Louis'
Thuispagina - VLAAMSE SCHRIJVERS
MARNIX
GIJSEN
Marnix
Gijsen werd als Jan-Albert GORIS geboren te
Antwerpen
op 20 oktober 1899. Hij werd streng katholiek opgevoed, o.m. bij de
Jezuïeten
van Sint-Ignatius waar hij echter in 1917 zwaar werd gestraft voor zijn
strijdbaar flamingantisme
(1). Hij promoveerde in 1925 aan de universiteit van Leuven tot
doctor
in de geschiedkundige en zedenkundige wetenschappen en zette zijn
studies
verder in Freiburg, Parijs (Sorbonne) en Londen (School of Economics).
Van 1928 tot 1933 was hij ambtenaar bij het gemeentebestuur van
Antwerpen.
Hij was o.m. kabinetschef van de burgermeester. Vervolgens was hij
werkzaam
bij de rijksadministratie te Brussel van 1934 tot 1939. Van 1939 tot
1941
was hij Commissaris-Generaal voor Toerisme. Daarna verbleef hij te
New-York
tot 1964 als Belgisch Commissaris voor Informatie en was bovendien
gevolmachtigd
minister. Als "De Stem uit Amerika" verzorgde hij in die periode een
wekelijks
radiopraatje op zaterdagavond.
Marnix Gijsen begon zijn letterkundige carrière als dichter
bij de expressionistische
(2) groep Ruimte van het gelijknamige tijdschrift. Zijn
belangrijkste
gedicht is "Loflitanie van de H. Franciscus van Assisië". In die
periode
had hij o.m. contacten met Paul van
Ostaijen.
Na een studiereis naar de Verenigde Staten schreef hij 1927 het
reisverhaal
"Ontdek Amerka".
Als essayist
(3) over beeldende kunst schreef hij o.a. "Hans Memlinc" (1939).
Ondertussen
schreef hij ook dagbladkritieken. Tijdens de tweede wereldoorlog brak
hij
met de geloofs- en morele waarden waarmee hij was opgegroeid en nam
een
stoïcijnse
(4) levenshouding aan. Dit komt tot uiting in zijn eerste roman d
ie
in 1947 werd gepubliceerd : "Het boek van Joachim van Babylon". Vanaf
dan
volgen zijn romans elkaar op, zo o.a. "Goed en kwaad" (1951),
"Klaaglied
om Agnes" (1951), "De diaspora" (1961), "Zelfportret, gevleid
natuurlijk"
(1965).Een toneelstuk ("Helena op Itahaka") schreef hij in 1968.
Over zijn verhouding tot het katholiscisme schreef hij "De afvallige"
en "Biecht van een heiden", die beiden uitkwamen in 1971.
Heel zijn werk getuigt van de vooringenomenheid van een moralist
(5) die ondanks alles zijn eigen weg gaat en de eigenschappen moed
en goedheid hoog in het vaandel voert. Zijn werk werd vele malen
bekroond,
zo met de Belgische Staatsprijs in 1959 en 1969 en de Prijs der
Nederlandse
Letteren in 1974. In 1975 werd de schrijver in de adelstand verheven.
Hij schreef ook nog onder de pseudoniemen Goy, Zeno(n) en Doxa.
Marnix Gijsen overleen te Lubbeek op 29 september 1984. Hij ligt
begraven
op het Schoonselhof te Antwerpen (zie foto).
