Een zaag is een stuk gereedschap, een werktuig om materialen van bijvoorbeeld
hout, natuursteen of metaal te bewerken. Het wordt gebruikt in veel beroepen,
van timmerman tot chirurg.
Een zaag heeft een getand, veelal metalen blad, het zogenaamde zaagblad, waarmee
in het te bewerken materiaal een gleuf kan worden gemaakt. De iets uitstaande
tanden van de zaag kerven in het materiaal en door de beweging van de zaag
worden kleine spanen afgevoerd. De materiaaleigenschappen van het zaagblad en de
vorm van de tanden zijn afgestemd op het te zagen materiaal.
Nummer | Naam onderdeel | Beschrijving |
1 |
Hiel |
Dit is het stuk van de zaag die zich het dichtst bij het handvat
bevindt. |
2 |
Teen |
Dit is het stuk van de zaag die zich het verst van het handvat
bevindt. |
3 |
Voorzijde |
De zijde van de zaag met de tanden. |
4 |
Achterzijde |
De zijde van de zaag zonder de tanden. |
5 |
Tanden |
Kleine, scherpe stukken uitstekend metaal die voor het zagen zullen
zorgen. |
6 |
Handvat |
Het handvat kan gemaakt zijn uit hout of uit een soort van
kunststof. Heel af en toe kom je eens een zaag tegen met een metalen
handvat. |
![]() |
|
![]() |
|
Over de oorsprong van zagen is er veel teruggevonden. Volgens de Chinezen had
Lu Ban dit uitgevonden. Volgens de Griekse mythologie was het Ovid, een neef van
Daedalus die de zaag had uitgevonden.
In werkelijkheid werden er echter al zagen gemaakt meer dan 4000 jaar geleden,
dus ruim voor de Chinese en Griekse beschavingen.
Archeologen hebben nog zagen teruggevonden die afstammen uit de tijd van het
Oude Egypte. Dit waren zagen die gemaakt waren uit koper van rond de periode
3100-2700 voor Christus. Men heeft zagen teruggevonden van doorheen de hele
Oud-Egyptische geschiedenis. Egyptische zagen waren zo gemaakt dat de tanden
slechts in 1 richting georiënteerd stonden. Tegenwoordig worden zagen meestal
voorzien van tanden in beide richtingen.
Varianten |
Gebruik |
Boomzaag![]() |
Deze zaag is waarschijnlijk het meest bekend. Dat komt door de typische beugelvorm, waartussen het zaagblad bevestigd wordt. Daardoor kunnen twee mensen tegelijkertijd met de boomzaag werken. Een boomzaag heeft een smal blad van 2 tot 3 cm breed en van 0,5 tot 1 m lang. De tanden zijn symmetrisch en meestal vrij grof. Daarom is de boomzaak bij uitstek geschikt voor het zagen van dikke takken en dunne boomstammen. |
Handzaag![]() |
Deze handzaag, ook wel Jefzaag of St.Jozefzaag genoemd, bestaat uit een flexibel, meestal uit staal vervaardigd zaagblad, verbonden met een handvat. Hierdoor is de zaag eenvoudig met één hand te gebruiken. Het blad van de handzaag is ongeveer 1 mm dik en heeft een lengte die schommelt rond de 50 cm. Verder is het blad smaller aan de voorkant van de zaag dan aan de handvatzijde. De tanden zijn om beurten naar links en naar rechts gebogen. Je hebt er in verschillende maten en vertandingen naargelang wat je gaat zagen. Let hierop bij aankoop. |
IJzerzaag![]() |
Met dit zaagje kan je gemakkelijk dunne buizen en gordijnrails en –roeden op maat afzagen. De zaag heeft een smal zaagblad met veel, maar kleine tanden. Het zaagblad wordt gemonteerd in een beugel. |
Verstekzaag![]() |
Om te zagen onder een hoek, gebruik je een verstekzaag. Dit is een handbediende zaag, uitgerust met een houder waarin het te zagen voorwerp kan rusten. De zaag zelf is bevestigd aan een geleider. Op die manier kan de hoek tussen de zaag en het te zagen voorwerp nauwkeurig ingesteld worden op de meest gangbare hoeken, zoals 30°, 45°, 60° en 90°. Een typische toepassing van een verstekzaag is het maken van een kader of omlijsting voor een schilderij. |
Schrobzaag![]() |
Dit dunne, flexibele zaagje is ideaal om ronde vormen uit te zagen. Het zaagblad wordt naar de punt toe steeds smaller. De greep is eenvoudig te hanteren, maar het is voor beginners geen sinecure om doeltreffend met de schrobzaag te werken. Je zal merken dat het zaagblad nogal vlug dubbel plooit. Rustig en gecontroleerd zagen met een vaste hand is dus de boodschap. |
Kettingzaag![]() |
De macho onder de zagen, gemaakt voor het ruige werk. De kettingzaag dient uitsluitend om hout te zagen. Het zaagblad heeft geen einde. De ketting, waarop zich de zaagtanden bevinden, draait er voortdurend omheen. Het hart van de kettingzaag bestaat uit een motor die via een klein tandwiel de ketting doet ronddraaien. Tijdens het werken met een kettingzaag is voorzichtigheid geboden. Draag altijd stevige handschoenen en werklaarzen. Idealiter draag je tijdens het werken met een kettingzaag ook scheenbeenbescherming, oordopjes en een veiligheidsbril. |
Figuurzaag![]() |
Om scherpe bochten en complexe vormen uit te zagen, gebruik je best een figuurzaag. Deze zaag bevat een dun zaagblad, dat in een hoge beugel wordt gespannen. De figuurzaag is vooral geschikt om kleine houten voorwerpen te zagen, niet dikker dan 12 mm. |
Kapzaag![]() |
Deze korte zaag voor houtbewerking is ideaal om hout af te korten, op maat te zagen. De bovenkant van het zaagblad is verstevigd met een opgeperste stalen strip: de kap. Hierdoor heeft het zaagblad een grote stijfheid, en dat is nodig om mooi rechte zaagsneden te maken. Een kapzaag is tussen 20 en 30 cm lang, met zo’n 4 tot 8 tanden per cm. |
Deze site is gemaakt door
Jelle Defoort.