Transport XX
Kazerne Dossin – Boortmeerbeek – Auschwitz
Geef genocide een gezicht
Tentoonstellingsfolder
Herdenking transport XX Boortmeerbeek
6 mei 2007
Tekst: Marc Michiels
Met dank aan F.Van Vree en Sarah Vanagt (
Uit “ Omtrekkende bewegingen”.
Foto’s en beelden over genocides spreken voor zichzelf en zeggen dikwijls meer
dan duizend woorden. Maar wat is hun effect in onze beeldcultuur? Stellen ze
ons in staat om de werkelijkheid te begrijpen of de gebeurtenissen na te
voelen? Of verbijsteren ze ons zodanig door hun demonisch en onbegrijpelijk
karakter dat we ons dikwijls makkelijk afkeren van het gebeuren?
Beelden – getuigenissen van genocides shockeren. Gewennen
beelden of verdwijnen ze na de eerste schok, even snel als ze gekomen zijn?
Kunnen foto’s,
filmfragmenten, strips, monumenten en herdenkingen zoals deze van Transport
XX een aanknopingspunt zijn om inzicht te geven in de mechanismen die de
grondslag zijn van genocides en van zinloos geweld?
Fototentoonstelling
Auschwitz
Etienne
Van den Bulcke (Folerma Nijlen)
In 1995 bezocht de Kesselse amateurfotograaf een eerste keer dit Pools
staatsmuseum dat opgericht werd in het voormalige Auschwitz-kamp
om de massamoord op meer dan één miljoen mensen, tussen 1940 en 1945, te
herdenken.
De indruk die deze plaats op
hem maakte was zó groot dat hij er later nog twee maal naar toe toog met
fotocamera en zwart-wit filmen… Met deze fotoreeks tracht hij u kijker te
laten meevoelen in de onwezenlijke sfeer die er nu, 60 jaar later, nog
heerst, met als boodschap slechts dat ene “ nooit meer !!! “ .
Etienne Van den Bulcke
Fotografeert als amateur
sedert meer dan 40 jaar en is sedert 1972 aangesloten bij de Nijlense fotoclub Folerma 71
waarvan hij al 22 jaar voorzitter is.
Begon zoals de meeste
amateurfotografen met landschaps- en candidfotografie. In de loop der jaren echter evolueerde
zijn fotografie meer naar
‘sfeer’-fotografie.
Dat hij echter naast het estetische van een foto ook oog heeft voor het
inhoudelijke bewijst deze fotoreeks over Auschwitz
waar hij overduidelijk de kijker een boodschap wil meegeven en hem wil laten
meevoelen in de emotie die hij zelf beleefde bij het bezoeken van deze ‘place
of exceptional horror and tragedy’
zoals een van de foto’s het aangeeft…
Tentoongestelde werken:
1 Auschwitz 1940
- 1945
2 Auschwitz inkompoort
3 Auschwitz “ a
place of exceptional horror “
4 Auschwitz wachttoren
5 Birkenau kamp
II
6 Birkenau kamp
II
7 Auschwitz kamer
kampopzichters
8 Auschwitz blok
6
9 Auschwitz blok
5
10 Auschwitz executie
muur
11 Auschwitz blok
6
12 Auschwitz blok
6
13 Auschwitz gang
naar gaskamer
14 Birkenau aankomstperron
15 Birkenau spoorlijn
naar kamp
16 Birkenau
17 Birkenau slaapplaats
18 Birkenau slaapplaats
19 Birkenau kamp
II
20 Auschwitz “ Lebensgefahr ! “
21 Auschwitz blok
6
22 Auschwitz kamer
kameropzichters
23 Auschwitz “ Strafe Meldung “
24 Auschwitz blok
5
25 Birkenau kamp
II
26 Birkenau hoogspanning
27 Auschwitz bureel
kampoverste
28 Auschwitz blok
6
29 Auschwitz beelden
zonder woorden …
30 Auschwitz
31 Auschwitz koffers
32 Auschwitz binnenkoer
33 Auschwitz slaapplaats
34 Auschwitz toiletten
35 Auschwitz waarom ?
36 Auschwitz
37 Auschwitz afsluiting
38 Birkenau kampruïnes
39 Auschwitz crematorium
40 Toch
nog een sprankeltje hoop !
Filmfragment
uit de film: After Years
of Walking (‘03)
Sarah Vanagt
Sinds 1994 wacht meester Habarugira James van de vierde klas vergeefs op het
nieuwe leerboek voor geschiedenis. Op 7 april 2004, herdenkingsdag van de Ruandagenocide, bedenkt hij zelf een manier om de
volkerenmoord aan de orde te stellen bij zijn leerlingen.
Sarah Vanagt (°1976,
België)
Na haar studie Geschiedenis aan
de universiteiten van Antwerpen, Sussex en
Groningen, studeerde Sarah Vanagt aan de
documentaire afdeling van de National Film and Television
School in Londen. In haar werk combineert ze haar interesse voor geschiedenis
met haar liefde voor film. Haar afstudeerproject After
Years of Walking (‘03)
handelt over het herschrijven van de Rwandese geschiedenis na de genocide van
’94. In Little Figures
(‘03), een experimentele documentaire film, spelen drie immigrantenkinderen
in Brussel de rol van drie historische standbeelden. De documentaire Begin Began Begun (‘05) houdt de
focus op de verbeeldingswereld van kinderen die opgroeien in de oorlogszone
tussen Rwanda en de Democratische Republiek Congo.
De video-installatie Les Mouchoirs de Kabila (‘05) speelt zich af in de Congolese grensstad Goma en kijkt naar de manier waarop kinderen in hun spel
omgaan met de dood, de recente oorlog in hun land, en de huidige
verkiezingskoorts.
Strip
met ‘Senne en Sanne’ over Transport XX
Marc Verhaegen
Het XXste transport in een strip. Niet om gruwelijkheden te
tonen, maar om een boodschap van solidariteit en anti-racisme
te brengen.
Marc Verhaegen
is striptekenaar van beroep. In de zomer van 2004 bezocht hij samen met zijn
kinderen (toen 12 en 9 jaar oud) het concentratiekamp van Breendonk.
Bleek dat zijn kinderen eigenlijk niet veel wisten over de Tweede
Wereldoorlog. In scholen starten de lessen geschiedenis dikwijls bij de
prehistorie maar komen ze echter nooit of zelden toe aan de Tweede
Wereldoorlog.
Marc wist dat een strip een
belangrijke invloed op de jeugd kan hebben. In die omstandigheden zijn de
figuren Senne en Sanne geboren. In een stripreeks een boodschap van
solidariteit en anti-racisme brengen is een niet
alledaags gegeven.
|