Bibliografie :
* De XII sonnetten van de schoonheydt van
Brederoo
(1919)
* Loflitanie van de Heilige Franciscus van Assisi
(1920)
* Karel van de Woestijne (1920)
* Breeroo's lyriek (1922)
* Karel Van Mander (1922)
* Etude sur les colonies marchandes
méridonales
à Anvers de 1488 à 1567 (1925)
* Het huis (1925)
* Ontdek Amerika (1927)
* Odysseus achterna (1930)
* Ons volkskarakter, een poging tot inzicht
(1932)
* Lierre (1935)
* Breviarium der Vlaamsche lyriek (1937)
* Jozef Cantré, houtsnijder (1937)
* Hans Memlinc te Brugge (1939)
* Journal de voyage de A. Duerer (1939)
* Lof van Antwerpen. Hoe reizigers Antwerpen
zagen van de XVe tot de XXe eeuw (1940)
* De literatuur in Zuid-Nederland sedert 1830
(1940)
* Peripatisch onderricht, deel I (1941)
* Vlaamsche Verzen (samen met R. Herreman)
(1942)
* Peripatisch onderricht, deel II (1942)
* Belgium in Bondage (1943)
* Vlaamse lyriek. Van Gezelle tot 1940 (1944)
* The miracle of Beatrice (inleiding) (1944)
* Strangers should not whisper (1945)
* Du genie flamand (1945)
* The liberation of Belgium (1945)
* Rubens in America (1945)
* The growth of the Belgian nation (1946)
* Belgian letters ; a short survey of creative
writing in the French and Dutch languages in Belgium (1946)
* Over het Vlaamsch genie (1946)
* Het boek van Joachim van Babylon (1947)
* Modern sculpture in Belgium (1948)
* Telemachus in het dorp (1948)
* De man van overmorgen (1949)
* Portraits of Flemisch Masters in American
collections (1949)
* Drawings by modern Belgian artists (1951)
* Goed en kwaad (1950)
* Klaaglied om Agnes (1951)
* De vleespotten van Egypte, een sotternie (1952)
* De kat in de boom (1953)
* Van een wolf die vreemde talen sprak (1953)
* De lange nacht (1954)
* Wat de dag meebrengt (1954)
* De oudste zoon (1955)
* Schrijvers en schilders (1955, samen met
W.L.M.E. Van Leeuwen)
* Some scholary comments on the sayin of the
Dutch poet Leo Vroman : "Liever heimwee dan Holland" (1955)
* Er gebeurt nooit iets (1956)
* Drie Lydische portretten (1956) (omvattend
: Kandaulus, Tuda, Gyges)
* De stem uit Amerika (1957)
* Mijn vriend de moordenaar en andere verhalen
(1957) (omvattend : Mijn vriend de moordenaar, De boom van goed
en kwaad, De ondergang van
Nashua Nebraska, Marie-ama van Antwerpen, José es Español)
* Ter wille van Leentje (1957)
* Karel Van den Oever (1958)
* De school van Fontainebleau (1959)
* Lucinda en de lotoseter (1959)
* Landelijke rust (1959, uit "De vleespotten van Egypte", in
"Horizonten")
* Onweer op de prairie (1959, uit "De vleespotten van Egypte", in
"Horizonten")
* De diaspora (1961) (omvattend : Pleidooi voor
de monogamie, De perikelen van Bergen op Zoom, De school
van Fontainebleau, De nachttrein
naar Savannah-Georgia, Verwarde biecht in de Holland Bar, Kaddisj voor
Sam Cohn)
* Allengs gelijk de spin (1962) (omvattend :
Wild en gevogelte, Dessert du Sahara, Vader is een dronkaard, Onze
zuster Alice, Zondagmiddag in het
stedelijk park, Pijnlijk debuut van een archeoloog, Worstelen in
Homerische
stijl, O
activisme)
* The house by the leaning tree (1963)
* Van een paling die niet wilde sterven (1963)
* Van een kat die te veel pretentie had (1964)
* Candid opinions on sundry subjects (1964)
* Kaddisj voor Sam Cohn (1964)
* Karel Jonckheere (1964)
* De stem uit Amerika : een keuze uit de
wekelijkse
correspondenties uit Amerika van doctor Jan Albert Goris van 1946
tot 1964 (1965)
* Scripta manent (1965)
* Zelfportret, gevleid, natuurlijk (1965)
* Kroniek der poëzie (1965)
* Harmagedon (1965)
* Van een papegaai die zelfmoord wilde plegen
(1966)
* De parel der diplomatie (1966)
* De monoloog van Lydia (1966)
* Helena op Itaca (1968)
* Het paard Ugo (1968)
* Het dier en wij (1968)
* August Van Cauwelaert (1968)
* Het huis (omvattend : Kronijk, Het huis, Het
blije gebed, Loflitanie van Sint Franciscus van Assisi, Vier gedichten
van
Joachim) + The house by the leaning
tree (1969)
* Marie Gevers (1969)
* De val van Zijne Excellentie Minister Plas
(1969)
* Ben jij het, Johan ? (1969)
