Lieveheersbeestjes uit onze regio
(Chilocorinae, Coccinellinae & Epilachninae)
Net zoals boktorren, snuitkevers, bladhaantjes en loopkevers maken lievheersbeestjes deel uit van de orde van de kevers (Coleoptera). Zoals alle kevers, zijn lieveheersbeestjes insecten met een volledige gedaanteverwisseling die vier verschillende stadia doorlopen in de loop van hun leven: het eitje, de larve, de pop en het adulte insect. Lees meer over de biologie van lieveheersbeestjes
In onze regio werden reeds 21 soorten lieveheersbeestjes gevonden. Hieronder worden ze opgesomd in volgorde van stijgende zeldzaamheid, volgens de Voorlopige verspreidingsatlas van lieveheersbeestjes in Vlaanderen (T. Adriaens en D. Maes, 2004)
|
 |
2-stippelig lieveheersbeestje
(Adalia bipunctata - ADA BIP))
foto : F. Vandemaele
Status in Vlaanderen: zeer algemeen
In onze regio: overal zeer algemeen, in allerlei biotopen
|
 |
7-stippelig lieveheersbeestje
(Coccinella 7-punctata - COC SEP)
foto : F. Claerbout, Bavikhove
Status in Vlaanderen: zeer algemeen
In onze regio: overal zeer algemeen, in allerlei biotopen
|
|
14-stippelig lieveheersbeestje
(Propylea 14-punctata - PRO QUA)
foto : F. Vandemaele
Status in Vlaanderen: zeer algemeen
In onze regio: overal zeer algemeen, zeker vroeger op het jaar bijzonder talrijk
|
|
10-stippelig lieveheersbeestje
(Adalia 10-punctata - ADA DEC)
foto : F. Claerbout, Kuurne
Status in Vlaanderen: algemeen
In onze regio: Af en toe te vinden maar nooit in grote aantallen
|
 |
Roomvleklieveheersbeestje
(Calvia 14-guttata - CAL QUA)
foto : F. Claerbout, Bavikhove
Status in Vlaanderen: algemeen
In onze regio: idem
|
 |
4-vleklieveheersbeestje
(Exochomus 4-pustulatus - EXO QUA)
foto : F. Claerbout, Kuurne
Status in Vlaanderen: algemeen
In onze regio: heel algemeen, in allerlei biotopen
|
|
22-stippeliglievheersbeestje
(Psyollobora 22-punctata - PSY VIG)
foto : F. Vandemaele
Status in Vlaanderen: algemeen
In onze regio: algemeen
|
|
Meeldauwlieveheersbeestje
(Halyzia 16-guttata - HAL SED)
foto : F. Claerbout, Bavikhove
Status in Vlaanderen: algemeen
In onze regio: algemeen
|
 |
10-vleklieveheersbeestje
(Calvia 10-guttata - CAL DEC))
foto : F. Vandemaele, Deerlijk
Status in Vlaanderen: algemeen
In onze regio: zeldzaam, nog maar op 1 locatie gevonden
Vindplaatsen vòòr 2005: de Gavers Harelbeke
Vindplaatsen 2005: Moen, Tiegem, Kortrijk
|
 |
11-stippelig lieveheersbeestje
(Coccinella 11-punctata - COC UND)
foto : F. Claerbout, Vichte
Status in Vlaanderen: algemeen
In onze regio: overal algemeen en soms talrijk
|
|
Zestienpuntlieveheersbeestje
(Tytthaspis 16-punctata - TYT SED)
foto : Roeland Libeer, Gullegem
Status in Vlaanderen: algemeen
In onze regio: algemeen
|
|
Veelkleurig Aziatisch Lieveheersbeestje
(Harmonia axyridis - HAR AXY) - exoot !
foto : F. Vandemaele, Beveren-Leie
Status in Vlaanderen: algemeen
In onze regio: heel algemeen en plaatselijk zeer talrijk
Tot nu toe nog geen grote slaapplaatsen gevonden
|
|
Oogvleklieveheersbeestje
(Anatis ocellata - ANA OCE)
foto : F. Vandemaele, Maasmechelen
Status in Vlaanderen: vrij algemeen.
In onze regio: zeldzaam, één waarneming (dood ex.)
vindplaatsen
voor 2005 : Gullegem (2002)
vindplaatsen 2005 : Bergelenput Gullegem, Beveren-Leie
|
 |
Bruin lieveheersbeestje
(Aphidecta obliterata - APH OBL)
foto :P. Vantieghem, Deerlijk
Status in Vlaanderen: vrij algemeen
In onze regio: eerder zeldzaam.
