Louis' Thuispagina  - VLAAMSE SCHRIJVERS

MARNIX GIJSEN

Marnix Gijsen werd als Jan-Albert GORIS geboren te Antwerpen op 20 oktober 1899. Hij werd streng katholiek opgevoed, o.m. bij de Jezuïeten van Sint-Ignatius waar hij echter in 1917 zwaar werd gestraft voor zijn strijdbaar flamingantisme (1). Hij promoveerde in 1925 aan de universiteit van Leuven tot doctor in de geschiedkundige en zedenkundige wetenschappen en zette zijn studies verder in Freiburg, Parijs (Sorbonne) en Londen (School of Economics). Van 1928 tot 1933 was hij ambtenaar bij het gemeentebestuur van Antwerpen. Hij was o.m. kabinetschef van de burgermeester. Vervolgens was hij werkzaam bij de rijksadministratie te Brussel van 1934 tot 1939. Van 1939 tot 1941 was hij Commissaris-Generaal voor Toerisme. Daarna verbleef hij te New-York tot 1964 als Belgisch Commissaris voor Informatie en was bovendien gevolmachtigd minister. Als "De Stem uit Amerika" verzorgde hij in die periode een wekelijks radiopraatje op zaterdagavond.
Marnix Gijsen begon zijn letterkundige carrière als dichter bij de expressionistische (2) groep Ruimte van het gelijknamige tijdschrift. Zijn belangrijkste gedicht is "Loflitanie van de H. Franciscus van Assisië". In die periode had hij o.m. contacten met Paul  van Ostaijen. Na een studiereis naar de Verenigde Staten schreef hij 1927 het reisverhaal "Ontdek Amerka".
Als essayist (3) over beeldende kunst schreef hij o.a. "Hans Memlinc" (1939). Ondertussen schreef hij ook dagbladkritieken. Tijdens de tweede wereldoorlog brak hij met de geloofs- en morele waarden waarmee hij was opgegroeid en nam een stoïcijnse (4) levenshouding aan. Dit komt tot uiting in zijn eerste roman die in 1947 werd gepubliceerd : "Het boek van Joachim van Babylon". Vanaf dan volgen zijn romans elkaar op, zo o.a. "Goed en kwaad" (1951), "Klaaglied om Agnes" (1951), "De diaspora" (1961), "Zelfportret, gevleid natuurlijk" (1965).Een toneelstuk ("Helena op Itahaka") schreef hij in 1968.
Over zijn verhouding tot het katholiscisme schreef hij "De afvallige" en "Biecht van een heiden", die beiden uitkwamen in 1971.
Heel zijn werk getuigt van de vooringenomenheid van een moralist (5) die ondanks alles zijn eigen weg gaat en de eigenschappen moed en goedheid hoog in het vaandel voert. Zijn werk werd vele malen bekroond, zo met de Belgische Staatsprijs in 1959 en 1969 en de Prijs der Nederlandse Letteren in 1974. In 1975 werd de schrijver in de adelstand verheven.
Hij  schreef ook nog onder de pseudoniemen  Goy, Zeno(n) en Doxa.
Marnix Gijsen overleen te Lubbeek op 29 september 1984. Hij ligt begraven op het Schoonselhof te Antwerpen (zie foto).

Bibliografie :