* Een dood konijn (1969)
* Jacqueline en ik (1970)
* Een stad van Heren (1971)
* Mi chiamamo Mimi (1971)
* Biecht van een heiden (1971)
* Een gezellige avond thuis (1971)
* Mi chiamano Mimi (1971)
* De afvallige (1971)
* Pijnlijk debuut van een
archeoloog (uit "Allengs gelijk de spin", in "54 Vlaamse verhalen")
(1971)
* Weer thuis. Bedenkingen bij de dingen van onze
dagen 1968-1972 (1972)
* De grote god Pan (1973) (omvattend : Waar,
waar is Deborah? - Nostalgie naar het Hazegras, Oostende - De tram
naar Blaren - De daghit en de
maintenee
- Café De Dageraad - In memoriam Mohammed Ali - De Dipenda Cha
Cha
Cha -
De grote god Pan)
* Orpheus (1973)
* Verzamelde verhalen (1974) (Omvattend : Mijn
vriend, de moordenaar - De diaspora - Allengs, gelijk de spin - Mi
chiamamo mimi - De grote god Pan)
* De biecht van Elza (1974)
* De kroeg van Groote Verdriet (1974)
* De leerjaren van Jan-Albert Goris (1975)
* Terug van weggeweest (1975)
* Kaddisj voor Sam Cohn (1975)
* De kunstverzameling van ridder van Laer (1975)
* De zwarte galei (Wilhelm Raabe) (1975, vertaling en bewerking door M. Gijsen)
* Van een wolf, een kat en een paling (1976)
* Het huis (1976)
* Boze geesten verdrijven (1977)
* A las cinco de la tarde (1977)
* Verzameld werk (Delen 1, 2, 3, 4, 5,
6) (1977)
- Deel 1 (omvattend:
Loflitanie van Sint-Franciscus van Assisi, Het huis, Vier gedichten van
Joachim, Het boek van Joachim
van Babylon, Telemachus in het
dorp, De man van overmorgen, Goed en kwaad, Klaaglied om Agnes, De
vleespotten van
Egypte)
- Deel 2 (omvattend : De kat
in de boom, Van een wolf die vreemde talen sprak, De lange nacht, Wat
de
dag mee-
brengt,
De oudste zoon, Drie Lydische portretten, Er gebeurt nooit iets, Ter
wille
van Leentje, Mijn vriend de moor-
denaar)
- Deel 3 (omvattend : Lucinda
en de lotoseter, De diaspora, Allengs gelijk de spin, Van een paling
die
niet wilde sterven,
Van een
kat die te veel pretentie had, Van een papegaai die zelfmoord wilde
plegen,
De parel der diplomatie, De mono-
loog
van Lydia, Helena op Ithaka, Ben jij het Johan?, De val van zijn
excellentie
Minister Plas)
- Deel 4 (omvattend :
Jacqueline
en ik, De afvallige, Een gezellige avond thuis, Mi chiamano Mimi, De
grote
god Pan,
Orpheus,
Boze geesten verdrijven, The house by the leaning tree, Het paard Ugo,
De kroeg van groot verdriet,
Harmagedon)
- Deel 5
(omvattend: Zelfportret gevleid natuurlijk, De leerjaren van Jan Albert Goris, Autobiografie, Curiosa, Flandriana,
Nederland-Vlaanderen cultureel, Odysseus achterna, Varia, Literaire kroniek)
- Deel 6
(Kroniek der poëzie, Literatuur in Zuid-Nederland na 1830, Literaire kroniek)
* Uit het Brussels getto, berichten 1975-1977
(1977)
* Overkomst dringend gewenst (1978)
* Rustoord (1979)
* Floroskoop: oktober (1979)
* Grafzuil voor Agnes (1979, samen met
René
Goris)
* De loopgraven van Fifth Avenue (1980)
* Het gordijn zakt, berichten 1978-1980 (1981)
* Amerika en ik (omnibus) (1984) (Omvattend :
De vleespotten van Egypte, een sotternij - Harmagedon, een kro-
niek van recente jaren - De kroeg
van groot verdriet)
* Het boek van Kalina (1984)
* De zomers
van mijn jeugd (omnibus) (1984) (Omvattend: Nostalgie naar het
hazegras, Oostende - Telemachus in het dorp.
Een verhaal zonder wind of wolken - De boom van goed en
kwaad - De perikelen van Bergen op Zoom - Worstelen in
Homerische stijl - De tram naar Blaren, 1916 - De oudste
zoon)
* Van een paling die niet wilde sterven (1995)
* Telemachus in het dorp (uit "Telemachus in het dorp", in "Vlaamse
verhalen", ?)
-----------
(1)
flamingant = aanhanger van de
Vlaamse Beweging
(2)
expressionisme = kunstrichting
waarbij de persoonlijke beleving en
visie
wordt uitgedrukt
(3)
essay = korte verhandeling,
letterkundig opstel
(4)
stoïcijns =
onverstoorbaar, onaandoenlijk, zijn zelfbeheersing
bewarend
(5)
moralist = kenner van de
zedenleer, hier: schrijver die vooral het
zedelijk
aspect in zijn beschouwingen betrekt
Terug naar begin
Terug
naar Louis' Thuispagina - index Vlaamse schrijvers