aan de maatschappij. Echtscheiding op bezwarende feiten duurt het langst, is het kostelijkst en is psychisch zwaar belastend. De termijn van 5 jaar feitelijke scheiding om op grond daarvan de echtscheiding aan te vragen is niet meer verantwoord. Die termijn moet drastisch worden verkort. Hoeveel huwelijken herstellen zich in die 5 jaar? Quasi geen. De kans op verzoening is bijna onbestaande. Na 2 tot 3 jaar is de ontwrichting duurzaam. (Wet Erdman : Echtscheiding op grond van 2 jaar feitelijke scheiding is nu van toepassing - mei 2002)

Toekenning van het ouderlijk gezag

Is de wijze waarop het ouderlijk gezag nu wordt toegekend wel efficiënt? Bij betwisting werden vroeger sociale onderzoeken door de rechtbanken gelast. Nu worden hoe langer hoe meer deskundige onderzoeken op verzoek en op kosten van beide partijen ondernomen. Deskundige onderzoeken verlopen volgens het gemeen recht naar een vast werkingsstramien. Zo zijn ze beperkt in de tijd.

De rechter heeft daarbij altijd een appreciatierecht.

Het co-ouderschap dat toch als principe voorkomt in de wet van 13 april 1995 wordt hier nog weinig toegepast. In Nederland en Frankrijk gebeurt dat meer. Het Openbaar Ministerie heeft een adviserende bevoegdheid ter zake en wijst in een aantal gevallen de gezamenlijke uitoefening van het ouderlijk gezag af soms ondanks de overeenstemming van de beide ouders.

Het voorlopig karakter van "voorlopige maatregelen"

Voorlopige maatregelen zijn van beperkte duur en kunnen slechts voorlopig blijven gelden. Het is fout dat het voorlopig karakter van die maatregelen al te vaak ontkend wordt. De geest en de bedoeling van de wet indachtig kunnen die maatregelen enkel een voorlopig karakter hebben.

De kosten voor de advocaat

Vaak is de kostprijs voor de advocaat niet te voorspellen. Per gerechtelijk arrondissement vaardigen de balies richtlijnen uit voor de berekening van de kostprijs. Er bestaat dus geen eenvormigheid. Doorgaans bestaan een drietal mogelijkheden om die kostprijs te berekenen.

1. Er wordt een forfaitair bedrag voorzien voor de procedures. Die berekeningswijze wordt nu minder toegepast.

2. Een advocaat kan werken op basis van een percentage ereloon in verhouding tot het op het spel staande bedrag. Dat is niet effectief wenselijk; de verloning kan dan niet in verhouding staan tot de prestaties.

3. Effectief is wel een berekening per uur. Per balie wordt daarvoor een richtprijs bepaald. Die kan worden aangepast b.v. in verhouding tot de ervaring van de raadsman, de ingewikkeldheid van de materie enz. Correcties kunnen dus worden aangebracht.

Het is de cliënten wel aanbevolen om vooraf de wijze van kostenberekening af te spreken met hun advocaat.

Tot slot

In het vragenuur werden nog vele vragen gesteld en beantwoord door de beide advocaten. Er ontspon zich een levendige interactie tussen de aanwezigen die met hun eigen problemen worstelen en de advocaten die daar zo goed mogelijk op probeerden in te spelen. In elk geval hebben wij een informatief bijzonder verrijkende avond meegemaakt dank zij vader en zoon Schiepers die zich ten volle voor ons publiek hebben geëngageerd. Meer dan een vluchtig dankwoordje zijn we hun daarom verschuldigd.

Tonia Hamal, Bilzen
Ghislain Duchâteau, Hasselt,
Verslaggevers