* De XII sonnetten van de schoonheydt van Brederoo (1919)
* Loflitanie van de Heilige Franciscus van Assisi (1920)
* Karel van de Woestijne (1920)
* Breeroo's lyriek (1922)
* Karel Van Mander (1922)
* Etude sur les colonies marchandes méridonales à Anvers de 1488 à 1567 (1925)
* Het huis (1925)
* Ontdek Amerika (1927)
* Odysseus achterna (1930)
* Ons volkskarakter, een poging tot inzicht (1932)
* Lierre (1935)
* Breviarium der Vlaamsche lyriek (1937)
* Jozef Cantré, houtsnijder (1937)
* Hans Memlinc te Brugge (1939)
* Journal de voyage de A. Duerer (1939)
* Lof van Antwerpen. Hoe reizigers Antwerpen zagen van de XVe tot de XXe eeuw (1940)
* De literatuur in Zuid-Nederland sedert 1830 (1940)
* Peripatisch onderricht, deel I (1941)
* Vlaamsche Verzen (samen met R. Herreman) (1942)
* Peripatisch onderricht, deel II (1942)
* Belgium in Bondage (1943)
* Vlaamse lyriek. Van Gezelle tot 1940 (1944)
* The miracle of Beatrice (inleiding) (1944)
* Strangers should not whisper (1945)
* Du genie flamand (1945)
* The liberation of Belgium (1945)
* Rubens in America (1945)
* The growth of the Belgian nation (1946)
* Belgian letters ; a short survey of creative writing in the French and Dutch languages in Belgium (1946)
* Over het Vlaamsch genie (1946)
* Het boek van Joachim van Babylon (1947)
* Modern sculpture in Belgium (1948)
* Telemachus in het dorp (1948)
* De man van overmorgen (1949)
* Portraits of Flemisch Masters in American collections (1949)
* Drawings by modern Belgian artists (1951)
* Goed en kwaad (1950)
* Klaaglied om Agnes (1951)
* De vleespotten van Egypte, een sotternie (1952)
* De kat in de boom (1953)
* Van een wolf die vreemde talen sprak (1953)
* De lange nacht (1954)
* Wat de dag meebrengt (1954)
* De oudste zoon (1955)
* Schrijvers en schilders (1955, samen met W.L.M.E. Van Leeuwen)
* Some scholary comments on the sayin of the Dutch poet Leo Vroman : "Liever heimwee dan Holland" (1955)
* Er gebeurt nooit iets (1956)
* Drie Lydische portretten (1956) (omvattend : Kandaulus, Tuda, Gyges)
* De stem uit Amerika (1957)
* Mijn vriend de moordenaar en andere verhalen (1957) (omvattend : Mijn vriend de moordenaar, De boom van goed
   en kwaad,  De ondergang van Nashua Nebraska, Marie-ama van Antwerpen, José es Español)
* Ter wille van Leentje (1957)
* Karel Van den Oever (1958)
* De school van Fontainebleau (1959)
* Lucinda en de lotoseter (1959)
* Landelijke rust (1959, uit "De vleespotten van Egypte", in "Horizonten")
* Onweer op de prairie (1959, uit "De vleespotten van Egypte", in "Horizonten")
* De diaspora (1961) (omvattend : Pleidooi voor de monogamie, De perikelen van Bergen op Zoom, De school
   van Fontainebleau, De nachttrein naar Savannah-Georgia, Verwarde biecht in de Holland Bar, Kaddisj voor Sam Cohn)
* Allengs gelijk de spin (1962) (omvattend : Wild en gevogelte, Dessert du Sahara, Vader is een dronkaard, Onze
   zuster Alice, Zondagmiddag in het stedelijk park, Pijnlijk debuut van een archeoloog, Worstelen in Homerische stijl, O
   activisme)
* The house by the leaning tree (1963)
* Van een paling die niet wilde sterven (1963)
* Van een kat die te veel pretentie had (1964)
* Candid opinions on sundry subjects (1964)
* Kaddisj voor Sam Cohn (1964)
* Karel Jonckheere (1964)
* De stem uit Amerika : een keuze uit de wekelijkse correspondenties uit Amerika van doctor Jan Albert Goris van 1946
   tot 1964 (1965)
* Scripta manent (1965)
* Zelfportret, gevleid, natuurlijk (1965)
* Kroniek der poëzie (1965)
* Harmagedon (1965)
* Van een papegaai die zelfmoord wilde plegen (1966)
* De parel der diplomatie (1966)
* De monoloog van Lydia (1966)
* Helena op Itaca (1968)
* Het paard Ugo (1968)
* Het dier en wij (1968)
* August Van Cauwelaert (1968)
* Het huis (omvattend : Kronijk, Het huis, Het blije gebed, Loflitanie van Sint Franciscus van Assisi, Vier gedichten van
   Joachim) + The house by the leaning tree (1969)
* Marie Gevers (1969)
* De val van Zijne Excellentie Minister Plas (1969)
* Ben jij het, Johan ? (1969)
* Een dood konijn (1969)
* Jacqueline en ik (1970)
