Techniek 

• Start
• Gereedschappen
  • Beitels
  • Hamers
  • Schroevendraaiers
  • Tangen
  • Zagen
• Lijmwijzer
• Technieken
  • Aftekenen
  • Boren
  • Plexiglas bewerken
  • Raspen en vijlen
  • Solderen
  • Strippen
  • Zagen
• Mijn realisaties
• Nuttige sites
•  

Beitels

Algemeen

Een moderne beitel is een lang stalen gereedschap met aan één zijde een scherpe snede. Een beitel voor houtbewerking heeft meestal een houten of kunststoffen handvat ook wel hecht genoemd of is onderdeel van een schaaf. De snijkant wordt vouw genoemd. Verder zijn er beitels voor onder andere steen- en metaalbewerking. Beitels kunnen machinaal en handmatig toegepast worden.

Gebruik    ↑

Zorg dat het werkstuk goed vast staat. Werk altijd van je lichaam weg en laat je steunende hand achter de beitel rusten. Draag werkhandschoenen en een veiligheidsbril. Om een dunne houtlaag te verwijderen, moet je de steektechniek gebruiken. Hou met één hand het heft van de beitel vast en met de andere hand het blad van de beitel (draag werkhandschoenen). Hou de beitel iets schuin en haal telkens een klein beetje hout weg. Om meer hout weg te halen, zet je de schuine rand van de beitel op het hout en geef je korte, felle tikken met een houten hamer. Werk altijd in de vezelrichting van het hout, anders krijg je een ruw oppervlak.

Veiligheid    ↑

• Let altijd goed op bij het beitelen, de minste onvoorzichtigheid zorgt ervoor dat je met de hamer op je hand slaat, of dat je van je beitel schiet.
• Wees voorzichtig met waar je de beitels legt, beitels kunnen vlijmscherp zijn.
  

Geschiedenis    ↑

Beitels bestaan al van in de oudheid. Het woord chisel, de Engelse benaming voor beitel zou zelfs afkomstig zijn van het Latijnse woord ‘seco’ wat ‘ik snijd’ wil zeggen. Het zou ook van het Franse ‘ciseau’ kunnen komen. De ruwe uit steen gevormde beitel is waarschijnlijk de eerst vorm van beitel die ooit gebruikt werd.
Deze versie van beitel werd vervolgens een klein beetje verbeterd en werd later onder andere gebruikt in de marmergroeves uit het Oude Griekenland rond de 6e eeuw voor Christus.

Onderhoud    ↑

Bij houtbeitels zit meestal een beschermkapje. Schuif dat na gebruik terug over de beitel. Het best bewaar je beitels goed opgeborgen in een beitelhouder, zodat ze niet beschadigd kunnen worden. Laat botte beitels terug slijpen voor je ze opnieuw gebruikt. Bewaar de beitels op een droge plaats om corrosie te vermijden.

Varianten	Gebruik
Houtbeitels
Steekbeitel	De meest gebruikte houtbeitel, vlak aan één zijde en met afgeschuinde randen aan de andere zijde. Je kan de beitel enkel met de hand gebruiken om hout voorzichtig weg te steken, of je kan met een houten hamer op het heft tikken als je grotere stukken materiaal wil wegnemen.
Schietbeitel	Deze dikke smalle beitel is een handig gereedschap om diepere openingen in hout te hakken. Tip: gebruik liefst een beitel die even breed is als de opening die je wil maken.
Holbeitel of guts	Beitel met een gebogen vorm in de dwarsdoorsnede. Daardoor kan je op een eenvoudige manier holle en bolle uitsparingen in hout maken.
Beitels voor steen, metaal, beton...
Koubeitel of steenbeitel	Sterke en duurzame beitel uit één stuk. De grote exemplaren zijn in combinatie met een mokerhamer geschikt voor het grove werk met metaal en steen. De kleinere koubeitels kunnen voor heel precieze karweien ingezet worden. Moderne koubeitels zijn ook vaak uitgerust met een kunststof handvat om makkelijker te kunnen werken.
Puntbeitel	Door de scherpe punt aan het uiteinde kan je met deze beitel keiharde materialen toch bewerken. Hoe harder de beitel, hoe langer hij zal meegaan, maar ook hoe duurder hij zal zijn.
Voegbeitel	Beitel met een breed uiteinde om voegen mee uit te hakken of om bouwblokken op maat te kappen. Dit laatste gaat erg vlot omwille van het brede blad. Maak wel eerst een kleine groef vooraleer je een harde tik geeft met de hamer.
Speciale beitels
Centerpons	Niet helemaal een beitel, maar je werkt er wel op dezelfde manier mee als met een echte beitel. Het is een korte metalen staaf met een spits uiteinde. Je slaat er deukjes mee in metaal (of andere materialen) om aan te duiden waar een gat geboord moet worden.
Drevel of doorslag	Het instrument om pennen, assen en splitpennen te kunnen verwijderen. Ook vaak gebruikt om spijkers mee in materiaal te drijven, zonder schade te veroorzaken. Gebruiken zoals een beitel in combinatie met een hamer.