vindplaatsen
voor 2005 : De Gavers, Heule, Deerlijk
vindplaatsen 2005 : Ooigembos, Kortrijk
|
 |
Wilgenlieveheersbeestje
(Chilocorus renispustulatus)
foto : F. Claerbout, Kuurne
Status in Vlaanderen: vrij algemeen
In onze regio: idem
|
 |
Vloeivleklieveheersbeestje
(Oenopia conglobata - OEN CON)
foto : F. Claerbout, Bavikhove
Status in Vlaanderen: vrij algemeen
In onze regio: idem
|
 |
Harlekijnlieveheersbeestje
(Harmonia 4-punctata - HAR QUA)
foto : F. Claerbout, Bavikhove
Status in Vlaanderen: vrij algemeen
In onze regio: vrij algemeen in de geschikte biotopen (naaldbomen)
Vindplaatsen 2005: -
|
 |
Ruigtelieveheersbeestje
(Hippodamia variegata)
foto : F. Claerbout, Vichte
Status in Vlaanderen: vrij algemeen
In onze regio: vrij algemeen en soms zeer talrijk in pioniersvegetaties
|
 |
19-puntlieveheersbeestje
(Anisosticta 19-punctata - ANI NOV)
foto : F. Claerbout, Kuurne
Status in Vlaanderen: vrij algemeen
In onze regio: eerder zeldzaam
Vindplaatsen vòòr 2005: Bergelenput, Gavers, Kuurne
Vindplaatsen 2005: Bergelenput Gullegem
|
 |
18-stippelig lieveheersbeestje
(Myrrha 18-guttata - MYR OCT)
foto : Frans Vandemaele, Deerlijk
Status in Vlaanderen: vrij algemeen
In onze regio: eerder zeldzaam
Vindplaatsen vòòr 2005: Anzegem, Deerlijk
Vindplaatsen 2005: -
|
 |
Heggeranklieveheersbeestje
(Epilachna argus - EPI ERG)
foto : F. Claerbout, Vichte
Status in Vlaanderen: zeldzaam
In onze regio: zeldzaam
Vindplaatsen: Vichte (2002): wellicht bevindt er zich een populatie in de buurt
|
Biologie en ecologie van de Lieveheersbeestjes
Net zoals boktorren, snuitkevers, bladhaantjes en loopkevers maken lievheersbeestjes deel uit van de orde van de kevers (Coleoptera). Ze zijn te herkennen aan de aanwezigheid van de harde dekschilden, en door de aanwezigheid van bijtende monddelen, waarmee ze hun prooien verscheuren of aan planten kangen.
Ondanks het feit dat sommige soorten, zoals het algemeen 2-stippelig lieveheersbeestje, uiterst variabel zijn, worden kenmerken zoals de kleur of het aantal vlekken gebruikt om de soorten op naam te brengen in het veld.
Zoals alle kevers, zijn lieveheersbeestjes insecten met een volledige gedaanteverwisseling die 4 verschillende stadia doorlopen in de loop van hun leven: het eitje, de larve, de pop en het adulte insect. Sommige soorten ontwikkelen slechts 1 generatie per jaar, sommige zoals het 2-stippelig of het 14-stippelig lieveheersbeestje ontwikkelen dan weer 3-4 generaties per jaar.
Het zijn de adulte exemplaren die overwinteren. Ze kunnen overwinterend aangetroffen worden in woningen, in nestkastjes, in bomen of planten, in de strooisellaag... Op het einde van de winter verlaten ze de overwinteringsgroep om hun geslachtsorganen te ontwikkelen en om te paren. De larven sluipen uit ongeveer 5 dagen na de ei-afzet, en groeien snel. De larven van lieveheersbeestje kunnen op naam gebracht worden maar dit is vrij moeilijk en vraagt enige ervaring.
Na 2-4 weken verpopt de larve zich en na een week sluipt het adulte insect uit de pop. In het begin heeft het lieveheesbeestje bleke schilden, het duurt een drietal dagen voor het volledig op kleur is.
Het voedsel van lieveheersbeestjes varieert. Vele soorten, zoals het 7-stippelig lieveheersbeestje, eten bladluizen en zijn daarvoor graag gezien in land- en tuinbouw. Andere soorten eten meeldauwschimmels, zoals het Meeldauwlieveheersbeestje. Dat ze daarbij zelf deze schimmels verder verspreiden zorgt ervoor dat ze wel eens als schadelijk worden bestempeld. Een laatste -kleine- groep is die van de planteneters, waarvan er slechts 1 soort gevonden werd in onze regio: het prachtige Heggeranklievheersbeestje, dat allerlei komkommerachtige planten eet.
Bron: Baugnée, J.-Y., Branquart, E. & Maes, D., 2001. Velddeterminatietabel voor de lieveheersbeestjes van België (Chilocorinae, Coccinellinae & Epilachninae). Jeugbond voor Natuurstudie en Miliebescherming (Gent), Jeunes & Nature asbl (Wavre) i.s.m. het Instituut voor Natuurbehoud (Brussel).
|
Coccinula?
Coccinula is de naam van het Belgische lieveheersbeestjesproject. Het is een samenwerking tussen de Waalse natuur- en jongerenvereniging Jeunes et Nature (J&N) en de Vlaamse Jeugdbond voor Natuurstudie en Milieubescherming (JNM), in samenwerking met het Instituut voor Natuurbehoud.
De werkgroep Coccinula wil natuurliefhebbers met interesse voor lieveheersbeestjes verenigen en de habitatvereisten en verspreiding van lieveheersbeestjes doorgronden. Op termijn kan dit resulteren in het voorstellen van gerichte beschermingsmaatregelen, beheertips voor natuurgebieden enz.
Het project moet op termijn resulteren in een Belgische atlas voor de lieveheersbeestjes. Voor Vlaanderen is er reeds een voorlopige verspreidingsatlas, te koop in de jnm winkel of gratis te downloaden op de site van het Insituut voor Natuurbehoud. De determinatietabel van de werkgroep kan je voor een klein bedrag kopen op de JNM website .
Wie wil meewerken aan het project stuurt gewoon zijn gegevens door naar lieveheersbeestjes@jnm.be . Je ontvangt dan gratis het contactblad bij je thuis. Waarnemingen in de regio die doorgestuurd worden naar onze insectenwerkgroep, zullen wij ook aan Coccinula overmaken.
Bezoek de webpagina van Coccinula op de site van het Instituut |
|
 |