* Een stad van Heren (1971)
* Mi chiamamo Mimi (1971)
* Biecht van een heiden (1971)
* Een gezellige avond thuis (1971)
* Mi chiamano Mimi (1971)
* De afvallige (1971)
* Pijnlijk debuut van een archeoloog (uit "Allengs gelijk de spin", in "54 Vlaamse verhalen") (1971)
* Weer thuis. Bedenkingen bij de dingen van onze dagen 1968-1972 (1972)
* De grote god Pan (1973) (omvattend : Waar, waar is Deborah? - Nostalgie naar het Hazegras, Oostende - De tram
   naar Blaren - De daghit en de maintenee - Café De Dageraad - In memoriam Mohammed Ali - De Dipenda Cha Cha Cha -
   De grote god Pan)
* Orpheus (1973)
* Verzamelde verhalen (1974) (Omvattend : Mijn vriend, de moordenaar - De diaspora - Allengs, gelijk de spin - Mi
   chiamamo mimi - De grote god Pan)
* De biecht van Elza (1974)
* De kroeg van Groote Verdriet (1974)
* De leerjaren van Jan-Albert Goris (1975)
* Terug van weggeweest (1975)
* Kaddisj voor Sam Cohn (1975)
* De kunstverzameling van ridder van Laer (1975)
* De zwarte galei (Wilhelm Raabe) (1975, vertaling en bewerking door M. Gijsen)
* Van een wolf, een kat en een paling (1976)
* Het huis (1976)
* Boze geesten verdrijven (1977)
* A las cinco de la tarde (1977)
* Verzameld werk (Delen 1, 2, 3, 4, 5, 6) (1977)
    - Deel 1 (omvattend: Loflitanie van Sint-Franciscus van Assisi, Het huis, Vier gedichten van Joachim, Het boek van Joachim 
       van Babylon, Telemachus in het dorp, De man van overmorgen, Goed en kwaad, Klaaglied om Agnes, De vleespotten van
       Egypte)
    - Deel 2 (omvattend : De kat in de boom, Van een wolf die vreemde talen sprak, De lange nacht, Wat de dag mee-
       brengt, De oudste zoon, Drie Lydische portretten, Er gebeurt nooit iets, Ter wille van Leentje, Mijn vriend de moor-
       denaar)
    - Deel 3 (omvattend : Lucinda en de lotoseter, De diaspora, Allengs gelijk de spin, Van een paling die niet wilde sterven,
       Van een kat die te veel pretentie had, Van een papegaai die zelfmoord wilde plegen, De parel der diplomatie, De mono-
        loog van Lydia, Helena op Ithaka, Ben jij het Johan?, De val van zijn excellentie Minister Plas)
    - Deel 4 (omvattend : Jacqueline en ik, De afvallige, Een gezellige avond thuis, Mi chiamano Mimi, De grote god Pan,
       Orpheus, Boze geesten verdrijven, The house by the leaning tree, Het paard Ugo, De kroeg van groot verdriet,
       Harmagedon)
    - Deel 5 (omvattend: Zelfportret gevleid natuurlijk, De leerjaren van Jan Albert Goris, Autobiografie, Curiosa, Flandriana,
       Nederland-Vlaanderen cultureel, Odysseus achterna, Varia, Literaire kroniek)
    - Deel 6 (Kroniek der poëzie, Literatuur in Zuid-Nederland na 1830, Literaire kroniek)
* Uit het Brussels getto, berichten 1975-1977 (1977)
* Overkomst dringend gewenst (1978)
* Rustoord (1979)
* Floroskoop: oktober (1979)
* Grafzuil voor Agnes (1979, samen met René Goris)
* De loopgraven van Fifth Avenue (1980)
* Het gordijn zakt, berichten 1978-1980 (1981)
* Amerika en ik (omnibus) (1984) (Omvattend : De vleespotten van Egypte, een sotternij - Harmagedon, een kro-
   niek van recente jaren - De kroeg van groot verdriet)
 * Het boek van Kalina (1984)
* De zomers van mijn jeugd (omnibus) (1984) (Omvattend: Nostalgie naar het hazegras, Oostende - Telemachus in het dorp.  
   Een verhaal zonder wind of wolken - De boom van goed en kwaad - De perikelen van Bergen op Zoom - Worstelen in
   Homerische stijl - De tram naar Blaren, 1916 - De oudste zoon)
* Van een paling die niet wilde sterven (1995)
* Telemachus in het dorp (uit "Telemachus in het dorp", in "Vlaamse verhalen", ?)

-----------

(1) flamingant = aanhanger van de Vlaamse Beweging
(2) expressionisme = kunstrichting waarbij de persoonlijke beleving en visie wordt uitgedrukt
(3) essay = korte verhandeling, letterkundig opstel
(4) stoïcijns = onverstoorbaar, onaandoenlijk, zijn zelfbeheersing bewarend
(5) moralist = kenner van de zedenleer, hier: schrijver die vooral het zedelijk aspect in zijn beschouwingen betrekt

Terug naar begin

Terug naar Louis' Thuispagina - index Vlaamse schrijvers